Source: ਡਰ / ਭੈ
bhai dii pribhaasshaa kii hai? bhai kiuṁ lgdaa? bhai huundaa kii hai? je akaal purkh saariaaṁ nuuun piaar krdaa hai pher ḍr kiuṁ lgdaa hai? kiuṁ dukh diundaa hai lokaaṁ nuuun? saariaaṁ nuuun sukhii kiuṁ nhiiṁ kr diundaa। iadaaṁ de bhut saare svaal siakh viir bhaiṇaaṁ puachhde hn te jvaab naa milṇ krke siakhii toṁ bemukh vii ho jaaṁde hn।
asl viach ḍr mn dii avsthaa daa naam hai। ih chaar bhaar jo jiiv aapṇe sir te lai ke chldaa hai uhnaaṁ viachoṁ iak hai। gurbaaṇii daa phurmaan hai “humai moh bhrm bhai bhaar॥”, puuraa sshbd hai “jh aapi rchio prpunchu akaaru॥ tihu guṇ mhi kiino bisthaaru॥ paapu puunnu th bhii khaavt॥kouu nrk kouu surg bunchhaavt॥ aal jaal maaiaa junjaal॥ humai moh bhrm bhai bhaar॥ duukh suukh maan apmaan॥ anik prrkaar kiio bkhੵaan॥ aapn khelu aapi kri dekhai॥ khelu sunkochai tu naank ekai॥7॥” – bhaav is srrisṭii dii rchnaa prmesr ne aap kiitii hai। duakh suakh, maan apmaan bhaav js apjs, jiivn mrn, laabh haanii dii kheḍ is sunsaar dii kaar aap bṇaaii hai। jiveṁ raat naa hove taaṁ din daa mual naa pve। srrisṭii dii rchnaa aap krke, niiam bṇaa ke ih khel usne aap rchiaa te saaḍe kol itnii chhuuṭ hai ke asiiṁ soch skiie। saaḍii soch saaḍe krm bṇ jaaṁde hn। je chungii soch hai, giaan hai sb hukm disdaa। hukm dii sojhii naa hove taaṁ vikaar paidaa huunde। “khunḍaa prrithmai saaj kai jin sbh saisaaru upaaiaa॥” – pher paap puunn, dukh sukh daa khunḍaa saajiaa। paap puunn smjhṇ lii vekho “paap puunn (paap/punn)”। jdoṁ mnuakh hukm toṁ baaghii huundaa hai nhiiṁ smjhdaa agiaantaa ḍr/bhai daa ruup dhaarṇ krdii hai। jdoṁ smjh aa jaave ke mn mrnaa kii hai taaṁ mrn daa ḍr khtm ho jaaṁdaa hai। smjhṇ lii vekho “Death mrnaa kii hai”। je koii hukm de giaan toṁ aakii hove, vikaar naa chhaḍe taaṁ akaal krruur krme vii hai। jiveṁ pitaa aapṇe bache nuuun shii raah paauṇ lii sjaa diundaa hai uadaaṁ hii akaal de guṇ hn। bhaaṇaa hai jo prmesr nuuun psund hai, hukm hai je usnuuun naa psund hove pher vii usnuuun shii raah dikhaalṇ lii krnaa pve। ḍr mn daa sshor hai “ḍri ghru ghri ḍru ḍri ḍru jaai॥ so ḍru kehaa jitu ḍri ḍru paai॥ tudhu binu duujii naahii jaai॥ jo kichhu vrtai sbh terii rjaai॥1॥ ḍriiai je ḍru hovai horu॥ ḍri ḍri ḍrṇaa mn kaa soru॥1॥” – jdoṁ mnuakh naam (sojhii) prraapt krke mn (agiaantaa) maarṇ uprunt mnuakh bhgtii krdaa hai “mn maare binu bhgti n hoii॥2॥”, guṇaaṁ dii vichaar krdaa hai taaṁ mn daa sshor naa hoṇ kaarṇ bhai mukt huundaa hai। taaṁ ih avsthaa bṇdii hai “kiaa ḍriiai ḍru ḍrhi smaanaa॥ puure gur kai sbdi pchhaanaa॥1॥”। gurmukh giaan khṛg krdaa hai mn naal luujhṇ lii “giaan khṛgu lai mn siu luujhai mnsaa mnhi smaaii he ॥3॥”। ihii bhgutii hai।
”ḍr chuuke binse aundhiaare॥prrgṭ bhe prrbh purkh niraare॥ aapu chhoḍi pe srṇaaii jis kaa saa tisu ghaalṇaa॥14॥”
ḍr duur krn daa kevl iak maarg hai, uh hai naam (giaan/sojhii)। ḍr duhaagṇ buadh nuuun lgdaa jisdaa khsm (hri/raam/prrbh/prmesr) naal piaar nhiiṁ। jdoṁ usde hukm naa ekaa ho ke suhaagṇ ho jaave buadh pher ḍr nhiiṁ lgdaa “suṇi mn bhuule baavre gur kii chrṇii laagu॥ hri jpi naamu dhiaai tuu jmu ḍrpai dukh bhaagu॥ duukhu ghṇo dohaagṇii kiu thiru rhai suhaagu॥1॥”। jdoṁ hukm daa giaan ho jaave, smjh aa jaave ke jo ho rhiaa hai uh hukm viach ho rhiaa hai te hukm toṁ baahr kuajh nhiiṁ taaṁ jiiv nirbhai avsthaa prraapt kr laiṁdaa hai। jdoṁ ih smjh aa jaave ke mere vas viach kuajh nhiiṁ pher kise nuuun ḍraauṁdaa nhiiṁ। jisnuuun hukm dii sojhii ho jaaṁdii hai usnuuun krrodh nhiiṁ huundaa, bairii miit smaan ho jaaṁde hn uh mukt avsthaa haasil kr laiṁdaa hai “hrkhu sogu jaa kai nhii bairii miit smaani॥ khu naank suni re mnaa mukti taahi tai jaani॥15॥ bhai kaahuu ku det nhi nhi bhai maant aan॥ khu naank suni re mnaa giaanii taahi bkhaani॥16॥”।
jis nuuun hri dii raam dii sojhii ho jaave usnuuun naa ḍr lgdaa hai naa uh kise nuuun ḍraauṁdaa hai। hri smjhṇ lii vekho “hri”, te gurmti vaale raam baare smjhṇ lii vekho “gurmti viach raam”। gurbaaṇii daa phurmaan hai “hri iko krtaa iku iko diibaaṇu hri॥ hri iksai daa hai amru iko hri chiti dhri॥ hri tisu binu koii naahi ḍru bhrrmu bhu duuri kri॥ hri tisai no saalaahi ji tudhu rkhai baahri ghri॥ hri jis no hoi diaalu so hri jpi bhu bikhmu tri॥1॥” – hri hii krtaa hai jisnuuun chiat viach dhaarṇ krnaa hai। dhaarṇ kr ke ḍr muakdaa। gurmti anusaar puunn kevl gobiund de guṇ gaauṇaa hai “kli mhi eho puunnu guṇ goviund gaahi॥” te gobiund hai kii, jo dis rhiaa hai sb gobiund hii hai “sbhu gobiundu hai sbhu gobiundu hai gobiund binu nhii koii॥ suutu eku mṇi st shuns jaise oti poti prrbhu soii॥”, gobiund bhaav prmesr daa biund, brrhm biund “brrhm biundu te sbh utpaatii॥1॥”। hri nuuun dhiaan viach rakhṇaa hai “hri aundri baahri iku tuuun tuuun jaaṇhi bhetu॥ jo kiichai so hri jaaṇdaa mere mn hri chetu॥ so ḍrai ji paap kmaavdaa dhrmii vigsetu॥ tuuun schaa aapi niaau schu taa ḍriiai ketu॥ jinaa naank schu pchhaaṇiaa se schi rletu॥”, jo gobiund baare nhiiṁ jaaṇdaa, gobiund daa dhiaan nhiiṁ dhrdaa uhii paapii hai, hor is duniiaaṁ viach koii paap puunn nhiiṁ hai।
jis jiiv ne sache (akaal/hukm) de guṇ dhiaan viach rakhe hn usnuuun ḍr nhiiṁ lgdaa “stiguru jinii dhiaaiaa se kṛi n svaahii॥ stiguru jinii dhiaaiaa se trripti aghaahii॥ stiguru jinii dhiaaiaa tin jm ḍru naahii॥ jin ku hoaa krripaalu hri se stigur pairii paahii॥ tin aithai othai mukh ujle hri drgh paidhe jaahii॥14॥“। jihnaaṁ nuuun naam (sojhii) prraapt ho jaave, jo guṇaaṁ nuuun mukh rakhde hn uhnaaṁ daa ḍr muak jaaṁdaa hai “so kt ḍrai ji khsmu smੑaarai॥ ḍri ḍri pche mnmukh vechaare॥1॥”।
”sbdi mrai taa maari mru bhaago kisu phi jaau॥ jis kai ḍri bhai bhaagiiai aunmrritu taa ko naau॥ maarhi raakhhi eku tuu biiju naahii thaau॥1॥”
so giaan guruu dii sshrṇ pvo, gurmti giaan lvo taaṁ ke mn tn siitl hove, vikaar khtm hoṇ, hukm dii sojhii hove “pu srṇaaii jini hri jaate॥ mnu tnu siitlu chrṇ hri raate॥1॥ bhai bhunjn prrbh mni n bsaahii॥ ḍrpt ḍrpt jnm bhutu jaahii॥1॥ rhaau॥ jaa kai ridai bsio hri naam॥ sgl mnorth taa ke puurn kaam॥2॥ jnmu jraa mirtu jisu vaasi॥ so smrthu simri saasi giraasi॥3॥ miitu saajnu skhaa prrbhu ek॥ naamu suaamii kaa naank ṭek॥4॥87॥156॥”। naa ḍriie naa kise nuuun ḍraaiie। saariaaṁ naal ekaa hove। prrem bhaavnaa hove। drvessh khtm hove।
”jin ku aapi dei vḍiaaii jgtu bhii aape aaṇi tin ku pairii paae॥ ḍriiai taaṁ je kichhu aap duu kiichai sbhu krtaa aapṇii klaa vdhaae॥ dekhhu bhaaii ehu akhaaṛaa hri prriitm sche kaa jini aapṇai jori sbhi aaṇi nivaae॥ aapṇiaa bhgtaa kii rkh kre hri suaamii niundkaa dusṭaa ke muh kaale kraae॥ stigur kii vḍiaaii nit chṛai svaaii hri kiirti bhgti nit aapi kraae॥ andinu naamu jphu gursikhhu hri krtaa stiguru ghrii vsaae॥ stigur kii baaṇii sti sti kri jaaṇhu gursikhhu hri krtaa aapi muhhu kḍhaae॥ gursikhaa ke muh ujle kre hri piaaraa gur kaa jaikaaru sunsaari sbhtu kraae॥ jnu naanku hri kaa daasu hai hri daasn kii hri paij rkhaae॥2॥”
bhai je rakhṇaa hai taaṁ ihii rakhṇaa hai ke kite vikaar naa paidaa hoṇ। guṇ visr naa jaaṇ। kite hukm to dhiaan hṭ naa jaave। jo ho rhiaa hai uh hukm hai।
”mn re schu milai bhu jaai॥ bhai binu nirbhu kiu thiiai gurmukhi sbdi smaai॥1॥ rhaau॥ ketaa aakhṇu aakhiiai aakhṇi toṭi n hoi॥ mungṇ vaale ketṛe daataa eko soi॥ jis ke jiia praaṇ hai mni vsiai sukhu hoi॥2॥”
”govidu guṇii nidhaanu hai auntu n paaiaa jaai॥ kthnii bdnii n paaiiai humai vichhu jaai॥ stguri miliai sd bhai rchai aapi vsai mni aai॥1॥ bhaaii re gurmukhi buujhai koi॥ binu buujhe krm kmaavṇe jnmu pdaarthu khoi॥1॥“
”bhai vichi pvṇu vhai sdvaau॥ bhai vichi chlhi lkh driiaau॥ bhai vichi agni kḍhai vegaari॥ bhai vichi dhrtii dbii bhaari॥ bhai vichi iundu phirai sir bhaari॥ bhai vichi raajaa dhrm duaaru॥ bhai vichi suurju bhai vichi chundu॥ koh kroṛii chlt n auntu॥ bhai vichi sidh budh sur naath॥ bhai vichi aaḍaaṇe aakaas॥ bhai vichi jodh mhaabl suur॥ bhai vichi aavhi jaavhi puur॥ sgliaa bhu likhiaa siri lekhu॥ naank nirbhu nirunkaaru schu eku॥1॥” – iathe pvṇu, driaau, agn, dhrtii, iundu, chund, aakaas aadii sb alunkaar hn jihnaaṁ de arth gurmti viachoṁ khojṇ dii loṛ hai। bhaav ih bṇdaa hai ke sb prmesr/akaal de hukm viach chlde hn। usde hukm toṁ baahr koii nhiiṁ।
so bhaaii naam (hukm daa giaan/sojhii) laiṇaa hii gurmukh daa muul updessh hai। vair virodh gvaauṇaa hai। jdoṁ jmṇaa mrnaa hukm disuu udoṁ sriirik maut daa ḍr khtm ho jaaṇaa। jdoṁ ih smjh aa giaa ke jo prraapt hoṇaa hukm viach prraapt hoṇaa laabh haanii daa ḍr muak jaaṇaa। jdoṁ ih smjh aa giaa ke usdii rjaa viach maan apmaan milṇaa taaṁ js apjs daa ḍr khtm ho jaaṇaaṛ is jiivn viach aauṇ daa kaarn hii giaan laiṇaa sii। guṇaaṁ nuuun dhaarn krnaa sii। jdoṁ koii praaiaa nhiiṁ disṇaa vikaar khtm ho jaaṇe। vekho “vikaarਃ kaam, krraudh, lobh, moh, ahunkaar”
Source: ਡਰ / ਭੈ