Source: ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਪੂਜਾ
Source: ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਪੂਜਾ
jitne vii mnuakh rab dii hoṁd nuuun munnde hn kise naa kise triike naal rab dii siphsht rab daa sshukraanaa krne chaahuunde hai। kii ḍr viach vii krde hn, kii rab kaabuu krn lii, kiiaaṁ nuuun ptaa nhiiṁ kiuṁ krnii hai pr kr rhe ne ke naal de kr rhe ne। kii ṭhunḍe ilaakiaaṁ viach suurj nuuun puujde hn kiuṁke uh rosshnii te grmii diundaa hai। kiiaaṁ ne badlaaṁ te miiṁh de devte bṇaae hoe ne kiuṁke suake te registaan viach paaṇii dii kmii hai। ise trh jo koii vii kujh deve usnuuun devtaa munn liaa, sap toṁ ḍr lgdaa naag devtaa bṇaa liaa। jistoṁ kujh ḍr hove jaaṁ mildaa dise usdii muurtii bṇaa ke puujaa krn lg pe। nrk surg daa vii ihii sisṭm bṇaaiaa hoiaa hai। jiathe paaṇii dii kmiiṁ hai uathe de munne jaaṇ vaale surg/junnt viach duadh te khjuur te huuraaṁ daa laalch hai, jiathe khaaṇ nuuun daaṇe nhiiṁ uhnaaṁ de surg viach rajviiṁ roṭii daa laalch hai te mdiraa daa laalch hai। surg nrk baare gurmti vichaar lii vekho “surg te nrk (Swarg te Narak)“। puujaa krn de vii anek ḍhung hn। koii mathe ṭek rhiaa, devii devtiaaṁ dii muurtii bṇaa ke usde aage dhuup, diip, puujaa krde ne, ghunṭiiaa sshunkh vjaauṁde ne। rab nuuun blii deke khussh krn daa jtn krde ne, jiathe kevl mathaa ṭekiaa ghṭ lgdaa uathe ḍunḍut vii krde ne muurtii muhre। usde naam te golk viach daan krke punḍt daa khrchaa paaṇii vii chlaauṁde। pr siakhaaṁ lii taaṁ giaan guruu hai, naank daa guruu giaan guruu hai baaṇii viach, niraakaar hai “ruupu n rekh n rungu kichhu trrihu guṇ te prrbh bhiunn॥” is naal taaṁ siakhaaṁ viach dubidhaa bṇ gii, huṇ niraakaar nuuun kiveṁ puujiie? ḍunḍut kis muhre kriie? jihṛaa baaṇii aakhdii “stigur aagai siisu bheṭ deu je stigur saache bhaavai ॥” ih kis muhre kriie? niraakaar aage mathaa kiveṁ ṭekiie, niraakaar nuuun siis kiveṁ bheṁṭ krnaa? iak saukhaa rstaa punḍt ne das diataa ke pothii aage mathaa ṭek lvo। guruu grrunth saahib aage mathaa ṭek lvo। aaj siakh bas mathaa ṭekṇ jogaa rhi giaa। mathaa ṭek ke, maaiaa bheṭ krke sevk akhvaa laiṁdaa hai। duniaavii daan puunn te bhojn daa lungr laa ke khussh ho jaaṁdaa। gurmti puunn daan kis nuuun munndii te lungr kis nuuun munndii nhiiṁ ptaa। smjhṇ lii vekho “lungru, bhuakh ate mn daa bhojn” ate daan baare vichaar lii vekho “diaa, daan, suntokh ate miaa”। guruu ghr ih saare duniaavii kunm krke, mn prchaavaa krke ghr nuuun tur paiṁdaa hai। naa gurruu dii gl smjhii, naa vikaar khtm hoe, naa kirdaar viach koii bdlaav aaiaa, naa hii sojhii milii। giaan guruu daa updes, guṇ vichaarn daa updes bhual giaa। baaṇii taaṁ philaaṁ hii aakhdii “baaṇii birlu biichaarsii je ko gurmukhi hoi॥”। aaj daa visshaa hai ke gurbaaṇii anusaar bhgtii kii hai? puujaa kii hai। giaan guruu dii kihṛii puujaa prvaan hai।
”puujaa archaa bundn ḍunḍut khṭu krmaa rtu rhtaa॥ hu hu krt bundhn mhi priaa nh miliiai ih jugtaa॥5॥” – giaan guruu hai saare jg daa usdii puujaa archaa bundn ḍunḍut ihnaaṁ daa kaarn hu bhaav hume daa kaarṇ bṇdaa jaaṁ huundaa। paatisshaah aakhde ihnaaṁ jugtaaṁ naal nhii giaan mildaa। puujaa krn dii loṛ nhiiṁ। puujaa krn piachhe laalch chhupiaa huundaa hai। iachhaa, trrisshnaa kujh prraaptii dii soch lukii huundii hai। puujaa bundhn nuuun jnm diundii hai।
“chrṇ pkhaari krii nit sevaa jiiu॥ puujaa archaa bundn devaa jiiu॥ daasni daasu naamu jpi levaa jiiu॥ binu ṭhaakur phi khiiai jiiu॥3॥” – puujaa archaa devaaṁ daa bundn (vundn) krnaa ih taaṁ daas lii naam (sojhii) nuuun jpi (jpe bhaav pchhaaṇn) uprunt hoṇaa। ihii daas dii vintii vii huundii hai॥
“krm dhrm nem brrt puujaa॥ paarbrrhm binu jaanu n duujaa॥2॥” – jo mrjshii krm dhrm de naam heṭh kr lvo, vrt puujaa kr lvo paarbrrhm nuuun smjhe binaaṁ gl nhiiṁ bṇnii। gurbaaṇii viach brrhm, brrhmaa, puurnbrrhm ate paarbrrhm sshbdaaṁ dii vrto hoii hai pr koii virle hii ੲaise siakh hn jihnaaṁ nuuun ihnaaṁ daa bhed ptaa hove। vekho “brrhm, brrhmaa, paarbrrhm, puurnbrrhm”
“suutki krm n puujaa hoi॥ naami rte mnu nirmlu hoi॥4॥” – mn nuuun suutk lagiaa hai “mn kaa suutku lobhu hai jihvaa suutku kuuṛu ॥”, ate “mn kaa suutku duujaa bhaau॥bhrme bhuule aavu jaau॥1॥” – jdoṁ tak mn daa ih suutk duur nhiiṁ huundaa, mn mnmti krdaa hai udoṁ tk bhgtii nhiiṁ sshuruu ho skdii “mn maare binu bhgti n hoii ॥”। jdoṁ naam (sojhii) viach, guṇaaṁ dii laalii viach mn rungiaa naa jaave, giaan de aunmrrit viach mn bhiajiaa naa hove udoṁ tk mn ne nirml (ml rhit) nhiiṁ hoṇaa।
“kaahuu jaap kaahuu taap kaahuu puujaa hom nem॥ kaahuu ho gunu kri ho॥2॥ kaahuu tiir kaahuu niir kaahuu bed biichaar॥ naankaa bhgti prria ho॥”
”auntri puujaa pṛhi ktebaa sunjmu turkaa bhaaii॥ chhoḍiile paakhunḍaa॥ naami liai jaahi trundaa॥1॥”
”puujaa kiichai naamu dhiaaiiai binu naavai puuj n hoi॥1॥”
”puujaa krai sbhu loku sunthu mnmukhi thaai n paaii॥4॥” – mnmti krn vaale dii, aapṇii mti, mn dii, vikaaraaṁ dii hoṁd vaalii puujaa nisshphl hai thaai nhiiṁ paiṁdii।
gurmti aadessh hai “saadhsungti binaa bhaau nhii uupjai bhaav binu bhgti nhii hoi terii॥” – bhaav saadh dii sungt toṁ binaaṁ bhaau nhiiṁ upjdaa te bhaav toṁ binaaṁ bhgtii nhiiṁ huundii। pher ih ptaa hoṇaa chaahidaa ke saadh kauṇ huundaa। saadh baahr nhiiṁ huunde, mn ne hii gurmti raahiiṁ saadhiaa jaaṇaa “mmaa mn siu kaaju hai mn saadhe sidhi hoi॥” mn de vikaar mtre jaaṇe taaṁ bhgtii sshuruu hoṇii “mn maare binu bhgti n hoii॥2॥”। jisne aapṇaa mn nhiiṁ mnaaiaa, mn nhiiṁ maariaa uh bhgtii maarg te nhiiṁ hai।vekho “sungt, saadh sungt ate sti sungt”।
”puujaa vrt tilk isnaanaa puunn daan bhu dain॥khuuun n bhiijai sunjm suaamii bolhi miiṭhe bain॥1॥ prrbh jii ko naamu jpt mn chain॥ bhu prrkaar khojhi sbhi taa ku bikhmu n jaaii lain॥1॥ rhaau॥ jaap taap bhrrmn bsudhaa kri urdh taap lai gain॥ ih bidhi nh ptiiaano ṭhaakur jog jugti kri jain॥2॥ aunmrrit naamu nirmolku hri jsu tini paaio jisu kirpain॥ saadhsungi rungi prrbh bheṭe naank sukhi jn rain॥”
”udmu kri laage bhu bhaatii bichrhi anik saastrr bhu khṭuuaa॥ bhsm lgaai tiirth bhu bhrrmte suukhm deh bundhhi bhu jṭuuaa॥ binu hri bhjn sgl dukh paavt jiu prrem bḍhaai suut ke hṭuuaa॥ puujaa chkrr krt sompaakaa anik bhaaṁti thaaṭhi kri thṭuuaa॥”
”jpu tp sunjm vrt kre puujaa mnmukh rogu n jaaii॥ auntri rogu mhaa abhimaanaa duujai bhaai khuaaii॥2॥ baahri bhekh bhutu chturaaii mnuuaa dh disi dhaavai॥ humai biaapiaa sbdu n chiinੑai phiri phiri juunii aavai॥3॥ naank ndri kre so buujhai so jnu naamu dhiaae॥ gurprsaadii eko buujhai eksu maahi smaae॥”
”jp tp sunjm naa brrt puujaa॥ naa ko aakhi vkhaaṇai duujaa॥ aape aapi upaai vigsai aape kiimti paaidaa॥6॥”
”puujaa jaap taap isnaan॥ simrt naam bhe nihkaam॥”
daas ne kevl naam (sojhii) laiṇ daa jtn krnaa huundaa hai। giaan laiṇaa, hukm nuuun jp (pchhaaṇ) laiṇaa, dhiaauṇaa (dhiaan viach rakhṇaa), araadhnaa bhaav vichaar krnaa hii giaan guruu dii sachii bundnaa, puujaa hai।
”giaan hiiṇun agiaan puujaa॥ aundh vrtaavaa bhaau duujaa॥22॥” – giaan toṁ hiiṇ, giaan toṁ binaaṁ agiaantaa dii hii puujaa huundii hai te ih aundh vrtaaraa hai।
”mnmukhi hukmu n bujhe bpuṛii nit humai krm kmaai॥ vrt nemu such sunjmu puujaa paakhunḍi bhrmu n jaai॥ auntrhu kusudhu maaiaa mohi bedhe jiu hstii chhaaru uḍaae॥ jini upaae tisai n chethi binu chete kiu sukhu paae॥ naank prpunchu kiiaa dhuri krtai puurbi likhiaa kmaae॥”
pher kihṛii puujaa kraaṁ? kii hai bhgtii te kiveṁ kraaṁ?
kvn su puujaa terii kru॥ kvn su bidhi jitu bhvjl tru॥2॥ kvn tpu jitu tpiiaa hoi॥ kvnu su naamu humai mlu khoi॥3॥ guṇ puujaa giaan dhiaan naank sgl ghaal॥ jisu kri kirpaa stiguru milai diaal॥4॥ tis hii gunu tin hii prrbhu jaataa॥ jis kii maani lei sukhdaataa॥1॥ – bhaav kevl guṇaaṁ dii vichaar hii giaan guruu dii puujaa hai। kihṛe guṇ, jo jp baaṇii viach jaap baaṇii viach akaal, kaal, hukm, bhaaṇe daa jp (phichaan/pchhaaṇ) kraauṇ lii dase hn। “prrbh kii puujaa paaiiai maanu॥jaa kii ṭhl n birthii jaai॥ sdaa sdaa hri ke guṇ gaai॥3॥” – daas lii taaṁ guṇaaṁ daa giaan, vichaar hii asl puujaa hai। kde giaan laiṇ lii gurbaaṇii nuuun pṛrh ke vichaariaa hove taaṁ saanuuun ih smjh aave। guṇ kiveṁ gaauṇe hn smjhṇ lii vekho “kiirtnu ate guṇ kive guṇe hn”।
”naamu hmaarai bed aru naad॥ naamu hmaarai puure kaaj॥ naamu hmaarai puujaa dev॥naamu hmaarai gur kii sev॥1॥ guri puurai drriṛio hri naamu॥ sbh te uutmu hri hri kaamu॥1॥”
”jaap taap koṭi lkh puujaa hri simrṇ tuli n laaiṇ॥ dui kr joṛi naanku daanu maaṁgai tere daasni daas dsaaiṇu॥” – naank kihṛaa daan mungde pe ne? daan kii hai? smjhṇ lii vekho “diaa, daan, suntokh ate miaa”
”prrbh kai simrni ridhi sidhi nu nidhi॥ prrbh kai simrni giaanu dhiaanu ttu budhi॥ prrbh kai simrni jp tp puujaa॥ prrbh kai simrni binsai duujaa॥” – aaj de siakh nuuun simrn kii hai ptaa hii nhiiṁ hai। iak sshbd nuuun baar baar uchaarn nuuun hii simrn smjh laiṁde hn। simrn daa arth gurbaaṇii toṁ khojṇaa sii। is baare philaaṁ vii vichaar hoii hai ke simrn daa arth kii hai।
pher paatisshaah aakhde “eks binu naahii ko duujaa॥ tumੑ hii jaanhu apnii puujaa॥2॥ aaphu kchhuu n hovt bhaaii॥ jisu prrbhu devai so naamu paaii॥3॥” – bhaav tuuun hii jaaṇdaa hai terii puujaa kiveṁ hoṇii। jisnuuun tuuun aap deveṁ usnuuun hii naam (sojhii) prraapt hoṇii। kii pṛrh ke vii nhiiṁ smjh rhe। kii kii vaar shij paaṭh, akhunḍ paaṭh te hor ptaa nhiiṁ kii kii jtn kr chuake hn।
”tuu vḍ daataa tuu vḍ daanaa auru nhii ko duujaa॥ tuu smrthu suaamii meraa hu kiaa jaaṇaa terii puujaa॥3॥”
”munne naamu schii pti puujaa॥ kisu vekhaa naahii ko duujaa॥ dekhi khu bhaavai mni soi॥ naanku khai avru nhii koi॥”
”mai avru giaanu n dhiaanu puujaa hri naamu auntri vsi rhe ॥”
”guru merii puujaa guru gobiundu॥ guru meraa paarbrrhmu guru bhgvuntu॥ guru meraa deu alkh abheu॥ srb puuj chrn gur seu॥1॥” – bhaav srb puuj hai chrn gur seu, gur seu hai “gur kii sevaa sbdu viichaaru ॥” so gur kii puujaa, gur kii sevaa kevl sbd vichaar hai, shj vichaar hai। guṇaaṁ dii vichaar hai। “hri kii puujaa dulunbh hai sunthu khṇaa kchhuu n jaaii॥1॥ sunthu gurmukhi puuraa paaii॥ naamo puuj kraaii॥1॥”
”sbdi mrai mnu nirmlu sunthu eh puujaa thaai paaii॥5॥ pvit paavn se jn saache ek sbdi liv laaii॥6॥” – gur sbd duaaraa, hukm dii sojhii duaaraa mn nuuun (bhaav vikaaraaṁ nuuun) maar laiṇaa hii puujaa hai। mn de mrdiaaṁ hii, vikaaraaṁ de khtm huundiaaṁ hii bhgtii sshuruu huundii hai। ih hukm dii sojhii laiṇaa hii bhaaṇaa munnṇaa hii puujaa hai ih guṇaaṁ nuuun muakh rakhṇ vaale nuuun hii ptaa huundaa “gurmukhi hovai su puujaa jaaṇai bhaaṇaa mni vsaaii॥11॥”, “hri naamu chetaa avru n puujaa॥ eko sevii avru n duujaa॥ puurai guri sbhu schu dikhaaiaa schai naami nivaasii he॥”। usne aapṇii is puujaa te bhgtii te vii aap hii laauṇaa “aapn deu dehuraa aapn aap lgaavai puujaa॥ jl te trung trung te hai jlu khn sunn ku duujaa॥1॥”
”anik puujaa mai bhu bidhi khojii saa puujaa ji hri bhaavaasi॥ maaṭii kii ih putrii jorii kiaa eh krm kmaasi॥ prrbh baah pkri jisu maargi paavhu so tudhu junt milaasi॥1॥”
”stiguru hai giaanu stiguru hai puujaa॥” – sache daa guṇ hii usdaa giaan hai te sache daa guṇ hii usdii puujaa hai। sti bhaav sach kevl akaal te usdaa hukm hai baakii “jg rchnaa sbh jhuuṭh hai jaani lehu re miit॥ khi naank thiru naa rhai jiu baaluu kii bhiiti॥” – sdiiv rhiṇ vaalaa akaal te hukm hii sach hai baakii taaṁ koii vstuu thir nhiiṁ hai rete dii kundh vaaṁg hai ḍhhi jaaṇii। “kiimti koi n jaaṇai duujaa॥ aape aapi nirunjn puujaa॥ aapi su giaanii aapi dhiaanii aapi stvuntaa ati gaaṛaa॥”
”raam naamu jpi auntri puujaa॥ gursbdu viichaari avru nhii duujaa॥1॥ eko rvi rhiaa sbh ṭhaaii॥ avru n diisai kisu puuj chṛaaii॥1॥”
”auntri puujaa mn te hoi॥eko vekhai auru n koi॥ duujai lokii bhutu dukhu paaiaa॥ stiguri maino eku dikhaaiaa॥1॥” – jdoṁ k mn eke viach nhiiṁ hai hukm de naal udoṁ tk puujaa bhgtii nhiiṁ ho skdii। ekaa smjhṇ lii vekho “ek, eku, ik, iku ate anek daa auntr”।
bhgtii kii hai?
”schii bhgtii mnu laalu thiiaa rtaa shji subhaai॥gursbdii mnu mohiaa khṇaa kchhuu n jaai॥ jihvaa rtii sbdi schai aunmrritu piivai rsi guṇ gaai॥ gurmukhi ehu rungu paaiiai jis no kirpaa kre rjaai॥2॥” – sachii bhgtii hai jis naal mnu nuuun giaan dii laalii daa mjiiṭh (pakaa) rung chṛrh jaave। “gurmukhi laalo laalu hai jiu rungi mjiiṭh schṛaau॥”। mn mohiaa jaave, mn is moh viach vikaar chhaḍ deve। ihii bhgtii hai। “naank naam rte se rungule gur kai shji subhaai॥ bhgtii rungu n utrai shje rhai smaai॥2॥”।
”jis no mele so milai hu tisu blihaarai jaau॥ e mn bhgtii rtiaa schu baaṇii nij thaau॥ mni rte jihvaa rtii hri guṇ sche gaau॥ naank naamu n viisrai sche maahi smaau॥”
”hri kaa bhaaṇaa bhgtii munniaa se bhgt pe dri thaai॥”
”aatm raam prgaasu gur te hovai॥ humai mailu laagii gursbdii khovai॥ mnu nirmlu andinu bhgtii raataa bhgti kre hri paavṇiaa॥1॥”
so bhaaii iako puujaa hai iako bhgtii hai gurmti anusaar ke guṇaaṁ dii vichaar krke guṇ haasl kiite jaaṇ। naam (sojhii) ho jaaṇaa hii giaan gurruu ke siakh lii bhgtii daa maarg hai। bhgt avsthaa puurnbjot jdoṁ ghṭ viach giaan de chaanṇ naal ho jaave uh avsthaa hai। jdoṁ giaan khṛg phṛii hove, jdoṁ bhgutii simrii hove। vekho “bhgutii kauṇ/kii hai ?”
baaṇii pṛrho, smjho te vichaaro ihii puujaa hai ihii bhgtii hai।
Source: ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਪੂਜਾ