Source: ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਬੀਚਾਰ
Source: ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਬੀਚਾਰ
gurmti brrhm giaan hai te brrhm vidiaa hai ih taaṁ lgbhg hrek siakh ne suṇiaa hii hoṇaa। bhute munnde vii hn pr bhut ghaṭ log hn jo ih jaaṇde hn ke brrhm kii hai। koii brrhmaaṁḍ nuuun brrhm munndaa koii puurii srrisṭii, drrisṭmaan sunsaar nuuun brrhm munndaa te koii snaatn mti vaale brrhmaaṁ (devte) nuuun brrhm munndaa। bhut ghṭ khojii hn jo gurbaaṇii viachoṁ khojde hn ke brrhm kii hai। brrhm te brrhm dii vichaar toṁ philaaṁ jaaṇde haaṁ ke ih bhulekhaa kiathoṁ aaiaa। snaatn mti viach 6 drsshn (vichaar) munne jaaṁde hn jo iak duusre toṁ bhiunn hn। ih drsshn rab tk phuunchṇ de maarg munne jaaṁde hn। mokssh/muktii de maarg। mokssh bhaav aanund dii avsthaa jiathe dukh drd klessh naa hoṇ। koii munndaa ke mr ke muktii mildii pr gurmti munndii ih jiivit hii mil jaadii naam prraaptii naal। ihnaaṁ saariaaṁ mataaṁ ne hii aapṇe hisaab naal jtn kiite hn। saare sunsaarii dhrm munnṇ vaale aapṇe aap nuuun uach munnde hn te binaaṁ vichaar toṁ iak duuje nuuun niivaaṁ dikhaauṇ viach lage hn। baaṇii daa phurmaan hai “bed kteb khhu mt jhuuṭhe jhuuṭhaa jo n bichaarai॥” bhaav vedaaṁ nuuun kuraan nuuun jhuuṭhaa naa kho jhuuṭhaa uh hai jo ihnaaṁ dii vichaar nhiiṁ krdaa। vichaar krn te hii giaan prraapt huundaa hai, kmiiaaṁ ate chungiiaaṁ galaaṁ daa ptaa lgdaa hai। je koii trruṭii njshr aauṁdii hai taaṁ us te vichaar krke sudhaar kiitaa jaa skdaa hai। philaaṁ snaatn mti de drsshnaaṁ baare jaaṇde haaṁ। ihnaaṁ baare hii baaṇii aakhdii “chhia ghr chhia gur chhia updes॥ gur guru eko ves anek॥1॥ jai ghri krte kiirti hoi॥ so ghru raakhu vḍaaii tohi॥1॥” – bhaav – 6 ghr (6 drsn) hn 6 gur (guṇ) te 6 hii ihnaaṁ viach updes hn। ih gur (guṇ) ihnaaṁ de guru (dhaarṇii) eko (ektaa) viach hn pr ihnaaṁ de ves alg alg hn bhaav smjhaauṇ te triike vakhre hn। so baabaa (krtaa) saariaaṁ viach hii teraa giaan hai pr mainuuun us ghr viach rakh jiathe tere naam (sojhii) dii vḍiaaii huundii hove। saare dhrmaaṁ dii aapo aapṇii kosshissh hai sach nuuun jaanṇ dii is lii saare hii aadr de hakdaar hn। saare dhrmaaṁ nuuun rl ke vichaar krnii chaahiidii hai te aapṇii aapṇii khoj te vichaar saaṁjhe krn dii loṛ hai। kii sshraartii ansr hn hrek hii dhrm viach jihnaaṁ ne giaan dii gl nuuun luko ke krmkaaṁḍ te pkhunḍ aage kr diate। jiveṁ ved luko ke simrrit saastrr aage rakh diate jis baare gurmti daa phurmaan hai “simrriti saastrr puunn paap biichaarde ttai saar n jaaṇii॥ttai saar n jaaṇii guruu baajhhu ttai saar n jaaṇii॥”। paap puunn baare gurmti daa kii phurmaan hai smjhṇ lii vekho “paap puunn (paap/punn)” te pkhunḍ baare vekho “siakhii ate pkhunḍ”।
snaatn dhrm de chhe drsshn hn jo bhaartii drsshn sshaastr de muakh sidhaaṁt hn। ih hn:
ih chhe drsshn snaatn dhrm de muakh sidhaaṁtaaṁ nuuun smjhṇ viach mdd krde hn। ihnaaṁ drsshnaa viach bhut kujh smjh aauṁdaa hai pr akhiir ihnaaṁ saariaaṁ ne hii aapṇe aapṇe triike dase hn vikaaraaṁ nuuun kaabuu krn de pr bhut had tk naitiktaa viach siimit rhi ge lgde ne adhiaatm maarg naitiktaa nuuun hii munn rhe jaapde hn। yog saadhnaa raahiiṁ, dehii nuuun saadhn naal, khaan piiṇ diiaaṁ vstuuaaṁ naal hii prmesr prraaptii nhiiṁ huundii। gurmti mn de bhojn giaan dii gl krdii hai। ihnaaṁ 6 drsshnaaṁ daa munnṇaa hai ke vikaar ghṭaa taaṁ skde haaṁ pr khtm nhiiṁ ho skde। “khṭu drsn jogii sunniaasii binu gur bhrmi bhulaae॥ stiguru sevhi taa gti miti paavhi hri jiiu munni vsaae॥ schii baaṇii siu chitu laagai aavṇu jaaṇu rhaae॥5॥“ te gurmti ne gur kii sevaa sbd viichaar nuuun munniaa hai। ihnaaṁ 6 mataa kaarṇ lok sunniaas laike bn/junglaaṁ nuuun tur paiṁde sii te gurmti ne khiaa hai ke “iki kund muulu chuṇi khaahi vṇ khunḍi vaasaa॥ iki bhgvaa vesu kri phirhi jogii sunniaasaa॥ aundri trrisnaa bhutu chhaadn bhojn kii aasaa॥ birthaa jnmu gvaai n girhii n udaasaa॥ jmkaalu sirhu n utrai trribidhi mnsaa॥ gurmtii kaalu n aavai neṛai jaa hovai daasni daasaa॥ schaa sbdu schu mni ghr hii maahi udaasaa॥ naank stiguru sevni aapṇaa se aasaa te niraasaa॥5॥”। gurmti ne ihnaaṁ toṁ aage dii gl krdiaaṁ aakhiaa hai ke vikaar khtm ho skde hn je uhnaaṁ dii maaṁ (buadh) nuuun kaabuu kiitaa jaave। naam (giaan toṁ prraapt sojhii) naal mn nirml (vikaaraaṁ dii ml rhit) ho skdaa hai। gurmti munndii hai ke krte tk phuunchṇ de kii maarg hn “kete sidh budh naath kete kete devii ves॥ kete dev daanv muni kete kete rtn smuund॥ ketiiaa khaaṇii ketiiaa baaṇii kete paat nriund॥ ketiiaa surtii sevk kete naank auntu n auntu॥35॥” – nriund tk phuunchṇ de kete hii paat (rste) hn। asiiṁ paatisshaah vii is lii vrtde haaṁ usde lii jisnuuun sch daa paat (raah) ptaa hove। saaḍe guruu baadsshaah nhiiṁ hn kiuṁke baad (vaad/vivaad/jhgṛaa) viach nhiiṁ paiṁde sii । gurmti daa ihnaaṁ drsshnaaṁ nuuun smjh ke phaislaa ih hai ke “snkaadik naard muni sekhaa॥ tin bhii tn mhi mnu nhii pekhaa॥3॥” – snaatn mti de risshii muniiaaṁ ne tn de aundr mn nuuun nhiiṁ khojiaa te pchhaaṇiaa, buadh ate jain vichaardhaaraa ne taaṁ prmesr dii hoṁd nuuun hii nkaar diataa te kevl kudrt te uurjaa nuuun hii sb toṁ uapr dasiaa hai। gurmti daa phurmaan hai “jevḍu aapi tevḍ terii daati॥ jini dinu kri kai kiitii raati॥ khsmu visaarhi te kmjaati॥ naank naavai baajhu snaati॥“ – bhaav snaat (snaatn mti) naavai (naam bhaav hukm dii sojhii toṁ) baajh (vaaṁjhii) hai, kiuṁke naa mn dii khoj kiitii hai snaatn mti ne te naa hii krte de hukm dii gl kiitii hai। krm tk taaṁ phuunch ge pr aage hukm dii gl nhiiṁ kiitii। gurmti ne krm nuuun kaṭiaa hai te sb kuajh krte de hukm badh dasiaa hai। gurmti vaalaa krm (kirpaa) hai, ise lii kbiir jii ne aakhiaa hai ke hukm dii gl krke aapṇii maiṁ mukaa ke uhnaaṁ daa mn snaatn mti toṁ ulṭ ho giaa hai “ab mnu ulṭi snaatnu huuaa॥ tb jaaniaa jb jiivt muuaa॥ khu kbiir sukhi shji smaavu॥ aapi n ḍru n avr ḍraavu॥” te naank paatisshaah ne ih vii munniaa hai ke snaatn mti viach hii kujh bhgt hoe hn jihnaaṁ snaatn mti toṁ aage dii gl kiitii hai “jaati kuliinu sevku je hoi॥ taa kaa khṇaa khhu n koi॥ vichi snaatiiṁ sevku hoi॥ naank pṇrhiiaa phirai soi॥” । gurmti daa phurmaan hai ke vikaar paidaa huunde ne mn (agiaantaa) viachoṁ। te buadh vikaaraaṁ dii maaṁ hai। je buadh viach naam (gurmti giaan dii sojhii) daa chaanṇaa hove “mti vichi rtn jvaahr maaṇik je ik gur kii sikh suṇii॥” taaṁ vikaar naa sirphsh kaabuu huunde, vikaar muak jaaṁde hn। gurmti nuuun bhgutii (bhgtaaṁ dii mti “so bhgutii jou bhgvuntai jaaṇai॥”) daa mn khoj maarg dasiaa hai।
”raagu siriiraagu mhlaa 5 ghru 5॥ jaanu nhii bhaavai kvn baataa॥ mn khoji maargu॥1॥ rhaau॥ dhiaanii dhiaanu laavhi॥ giaanii giaanu kmaavhi॥ prrbhu kin hii jaataa॥1॥ bhgutii rht jugtaa॥ jogii kht muktaa॥ tpsii tphi raataa॥2॥ monii monidhaarii॥ sniaasii brrhmchaarii॥ udaasii udaasi raataa॥3॥ bhgti nvai prkaaraa॥ punḍitu vedu pukaaraa॥ girstii girsti dhrmaataa॥4॥ ik sbdii bhu ruupi avdhuutaa॥ kaapṛii kute jaaguutaa॥ iki tiirthi naataa॥5॥ nirhaar vrtii aaprsaa॥ iki luuki n devhi drsaa॥ iki mn hii giaataa॥6॥ ghaaṭi n kin hii khaaiaa॥ sbh khte hai paaiaa॥ jisu mele so bhgtaa॥7॥ sgl ukti upaavaa॥ tiaagii srni paavaa॥ naanku gur chrṇi praataa॥8॥2॥27॥॥“ – mn kiathe gvaachiaa hai jisnuuun khojṇaa paiṇaa? ih sojhii gurmti toṁ prraapt huundii hai।
simrrit sshaastraaṁ ne ved piachhe luko ke lokaaṁ nuuun krmkaaṁḍ, muurtii puujaa, jaatii vaad, paap puunn, kii khaaṇaa kii nhiiṁ khaaṇaa, aakhaa bund krke rab nuuun dhiaauṇaa, iak sshbd nuuun baar baar raṭṇ krnaa, puujaa, blii aadii val lgaa diataa। gurmti aakhdii hai “kvn ruupu teraa aaraadhu॥ kvn jog kaaiaa le saadhu॥1॥ kvn gunu jo tujhu lai gaavu॥ kvn bol paarbrrhm riijhaavu॥1॥ rhaau॥ kvn su puujaa terii kru॥ kvn su bidhi jitu bhvjl tru॥2॥ kvn tpu jitu tpiiaa hoi॥ kvnu su naamu humai mlu khoi॥3॥ guṇ puujaa giaan dhiaan naank sgl ghaal॥ jisu kri kirpaa stiguru milai diaal॥4॥ tis hii gunu tin hii prrbhu jaataa॥ jis kii maani lei sukhdaataa॥1॥“ – gurmti ne guṇaaṁ nuuun puujaa munniaa hai, giaan nuuun hii dhiaan munniaa hai। snaatn mti viach anek prrkaar de jtn krde sii muktii lii। kii taaṁ sriir de aung kṭaa diunde sii, aariaaṁ vaale khuuh viach chhaal vii maarde sii। jain maarg aadii lii gurbaaṇii daa phurmaan hai “jaap taap giaan sbhi dhiaan॥ khṭ saastrr simrriti vkhiaan॥ jog abhiaas krm dhrrm kiriaa॥ sgl tiaagi bn mdhe phiriaa॥ anik prrkaar kiie bhu jtnaa॥ puunn daan home bhu rtnaa॥ sriiru kṭaai homai kri raatii॥ vrt nem krai bhu bhaatii॥ nhii tuli raam naam biichaar॥ naank gurmukhi naamu jpiiai ik baar॥1॥ nu khunḍ prrithmii phirai chiru jiivai॥ mhaa udaasu tpiisru thiivai॥ agni maahi homt praan॥ knik asrv haivr bhuumi daan॥ niulii krm krai bhu aasn॥ jain maarg sunjm ati saadhn॥ nimkh nimkh kri sriiru kṭaavai॥ tu bhii humai mailu n jaavai॥ hri ke naam smsri kchhu naahi॥ naank gurmukhi naamu jpt gti paahi॥2॥ mn kaamnaa tiirth deh chhuṭai॥ grbu gumaanu n mn te huṭai॥ soch krai dinsu aru raati॥ mn kii mailu n tn te jaati॥ isu dehii ku bhu saadhnaa krai॥ mn te kbhuu n bikhiaa ṭrai॥ jli dhovai bhu deh aniiti॥ sudh khaa hoi kaachii bhiiti॥ mn hri ke naam kii mhimaa uuch॥ naank naami udhre ptit bhu muuch॥3॥” ate “ngn phirt jau paaiiai jogu॥ bn kaa mirgu mukti sbhu hogu॥1॥ kiaa naage kiaa baadhe chaam॥ jb nhii chiinsi aatm raam॥1॥ rhaau॥ muuḍ muunḍaae jau sidhi paaii॥ muktii bheḍ n giiaa kaaii॥2॥ biundu raakhi jau triiai bhaaii॥ khusrai kiu n prm gti paaii॥3॥ khu kbiir sunhu nr bhaaii॥ raam naam binu kini gti paaii॥”। ihnaaṁ prmaaṇaaṁ nuuun niundiaa naa munn ke smjhṇ dii loṛ hai ke gurmti giaan laiṇ lii prrerit kr rhii hai। saariaaṁ nuuun saaṁjhaa updes hai ke naam (sojhii) nuuun jpo (pchhaaṇo) te dhiaavo (dhiaan viach rakho) “so punḍitu jo mnu prbodhai॥ raam naamu aatm mhi sodhai॥ raam naam saaru rsu piivai॥ usu punḍit kai updesi jgu jiivai॥ hri kii kthaa hirdai bsaavai॥ so punḍitu phiri joni n aavai॥ bed puraan simrriti buujhai muul॥ suukhm mhi jaanai asthuulu॥ chhu vrnaa ku de updesu॥ naank usu punḍit ku sdaa adesu॥4॥ biij muntrru srb ko giaanu॥ chhu vrnaa mhi jpai kouu naamu॥ jo jo jpai tis kii gti hoi॥” ate “khtrrii brraahmṇ suud vais updesu chhu vrnaa ku saajhaa॥ gurmukhi naamu jpai udhrai so kli mhi ghṭi ghṭi naank maajhaa॥“
brrhm
aaj daa siakh brrhm baare nhiiṁ jaaṇdaa। kde vichaardaa nhiiṁ ke brrhm je puurn hai taaṁ puurnbrrhm kis nuuun aakhiaa gurmti ne, te paarbrrhm kii hai? is baare asiiṁ philaaṁ vii iak lekh viach gl kiitii hai “brrhm, brrhmaa, paarbrrhm, puurnbrrhm”। gurmti brrhm jiiv de ghṭ (hirde) aundr jagii giaan/naam(sojhii) dii jot nuuun munndii hai। “naa tisu maat pitaa sut bundhp naa tisu kaamu n naarii॥ akul nirunjn apr prunpru sglii joti tumaarii॥2॥ ghṭ ghṭ auntri brrhmu lukaaiaa ghṭi ghṭi joti sbaaii॥ bjr kpaaṭ mukte gurmtii nirbhai taaṛii laaii॥3॥” ate “akul purkh iku chlitu upaaiaa॥ ghṭi ghṭi auntri brrhmu lukaaiaa॥1॥ jiia kii joti n jaanai koii॥ tai mai kiiaa su maaluumu hoii॥” hor vii prmaaṇ hn jiveṁ
”dekhai suṇai hduuri sd ghṭi ghṭi brrhmu rviundu॥”
”vvaa vairu n kriiai kaahuu॥ ghṭ ghṭ auntri brrhm smaahuu॥”
”auntru mli nirmlu nhii kiinaa baahri bhekh udaasii॥ hirdai kmlu ghṭi brrhmu n chiinੑaa kaahe bhiaa sunniaasii॥1॥”
”ghṭ ghṭ auntri brrhmu lukaaiaa ghṭi ghṭi joti sbaaii॥ bjr kpaaṭ mukte gurmtii nirbhai taaṛii laaii॥3॥”
”meraa teraa chhoḍiiai bhaaii hoiiai sbh kii dhuuri॥ ghṭi ghṭi brrhmu psaariaa bhaaii pekhai suṇai hjuuri॥ jitu dini visrai paarbrrhmu bhaaii titu dini mriiai jhuuri॥ krn kraavn smrtho bhaaii srb klaa bhrpuuri॥”
”ek binaa duujaa nhii jaanai॥ ghṭ ghṭ auntri paarbrrhmu pchhaanai॥2॥ jo kichhu krai soii bhl maanai॥ aadi aunt kii kiimti jaanai॥3॥”
”punḍitu pṛi pṛi uchaa kuukdaa maaiaa mohi piaaru॥ auntri brrhmu n chiinii mni muurkhu gaavaaru॥ duujai bhaai jgtu prbodhdaa naa buujhai biichaaru॥ birthaa jnmu gvaaiaa mri junmai vaaro vaar॥1॥”
so jiiv de ghṭ (hirde / buadh, suukhm sriir, dehii) aundr jihṛii giaan dii jot jgdii hai uh brrhm hai। te gurmti vaalaa brrhmaa hai “bbaa brrhmu jaant te brrhmaa॥”। jdoṁ brrhmaa (mn) nuuun aapṇii hoṁd daa ptaa lag jaave, giaan puurn ho jaave taaṁ is brrhm ne puurn brrhm hoṇaa hai। jdoṁ hukm dii sojhii ho gii, hri daa giaan hri de guṇaa nuuun smjh ke hriaa ho giaa, aunmrrit (kde naa mrn/khtm hoṇ vaalaa) giaan haasil kr liaa, giaan viach rmiaa raam ho giaa taaṁ isne paarbrrhm aap hii hoṇaa hai। ihii khaals avsthaa hai। “drrisṭi dhaari apnaa daasu svaariaa॥ ghṭ ghṭ auntri paarbrrhmu nmskaariaa॥ iksu viṇu horu duujaa naahii baabaa naank ih mti saarii jiiu॥”
brrhm biichaar
gurmti brrhm dii biichaar hai। koii muntraaṁ vaaṁg pṛrh rhiaa, koii gaa rhiaa koii akhunḍ paaṭh kr rhiaa pr vichaardaa koii virlaa hii hai। gurbaaṇii aakhdii “logu jaanai ihu giitu hai ihu tu brrhm biichaar॥” ate sbd chaukii nuuun hii kiirtn smjh liaa ih nhiiṁ pṛrh ke viichaariaa ke “koii gaavai raagii naadii bedii bhu bhaati kri nhii hri hri bhiijai raam raaje॥”, “gaavhu giitu n birhṛaa naank brrhm biichaaro॥”। asl kiirtn kii hai te kiveṁ huundaa baare jaanṇ lii vekho “kiirtnu ate guṇ kive guṇe hn”
jihnaaṁ ne hri dii sojhii lii brrhm dii biichaar (vichaar) kiitii uhnaaṁ daa hii jnm svriaa hai “jin ku saadhuu sungu naam hri rungu tinii brrhmu biichaariaa jiiu॥ brrhmu biichaariaa jnmu svaariaa puurn kirpaa prrbhi krii॥” – saadh kauṇ hai jisdaa sung krnaa hai smjhṇ lii vekho “sungt, saadh sungt ate sti sungt”। brrhm dii bichaar uhii kr skdaa hai jis uate kirpaa hove nhiiṁ taaṁ saare hii bhajde hn giaan toṁ “khu naank jisu kirpaa dhaarai॥ hirdaa sudhu brrhmu biichaarai॥”, “jaa ku bhe krripaal krripaa nidhi॥ tisu bhii khlaasii hoii sgl sidhi॥ guri dubidhaa jaa kii hai maarii॥ khu naank so brrhm biichaarii॥”। ih kirpaa krnii prrbh (hri/ raam) ne hii hai nhiiṁ taaṁ baaṇii aakhdii “aakhṇi joru chupai nh joru॥ joru n mungṇi deṇi n joru॥ joru n jiivṇi mrṇi nh joru॥ joru n raaji maali mni soru॥ joru n surtii giaani viichaari॥ joru n jugtii chhuṭai sunsaaru॥ jisu hthi joru kri vekhai soi॥ naank utmu niichu n koi॥”
”is kaa blu naahii isu haath॥ krn kraavn srb ko naath॥ aagiaakaarii bpuraa jiiu॥ jo tisu bhaavai soii phuni thiiu॥ kbhuu uuch niich mhi bsai॥ kbhuu sog hrkh rungi hsai॥ kbhuu niund chiund biuhaar॥ kbhuu uubh akaas piaal॥ kbhuu betaa brrhm biichaar॥naank aapi milaavṇhaar॥5॥” – ih prrbh dii kheḍ hai ke jiiv ne brrhm biichaar krnii jaaṁ nhiiṁ। “aapn khelu aapi kri dekhai॥ khelu sunkochai tu naank ekai॥”
giaan toṁ bhajde is kaarṇ hn kiuṁ ke mn nuuun ptaa hai ke giaan ne usnuuun bunn laiṇaa is lii giaan te sojhii toṁ duur bhajdaa saukhaa rstaa labhdaa hai “giaan kaa bdhaa mnu rhai gur binu giaanu n hoi॥”
gurmti ate vedaaṁ viach dasiaa brraahmṇ ate snaatn mti vaalaa brraahmṇ vakhraa hai। gurmti vaalaa brraahmṇ hai jo brrhm dii vichaar krdaa, brrhm daa giaataa hai “khu kbiir jo brrhmu biichaarai॥ so brraahmṇu khiiatu hai hmaarai॥”, “so brraahmṇu bhlaa aakhiiai ji buujhai brrhmu biichaaru॥ hri saalaahe hri pṛai gur kai sbdi viichaari॥” te snaatn mti vaale brraahmṇ toṁ gurmti ne svaal kiitaa hai “jau tuuun brraahmṇu brrhmṇii jaaiaa॥ tu aan baaṭ kaahe nhii aaiaa॥2॥” – brraahmṇ daavaa krde ne ke uh rab de muakh toṁ paidaa hoiaa te baakii saare rab de hor aungaaṁ to paidaa hoe hn, bhgt jii svaal puachhde hn brraahmṇ toṁ ke tuuun aam jiivaaṁ vaaṁg brraahmṇii ne junmiaa haiṁ, kii biptaa pai gii sii mukh toṁ nhiiṁ junmiaa? aapṇe aap nuuun brraahmṇ ds rhiaa hai te mainuuun suud khii jaanaa “jau tuuun brraahmṇu brrhmṇii jaaiaa॥ tu aan baaṭ kaahe nhii aaiaa॥2॥ tum kt brraahmṇ hm kt suud॥ hm kt lohuu tum kt duudh॥3॥ khu kbiir jo brrhmu biichaarai॥ so brraahmṇu khiiatu hai hmaarai॥”
puurii gurmti daa aadhaar hii naam (giaan toṁ prraapt sojhii) hai “jnu naanku bole guṇ baaṇii gurbaaṇii hri naami smaaiaa॥”। alunkaar dii vrto raahiiṁ gurbaaṇii updessh krdii hai ke “kaaiaa brrhmaa mnu hai dhotii॥ giaanu jneuu dhiaanu kuspaatii॥ hri naamaa jsu jaachu naau॥ gurprsaadii brrhmi smaau॥1॥ paaṁḍe aisaa brrhm biichaaru॥ naame suchi naamo pṛu naame chju aachaaru॥1॥” – kaaiaa daa arth baahrii sriir jaaṁ bdehii nhiiṁ hai “dehii gupt bidehii diisai॥”, saaḍaa giaan daa ruup hai saaḍii buadh naal bṇiaa saaḍaa astitv jaaṁ hoṁd hai jisnuuun gurmti dehii munndii hai, baahrii haaḍ maas daa sriir taaṁ dehii daa kpṛaa hai jo duniiaaṁ aundr chhaḍ jaaṇaa hai “kpṛu ruupu suhaavṇaa chhḍi duniiaa aundri jaavṇaa॥” । jdoṁ agiaantaa hai taa mn hai, jdoṁ hoṁd nuuun mn liaa taaṁ mnu hai। naam (hukm dii sojhii) hii saaḍaa jneuu hai, naam (sojhii) hii schu hai, te naam (sojhii) hii saaḍaa aachrṇ hai।
ise kaarṇ gurmti ne sb toṁ uatm sbd vichaar nuuun dasiaa hai naam (sojhii) dii prraaptii lii “gur kii sevaa sbdu viichaaru ॥”, “gursbdu viichaare humai maare in bidhi milhu piaare ॥”, “mhaa anundu gursbdu viichaari ॥”, “so pṛiaa so punḍitu biinaa gur sbdi kre viichaaru॥”, “pṛai suṇaavai ttu n chiinii॥ sbhsai uupri gursbdu biichaaru॥ hor kthnii bdu n sglii chhaaru॥”
”suuhaa rungu supnai nisii binu taage gli haaru॥ schaa rungu mjiiṭh kaa gurmukhi brrhm biichaaru॥naank prrem mhaa rsii sbhi buriaaiiaa chhaaru॥” – gurmukhi (guaṇaaṁ nuum muakh rakhṇ vaale) dii kaaiaa giaan dii laalii naal laalo laal huundii hai “suuhviie suuhaa sbhu sunsaaru hai jin durmti duujaa bhaau॥ khin mhi jhuuṭhu sbhu binsi jaai jiu ṭikai n birkh kii chhaau॥ gurmukhi laalo laalu hai jiu rungi mjiiṭh schṛaau॥”
”bilaavlu tb hii kiijiiai jb mukhi hovai naamu॥ raag naad sbdi sohṇe jaa laagai shji dhiaanu॥ raag naad chhoḍi hri seviiai taa drgh paaiiai maanu॥ naank gurmukhi brrhmu biichaariiai chuukai mni abhimaanu॥2॥”
”brrhm biichaaru biichaare koi॥naank taa kii prm gti hoi॥”
”kru re giaanii brrhm biichaaru॥ jotii auntri dhriaa psaaru॥”
snaatn mti de dase kujh krm kaaṁḍ jiveṁ aakhaaṁ bund krke, naad vjaa ke, iak sshbd nuuun raṭ ke, kevl pṛrh ke, aakhaaṁ bund maun dhaarṇ krke duakh hii prraapt hoṇe “naadii bedii sbdii monii jm ke pṭai likhaaiaa ॥2॥”। ihnaaṁ nuuun pkhunḍ dasiaa gurmti ne। smjhṇ lii vekho “siakhii ate pkhunḍ”
gurmti vaale munii dii pribhaasshaa vii gurmti ne dasii hai। gurmti brrhm khoj maarg hai mn khoj maarg hai “so muni ji mn kii dubidhaa maare॥ dubidhaa maari brrhmu biichaare॥1॥ isu mn ku koii khojhu bhaaii॥ mnu khojt naamu nu nidhi paaii॥”
”klijug mhi ik naami udhaaru॥ naanku bolai brrhm biichaaru॥”
brrhm, brrhmaa, puurnbrrhm, paarbrrhm dii vichaar, guṇaaṁ dii vichaar krdiaaṁ hii naam (sojhii) dii prraaptii, gurmti giaan dii prraaptii hoṇii hai ih gurbaaṇii daa phurmaan hai। is nuuun prraapt krdiaaṁ saare sunse (sshunke) duur hoṇe ne te gurmti giaan dii laalii, aunmrrit dii prraaptii naal aundr sakiaa ghṭ hriaa hoṇaa, mn ne hri ho jaaṇaa, sojhii viach rmiaa raam ghṭ viach hii vikhṇaa। gurmti baakii sb chhaḍ gur kii sevaa sbd vichaar nuuun hii das rhii hai। sshbd vichaar toṁ bhajṇaa nhiiṁ hai। gurbaaṇii, gurmti smjhṇ daa maarg hii ih hai। saanuuun taa ihii smjh aauṁdaa hai। gurbaaṇii pṛrh ke। gurbaaṇii nuuun pṛrh ke aap smjho। vedaaṁ viach, snaatn mti ne, kuraan ne vii saariaaṁ ne hii aapṇii aapṇii khoj dasii hai mhaa aanund dii prraaptii lii। kise nuuun vii binaaṁ smjhe chhoṭaa aakh deṇaa, ghaṭ aakhṇaa, vivaad viach paiṇaa, mundaa khiṇaa baad vivaad paidaa krdaa hai te prmesr tk usdii smjh tk phuunchṇ daa paat (raah) nhiiṁ dikhaauṁdaa। binaaṁ vichaar kiitiaaṁ jhgṛaa krnaaṁ muurkhaaṁ daa kunm huundaa hai। so aap pṛrho, aap vichaaro। smjhdaar mnuakh vichaar krdaa hai te khoj krdaa hai।
Source: ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਬੀਚਾਰ