gurbaaṇii anusaar daas koṇ hai

daas koṇ huundaa hai ? bhut saare viir bhaiṇaaṁ aapṇe aap nuuun daas khi laiṁde hn pr daas kiveṁ bṇnaa? kii naam daas rakh laiṇaa, nimaaṇaa jihaa bṇn daa vikhaavaa daas dii pchhaaṇ hai? mnuakh aap jdoṁ kise duuje mnuakh nuuun daas bṇaauṁdaa hai jiveṁ bhut saare aphriikii mnuakhaaṁ nuuun bundii bṇaa ke daas bṇaa ke vechde sii, taaṁ uhnaaṁ nuuun bolṇ tk nhiiṁ diunde sii te aapṇe kaabuu viach rakhdaa pr jdoṁ aap guruu daa daas akhaauṁdaa taaṁ mungṇoṁ nhiiṁ hṭdaa। maaiaa diiaaṁ pdaarthaaṁ diiaaṁ ardaasaaṁ krii jaaṁdaa। “ardaas kii hai ate guruu toṁ kii mungṇaa hai?”। aaj daa visshaa hai ke gurbaaṇii viach daas dii kii pribhaasshaa hai ih smjhiie।

”bhgt krni hri chaakrii jinii andinu naamu dhiaaiaa॥ daasni daas hoi kai jinii vichhu aapu gvaaiaa॥onaa khsmai kai dri mukh ujle schai sbdi suhaaiaa॥” – bhaav jisneṁ aapṇe viachoṁ aap gvaa diataa, maiṁ maar diatii। sunpuurn smrpit hai sach nuuun। aaj de siakh nuuun kii ih ptaa hai ke gurmti sach kisnuuun aakhdii? naam kii hai smjhṇ lii vekho “naam, jp ate naam drriṛrh kiveṁ huundaa?”। aage pṛrhn toṁ philaaṁ vekho hri kii hai, hri kauṇ hai, kiathe vsdaa। isdii vichaar lii vekho “hri”। naank paatisshaah aapṇe aap nuuun hri daa daas aakh rhe hn “jt kt dekhu tt rhiaa smaai॥ naank daas hri kii srṇaai॥”, “jnu naanku hri kaa daasu hai hri kii vḍiaaii ॥”, “mn bch krrm prrbhu apnaa dhiaaii॥ naank daas terii srṇaaii॥”, “jpu tpu sunjmu mnai maahi binu naavai dhrrigu jiivaasu॥ gurmtii naau paaiiai mnmukh mohi viṇaasu॥ jiu bhaavai tiu raakhu tuuun naanku teraa daasu॥2॥”।

“sdaa nikṭi nikṭi hri jaanu ॥ so daasu drgh prvaanu॥” – bhaav suurj dhup toṁ kiunnaa duur hai, blb prrkaassh toṁ kiunnaa duur hai, iveṁ hri hmesshaa saaḍe naal hai। hmesshaa nikṭ munn lio, duur nhiiṁ kite, jiveṁ munnii baiṭhe ne ki mundir viach hai, gurdvaare viach hai, pothii saahib viach hai, aah gurbaaṇii dekh lo kii khi rhii hai, sdaa hii nikṭ hai hri, sdaa nikṭ jaaṇo te hirde aundr uhde naal juṛo, hor kise naal nhiiṁ juṛnaa, jo uhde naal juṛdaa hai ohii daas hai, te ohii drgaah viach prrvaaṇ hai, muuunhoṁ daas bthere khiunde ne, pr prrchaar krde ne ki phlaane sunt naal juṛo, jihṛe khiunde gurbaaṇii naal juṛo, mathe ṭeko, juṛn daa bhaav ih dasde ne ki hor kbr te nii jaaṇaa, kevl gurbaaṇii dii puujaa krnii hai, gurdvaare jaaṇaa hai। uh vii juṛnaa nhiiṁ hai, juṛnaa kevl aundrle hri naal hai, vidhii gurbaaṇii vichaar ke smjhṇii hai, bṛaa phrauḍ hai siakh prrchaarkaaṁ daa vii, bṛe sshaatir ne ih lok, aah sshrt te khre nhiiṁ ki hri nikṭ hai, lokaaṁ toṁ ḍrde gurbaaṇii daa virodh taaṁ nhiiṁ krde, pr arthaaṁ naal dhuuh ghṛiis krke anrth krii jaaṁde ne, aapṇe aap nuuun vii shii saabit krii jaaṁde ne, khiṇge asiiṁ baaṇii daa prrchaar krde haaṁ, sbh phrauḍii maaiaadhaarii ne, blaikmelr ne।

“apune daas ku aapi kirpaa krai ॥ tisu daas ku sbh sojhii prai॥” – aapṇe daas nuuun aap krripaa krdaa hai hri, jis te krripaa krdaa hai, uhnuuun saarii sojhii ho jaaṁdii hai, puurn giaan ho jaadaa hai, bibek buadh ho jaaṁdii hai, jo daas ho jaade hn bhgt avsthaa tk phuunch jaade hn uhii gurbaaṇii rchde ne, unrhaaṁ ne hii gurbaaṇii uchaarii hai jinrhaaṁ nuuun puurn sojhii sii, krripaa aundrlaa hri hii krdaa hai, baahr koii sunt nhiiṁ, aapṇaa muul nuuun hii aundr hii khojṇaa hai। jiivn pdvii use daas nuuun milṇii jis ne aatm bhaav ghṭ aundr akaal dii jot usde guṇaaṁ de, naam de chaanṇe naal prgaas kr lii “jiivn pdvii hri ke daas॥ jin miliaa aatm prgaasu॥”। naank hri kaa daas hai “hri daasn siu prriiti hai hri daasn ko mitu॥ hri daasn kai vsi hai jiu juntii kai vsi juntu॥ hri ke daas hri dhiaaide kri prriitm siu nehu॥ kirpaa kri kai sunhu prrbh sbh jg mhi vrsai mehu॥ jo hri daasn kii ustti hai saa hri kii vḍiaaii॥ hri aapṇii vḍiaaii bhaavdii jn kaa jaikaaru kraaii॥ so hri jnu naamu dhiaaidaa hri hri jnu ik smaani॥ jnu naanku hri kaa daasu hai hri paij rkhhu bhgvaan॥”

gurbaaṇii daa phurmaan hai ke “gurmtii so jnu trai jo daasni daas॥ jni naanki naamu dhiaaiaa gurmukhi prgaas॥ ” – bhaav jo gurmti giaan laike tr jaave bhaav vikaaraaṁ toṁ mukt ho jaave uh daas hai। gurmti giaan nuuun dhiaan vichh rakhdiaa naam (sojhii) prraapt kr jihnaaṁ guṇaaṁ nuuun mukh rakhiaa jihnaaṁ nuuun naam daa prgaas (chaanṇaa) ghṭ aundr hoiaa uh daas hai। huṇ ih sochṇ vaalii gl hai ke is ksvaṭii te khraa kauṇ utrdaa। ih daas uhii bṇdaa jisde maariaa de vikaaraaṁ de bundhn kaṭe ge “prrbh apune jb bhe diaal॥ puurn hoii sevk ghaal॥ bundhn kaaṭi kiie apne daas॥ simri simri simri guṇtaas॥3॥” – bhaav jihnaaṁ te prrbh diaal hove, jihnaaṁ ne guṇaaṁ nuuun simriaa (chete rakhiaa), simr daa bhaav yaad rakhṇaa। prrbh kauṇ? smjhṇ lii vekho “ṭhaakur ate prrbh”। naam kii hai smjhṇ lii vekho “naam, jp ate naam drriṛrh kiveṁ huundaa?” ise jp vidhii naal daas prrbh nuuun jpdaa (pchhaaṇdaa) hai। “ṭhaakur kaa daasu gurmukhi hoii॥ jini siri saajii tini phuni goii॥ tisu binu duujaa avru n koii॥” – bhaav ṭhaakur daa daas guṇaaṁ nuuun muakh rakhdaa hai।

saakt hai mn jo gurmti giaan toṁ bhajdaa। guṇaaṁ dii vichaar nhiiṁ krdaa। mnmtii hai, aapṇii mti nuuun gurmti de rung viach rungṇ dii thaaṁ aapṇii mnmti nuuun gurmti siadh krn dii kosshissh krdaa। daas uh hai jo saakt daa sung nhiiṁ krdaa, vikaaraaṁ daa sung nhiiṁ krdaa, vikaaraaṁ dii ml toṁ nirml (ml rhit) huundaa aapṇe mn nuuun gurmti de raam de hri de rung viach hriaa krdaa। “hri ke daas siu saakt nhii sungu॥ ohu bikhii osu raam ko rungu॥1॥”। raam kauṇ hai gurmti vaalaa smjhṇ lii vekho “gurmti viach raam”।

hri kaa daas taaṁ sdaa bairaag viach huundaa hai, maaiaa toṁ udaas (jisne maaiaa daa moh tiaag diataa hove), aapṇii vḍiaaii nhiiṁ lochdaa “hri kii bhgti rte bairaagii chuuke moh piaasaa॥ naank humai maari ptiiṇe virle daas udaasaa॥”। jisne vikaar, moh maaiaa humai, aapṇii vḍiaaii tiaag ke hukm naal ekaa kiitaa ek nuuun pchhaaṇ liaa uhii daas hai “hunu kurbaaṇii daas tere jinii eku pchhaataa॥”।

so bhaaii daas khi deṇ maatr naal koii daas nhiiṁ ho jaaṁdaa। ih bṛii uachii avsthaa daa naam hai। saaḍe lii taaṁ siakh bṇ jaaṇaa, gursiakh (guṇaa nuuun siakhṇ vaalaa), gurmukh (guṇaaṁ nuuun muakh rakhṇ vaalaa) bṇnaa hii hje taaṁ lunbaa sphshr hai। maiṁ maar deṇaa, mn jiat laiṇaa, guṇaaṁ dii vichaar krnaa kihṛaa saukhaa kunm hai। jiveṁ koii aapṇe aap nuuun raajaa khiṇ lg kaave jaaṁ naam raajaa rakh lve taaṁ raajaa thoṛe bṇ jaaṇaa। uadaaṁ hii bhaadii daas bṇn lii gurmti vichaar krnii paiṇii, naam (sojhii) prraapt hoṇii taaṁ kite jaa ke daas dii avsthaa bṇnii। daas taaṁ kuajh nhiiṁ mungdaa daas taaṁ iak hii ardaas krdaa ke hukm naal ekaa ho jaave।

Source: ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਨੁਸਾਰ ਦਾਸ ਕੋਣ ਹੈ