Source: ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜੇ
Source: ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜੇ
vaise taaṁ siakh itihaas viach koii vii din aisaa nhiiṁ jis din sshhiidii naa hoii hove, kise gurmukh daa jnm jaaṁ akaal chlaaṇaa naa hoiaa hove pr khaas disunbr de mhiine dekhṇ nuuun mildaa hai ke lgbhg saare hii prrchaark te kthaavaachk saahibjshaadiaaṁ dii sshhiidii, ṭhunḍe burj, chmkaur dii gṛrhii baare bhiunn bhiunn triike de biaan, kthaa khaaṇiiaaṁ, saakhiiaaṁ dasṇ lag jaaṁde ne। kii siakh hoke bhiunn bhiunn triikiaaṁ naal aapṇii sshrdhaa prrkṭ krn lag jaaṁde ne। kii kii kviunṭl khaaṇ daa smaan srse viach bhaa diataa jaadaa hai sṛkaaṁ te ruldaa hai। kii taaṁ huṇ srsaa paar krn daa naaṭk vii krde hn।
maatm mnaauṇaa hii hai taaṁ sshhiidiiaaṁ daa maatm taaṁ sb toṁ vdhiiaa muharm te muslmaan mnaauṁde hn। naa sirphsh roṁde kurlaauṁde, bhuakhe rhiunde hn, aapṇe piunḍe toṁ khuun vii naal kaḍde hn aapṇe aap nuuun jkhshm deke, koṛe maar ke, nukiilii vstuuaaṁ naal sshriir khuunoṁ khuun kr laiṁde ne, ih vii aakhde ne ke asiiṁ krblaa viach kiuṁ nhiiṁ sii। ih sb pkhunḍ hai।
koii puachhe saaḍe pkhunḍiiaaṁ toṁ ke jdoṁ saahibjaade sshhiid hoe taaṁ punjaab de piunḍaaṁ de lok kiathe sii? jdoṁ chmkaur dii gṛii te gheraa piaa punjaab suataa kiuṁ rhiaa? das lakh dii phauj aaii hove te kise nuuun ptaa naa lagiaa? anundpur de kile te kii mhiine gheraa piaa rhiaa, kihṛe siungh sii jo divaaraaṁ ṭap ke bhaje sii ke mst haathii jaaṁ phaujaaṁ naal mukaablaa naa krnaa pve, kihṛe privaar sii jihṛe ghraaṁ toṁ kuuch kiite paatisshaah naal khṛ ke lṛn lii। chmkaur dii gṛii paise de ke khriidṇii kiuṁ pii? jdoṁ jung viach sshhiidiiaaṁ hoiiaaṁ kitniaaṁ de privaar prte chmkaur val nuuun? jdoṁ saahibjshaade ṭhunḍe burj te bundii sn taaṁ kiuṁ nhiiṁ uathe kuuch kiitaa? aaj jdoṁ ḍhiaḍ bhre hoe ne, te koii khtraa nhiiṁ, lokaaṁ nuuun galaaṁ aauṇ lag paaiiaaṁ।
siunghaaṁ dii jung raaj te sataa dii lṛaaii nhiiṁ sii sidhaaṁt dii sii। gurmti giaan te gurmti vichaardhaaraa de khilaaphsh sii baahmṇ vii te mualaaṁ vii, aaj vii hai। siakhii de bhes viach vii hn aaj jo gurmti daa shii prrchaar naa krde ne te duujiaaṁ nuuun vii rokde ne। siakhaaṁ nuuun jhuuṭhii sshrdhaa viach phsaa ke rakhde ne, krm kaaṁḍaaṁ te duniaavii galaaṁ viach phsaa ke rakhde ne। gurmti vichaardhaaraa nuuun bchaauṇ dii lṛaaii lṛii saahibjshaadiaaṁ ne, paatisshaah ne, bhgtaaṁ ne te suurbiir bhaadr yodhiaaṁ ne। ihii sshhiidiiaaṁ dhrruu, prrhilaad, kbiir jii de smeṁ vii hoiiaaṁ। hasde muskraauṁde hoe jihnaaṁ ne sshhiidiiaaṁ diatiiaaṁ hoṇ tusiiṁ uhnaaṁ nuuun ḍraame krke sshrdhaaṁjlii deṇii jaaṁ jis vichaardhaaraa lii uh lṛe te maut nuuun gl laaiaa usdaa prrchaar krke? kihṛaa prrchaark gurmti dii shii vichaardhaaraa daa prrchaar kr rhiaa? kitniaaṁ ne te gurmti dii kihṛii gl daa prrchaar kiitaa philaaṁ ih chaik kro। saaḍe prrchaarkaaṁ koloṁ lokaaṁ nuuun ih taaṁ dasiaa nhiiṁ giaa ke “kbiir sunt muue kiaa roiiai jo apune grrihi jaai॥ rovhu saakt baapure ju haaṭai haaṭ bikaai॥16॥”। maut baare gurbaaṇii kii aakhdii hai isdaa shii prrchaar kise ne nhiiṁ kiitaa “Death mrnaa kii hai”। je gurbaaṇii haaḍ maas de bṇe sshriir dii maut nuuun maut nhiiṁ munndii pher sshriir dii maut sshhiidii kiveṁ ho skdii hai? ih bhut ḍuuunghii vichaar hai soch ke vkho।
bs ḍraame krde ne saare vaḍiiaaṁ vaḍiiaaṁ galaaṁ krke। koii aakhdaa iak hphtaa gurduaare jaao, koii aakhdaa khusshii de kaarj naa kro, koii aakhdaa ṭhunḍ viach bhuunje sovo। kii is triike naal gurmti daa prrchaar ho jaao? je ho jaao taaṁ kro ih saare kunm। aadhaa punjaab saaḍaa aiveṁ hii siakhii chhaḍ giaa saaḍe toṁ baaṭaa iak hoiaa nhiiṁ। jaat paat aaj vii uadaa hii munn rhe ne siakh। dhiṛe saaḍe hjaaraaṁ bṇ ge jihnaaṁ dii aaps viach raas rldii nhiiṁ। hr roj agiaaniiaaṁ de biaan suṇn nuuun milde ne sosshl miiḍiiaa te। koii kuajh vii bolii jaaṁdaa bhaaveṁ gurmti smjh aaii hove naa hove। naank de naam de ḍeriaaṁ viach kii kujh hoii jaaṁdaa akl pher nhiiṁ aa rhii। liiḍr saaḍe nirlaj ne। punj piaare bṇke lokaa nuuun aadessh de diunde ne bhaaveṁ gurmti naal gl mel khaaṁdii hove jaaṁ naa te bhaaveṁ gurmti toṁ ulṭ hii kiuṁ naa hove te lok vichaare sshrdhaa viach phse binaaṁ kuajh bole smjhe munn laiṁde ne। vekho “guruu bnaam punj piaariaaṁ daa aadessh”। jiveṁ raam liilaa viach nkl huundii, sshhiidaaṁ ne jo hunḍaaiaa usdii nauṭunkii krke braabrii kiveṁ kr laiṇii?
ihnaaṁ dinaaṁ viach phtih gṛrh jaa ke vekho lokii dhake muakii hoe huunde ne। biibiiaaṁ, bachiiaaṁ te niake jhaak guruu ghr de aundr phuunchṇ lii kis haalaat viach huunde ne। lokaaṁ ne vakh vakh lungr de sṭaal laae huunde ne। uachii uachii haaṁk maar ke lokaa nuuun kaṭhaa krde desii ghio de lungr te vunn svunnii miṭhaaiiaaṁ daa laalch diate jaaṁde ne। saare hii aapṇaa laaiaa lungr duujiaaṁ toṁ bihtr das rhe huunde ne। jiunnaaṁ kunm jhuuṭhii sshrdhaa ne siakhaaṁ daa khraab kiitaa hai kise hor gl ne nhiiṁ kiitaa। is baare asiiṁ philaa vii vichaar paaii sii “sshrdhaa, krm, tiirth te prmesr prraaptii”।
je sshhiidaaṁ nuuun sshrdhaaṁjlii deṇii hai taaṁ jis siakhii vichaardhaaraa lii, gurmti giaan dii raakhii lii kurbaaniiaaṁ diatiiaaṁ us giaan nuuun jp (pchhaaṇ) ke, smjh ke, vichaar ke aage prrchaar kriie। mainuuun taaṁ maaṇ hai sshhiidaaṁ te ate aapṇe siakh hoṇ te। chhaatii chauṛii huundii hai soch ke, kii saaḍe sshhiidaaṁ ne sir de ke vii sii nhiiṁ kiitii। maiṁ taaṁ sshhiidaaṁ nuuun suurmiaaṁ nuuun sshrdhaaṁjlii diundaaṁ haaṁ ih prrṇ krke ke jis gurmti giaan, gurbaaṇii te siakhii vichaardhaaraa lii uh lṛe, usnuuun smjhṇ daa, dhaarṇ krn dii puurii kosshissh kraaṁgaa। jhuuṭhiiaa saakhiiaaṁ, jhuuṭii sshrdhaa toṁ duur rhaaṁgaa। mainuuun phrk nhiiṁ paiṁdaa lok kii khiṇge pr maiṁ ro ke kurlaa ke, bhuakhe rhi ke, jhuuṭhe ṭesuu bhaa ke maatm nhiiṁ mnaauṇaa। pkhunḍiiaaṁ dii golk nhiiṁ bhraaṁgaa। koii naaṭk nhiiṁ। jihṛe maaiaa kaarṇ vidiaa vech rhe ne lokaa nuuun glt akl de rhe ne, bhaavuk krke jebaaṁ bhr rhe ne, videsshaa de viijshe lgvaa rhe ne sshhiidii dihaaṛiaaṁ dii yaadgaar de naam te, uhnaaṁ toṁ duur rhaaṁgaa। sshhiidii kise vii kaum lii sog daa kaarṇ nhiiṁ hoṇii chaahiidii। lokii sog mnaauṇ is lii nhiiṁ paatisshaah ne puatr vaare, srbuns vaariaa, sshhiidaaṁ ne lhuu diiaaṁ ndiiaaṁ vhaa diatiiaaṁ। uh jaage hoe bhgt sii jihnaaṁ niakiiaaṁ umraaṁ viach sshhiidii paaii pr ḍre nhiiṁ te gurmti lii hasdiaaṁ sshhaadt diatii। jihnaaṁ hukm buujh liaa, bhaaṇaa munniaa uhnaaṁ ne sir vaare, siis bheṁṭ kiite। ihii aas rakhii ke asiiṁ jaagaaṁge te gurmti daa shii prrchaar kraaṁge।
itihaas gvaahii bhrdaa hai ke hr din saaḍe lii gurpurb hai, sshhiidii purb hai। hrek sshhiid bhaaveṁ saanuuun naam chete hove naa hove, guruu daa laal hai। hr rojsh aapṇe aap nuuun chete kraauṇaa hai ke gurmti de dhaarṇii bṇ ke asiiṁ sshhiidaaṁ nuuun nmn kr rhe haaṁ। kise khaas triik jaa mhiine dii uḍiik viach nhiiṁ rhiṇaa।
Source: ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜੇ