Source: ਦੁਨਿਆਵੀ ਉਪਾਧੀਆਂ ਬਨਾਮ ਗੁਰਮਤਿ ਉਪਾਧੀਆਂ
Source: ਦੁਨਿਆਵੀ ਉਪਾਧੀਆਂ ਬਨਾਮ ਗੁਰਮਤਿ ਉਪਾਧੀਆਂ
kii aaj de siakh de mn viach ih vichaar kde aaiaa ke jiunnaaṁ ne guruu nuuun siis bheṁṭ kiitaa te punj piaare thaape ge uhnaaṁ de naam aage bhaaii lagdaa, jihṛe guruu phshrjshund hn uhnaaṁ de naam aage baabaa lagdaa pr gur itihaas viach kise de naam aage giaanii, brrhm giaanii, sunt, saadh, mhaaṁ purkh kiuṁ nhiiṁ lagiaa? aaj ture phirde kise vii kthaavaachk, kiirtniie de naam aage giaanii kiveṁ lag jaaṁdaa hai? kise nuuun vii paatisshaah, brrhm giaanii khii jaaṁde haaṁ। isdii gurmti ksvaṭii kii hai? vekhde haaṁ gurbaaṇii kis nuuun ih upaadhiiaaṁ bkhsshdii hai। paatisshaah daa aarth huundaa hai paati(raah) daa sshaah kisne prmesr tk jaaṇ dii raah nuuun jiat liaa hove। uadaaṁ hii jiadaaṁ baadi (vivaad/jhgṛaa) jiatṇ vaale nuuun baadisshaah aakhde hn। “mn mundhe prrbhu avgaahiiaa॥ ehi rs bhogṇ paatisaahiiaa॥ mundaa muuli n upjio tre schii kaarai laagi jiiu॥6॥” sach daa girmti arth ptaa hove taaṁ sachii kaarai daa ptaa lage। gurbaaṇii taaṁ aakhdii upaadhii rhit rhiṇaa hai। skhii (buadh) nuuun aadessh hai “suṇi skhiie ih bhlii binuntii ehu mtaaṁtu pkaaiiai॥ shji subhaai upaadhi rht hoi giit goviundhi gaaiiai॥” te pher gurmti viach sshbd laike upaadhiiaaṁ rakhṇ vaaliaaṁ ne ih kiuṁ nhiiṁ vichaariaa। hor vii baaṇii hai upaadh rhit hoṇ baare
“shj smaadhi upaadhi rht phuni bḍai bhaagi liv laagii॥khi rvidaas prrgaasu ridai dhri jnm mrn bhai bhaagii॥”,
“gobidu simri hoaa kliaaṇu॥ miṭii upaadhi bhiaa sukhu saachaa auntrjaamii simriaa jaaṇu॥1॥”,
“gur ke chrn ridai uri dhaare॥ agni saagr te utre paare॥ jnm mrṇ sbh miṭii upaadhi॥ prrbh siu laagii shji smaadhi॥2॥”,
“gur bchnaati kmaat krripaa te bhuri n kthuu dhaaio॥ rht upaadhi smaadhi sukh aasn bhgti vchhlu grrihi paaio॥1॥”
giaanii
gurmti vaalaa giaanii kauṇ hai “guṇ viichaare giaanii soi॥ guṇ mhi giaanu praapti hoi॥ (m 1, raagu raamklii, 931)” – jo guṇaaṁ dii vichaar kre gurmti anusaar usnuuun giaan prraapt huundaa hai। guṇ kisde vichaarne hn? guṇ sach de vichaarne hn te sach hai akaal, kaal te hukm। ih koii ḍigrii nhiiṁ hai ke 2-4 saal kise sunsthaa toṁ pṛrh liaa te ḍigrii mil gii। gurbaaṇii daa phurmaan hai “jjaa jaanai hu kchhu huuaa॥ baadhio jiu nlinii bhrrmi suuaa॥ ju jaanai hu bhgtu giaanii॥ aagai ṭhaakuri tilu nhii maanii॥ ju jaanai mai kthnii krtaa॥ biaapaarii bsudhaa jiu phirtaa॥ saadhsungi jih humai maarii॥ naank taa ku mile muraarii॥” – jdoṁ kise nuuun ih lage ke maiṁ kuajh bṇ giaa haaṁ giaanii bṇ giaa haaṁ taaṁ uh bhrm viach phsiaa hai te aage ṭhaakur ne pher usdii nhiiṁ munnṇii। je kujh prrchaar krdaa jhuuṭhiiaaṁ saakhiiaaṁ, arth glt krdaa baaṇii de usnuuun vpaarii aakhiaa hai। pr je guṇaaṁ dii vichaar kre, saadh sung kre, saadh sung hai saadhiaa hoiaa mn “mmaa mn siu kaaju hai mn saadhe sidhi hoi॥” – jo saadhe hoe mn daa sung kre, muraarii (prrbh, hri, raam) usnuuun mildaa। hri baare jaanṇ lii pṛrho “hri”।
gurbaaṇii taaṁ ih vii dasdii ke giaanii kiho jihaa hoṇaa chaahiidaa “prrṇvti naank giaanii kaisaa hoi॥ aapu pchhaaṇai buujhai soi॥ gur prsaadi kre biichaaru॥ so giaanii drgh prvaaṇu॥” – giaanii uh jo aapṇe aap dii khoj kre te prmesr nuuun buujhe, usde guṇaaṁ n smjhe। pr aaj daa giaanii khaauṇ vaalaa kii krdaa “mn ke aundhe aapi n buujhhu kaahi bujhaavhu bhaaii॥ maaiaa kaarn bidiaa bechhu jnmu abirthaa jaaii॥3॥”
gurbaaṇii viach svaal jvaab vii hn, punjveṁ paatisshaah toṁ puachhiaa “kuṇu su giaanii kuṇu su bktaa॥ ” taaṁ jvaab diataa “gurmukhi giaanii gurmukhi bktaa॥” – guṇaaṁ nuuun muakh (aage/ dhiaan viach) rakhṇ vaalaa giaanii hai। naank paatisshaah ne khiaa “aapu biichaare su giaanii hoii॥”, guru teg bhaadr saahib jii mhaaraaj nuuun puachhiaa taaṁ baaṇii viach dasde hn “dukhu sukhu e baadhe jih naahni tih tum jaanu giaanii॥” – jis nuuun hukm dii sojhii ho gii hove, naa dukh suntaape naa sukh bundhn bṇe uh giaanii hai। baaṇii aakhdii “mni saachaa mukhi saachaa soi॥ avru n pekhai eksu binu koi॥ naank ih lchhṇ brrhm giaanii hoi॥1॥”, “giaaniiaa no sbhu schu hai schu sojhii hoii॥ oi bhulaae kisai de n bhulnੑii schu jaaṇni soii॥”। bhgt kbiir jii mhaaraaj daa phurmaan hai “kru re giaanii brrhm biichaaru॥ jotii auntri dhriaa psaaru॥”
”soii giaanii ji simrai ek॥ so dhnvuntaa jisu budhi bibek॥ so kulvuntaa ji simrai suaamii॥ so ptivuntaa ji aapu pchhaanii॥2॥” – giaanii uh hai jisnuuun ek daa ptaa hove। ek smjhṇ lii “ek, eku, ik, iku ate anek daa auntr”
gurmti vaalaa giaanii uh hai jis nuuun naam (sojhii) prraapt hai। ih duniaavii upaadhii nhiiṁ hai। giaanii hoṇ daa “srṭiiphikeṭ” kise paaṭhsshaalaa toṁ nhiiṁ mildaa te lokaaṁ de munn laiṇ naal jaaṁ khṇ maatr naal koii giaanii nhiiṁ ho jaaṁdaa। “bhgtu giaanii tpaa jisu kirpaa krai॥” jis te uh (prmesr) aap kirpaa kre naam (sojhii) bkhsshe।
brrhm giaanii
aksr dekhde haaṁ ke lok kise nuuun vii brrhm giaanii aakh diunde hn jdoṁ brrhm kii hai nhiiṁ ptaa huundaa। brrhm kauṇ hai? isdaa giaan kii hai? usde giaanii dii avsthaa kii hai gurmti anusaar ih nhiiṁ ptaa huundaa। gurbaaṇii viach brrhm, brrhmaa, paarbrrhm, puurnbrrhm vrtiaa giaa hai pr ihnaaṁ de arthaaṁ toṁ aaj jshiaadaatr siakh vaaṁjhe hn। ihnaaṁ de arth smjhṇ lii vekho “brrhm, brrhmaa, paarbrrhm, puurnbrrhm”। baaṇii viach khojo ihnaaṁ de arth। brrhm hai jiiv de aundr vasdii prmesr dii jot। jis baare gurbaaṇii viach aakhiaa “aunḍj jerj setj utbhuj ghṭi ghṭi joti smaaṇii॥”। jdoṁ mn ne pchhaaṇ liaa ke uh aap jot sruup hai usnuuun giaan ho giaa ke uh haaḍ maas daa bṇiaa sriir nhiiṁ aap akaal sruup hai taaṁ isnuuun brrhm daa giaan hoṇaa “mn tuuun joti sruupu hai aapṇaa muulu pchhaaṇu॥ mn hri jii terai naali hai gurmtii rungu maaṇu॥ muulu pchhaaṇhi taaṁ shu jaaṇhi mrṇ jiivṇ kii sojhii hoii॥ gurprsaadii eko jaaṇhi taaṁ duujaa bhaau n hoii॥ mni saaṁti aaii vjii vdhaaii taa hoaa prvaaṇu॥ iu khai naanku mn tuuun joti sruupu hai apṇaa muulu pchhaaṇu॥”। jiiv de ghṭ viach hii hri vasdaa। smjhṇ lii pṛrho “hri”। svaal bṇdaa ke jiunnaaṁ nuuun brrhm baare ptaa hii nhiiṁ uh duujiaa nuuun brrhm giaanii dii upaadhii kiveṁ de skde hn? ih chaapluusii, lok pchaare lii taaṁ nhiiṁ? gurbaaṇii taaṁ aakhdii brrhm giaanii nuuun brrhm giaanii hii pchhaaṇ skdaa “brrhm giaanii kii gti brrhm giaanii jaanai॥”
brrhm giaanii de lachhṇ gurbaaṇii viach dase hn। niiche diatii baaṇii dii udaahrṇ nuuun saare pṛrhde hn pr koii vichaardaa nhiiṁ। kuajh hise haaiiltiiṭ kiite hn dhiirj naal pṛrh ke vekho jis mnuakh nuuun brrhm giaanii aakh rhe haaṁ uh ihnaaṁ te puuraa utrdaa hai?
“mni saachaa mukhi saachaa soi॥ avru n pekhai eksu binu koi॥ naank ih lchhṇ brrhm giaanii hoi॥1॥asṭpdii॥ brrhm giaanii sdaa nirlep॥ jaise jl mhi kml alep॥ brrhm giaanii sdaa nirdokh॥ jaise suuru srb ku sokh॥ brrhm giaanii kai drrisṭi smaani॥ jaise raaj runk ku laagai tuli pvaan॥ brrhm giaanii kai dhiirju ek॥ jiu bsudhaa kouu khodai kouu chundn lep॥ brrhm giaanii kaa ihai gunaau॥ naank jiu paavk kaa shj subhaau॥1॥ brrhm giaanii nirml te nirmlaa॥ jaise mailu n laagai jlaa॥ brrhm giaanii kai mni hoi prrgaasu॥ jaise dhr uupri aakaasu॥ brrhm giaanii kai mitrr strru smaani॥ brrhm giaanii kai naahii abhimaan॥ brrhm giaanii uuch te uuchaa॥ mni apnai hai sbh te niichaa॥ brrhm giaanii se jn bhe॥ naank jin prrbhu aapi krei॥2॥ brrhm giaanii sgl kii riinaa॥ aatm rsu brrhm giaanii chiinaa॥ brrhm giaanii kii sbh uupri miaa॥ brrhm giaanii te kchhu buraa n bhiaa॥ brrhm giaanii sdaa smdrsii॥ brrhm giaanii kii drrisṭi aunmrritu brsii॥ brrhm giaanii bundhn te muktaa॥ brrhm giaanii kii nirml jugtaa॥ brrhm giaanii kaa bhojnu giaan॥ naank brrhm giaanii kaa brrhm dhiaanu॥3॥ brrhm giaanii ek uupri aas॥ brrhm giaanii kaa nhii binaas॥ brrhm giaanii kai griibii smaahaa॥ brrhm giaanii prupkaar umaahaa॥ brrhm giaanii kai naahii dhundhaa॥ brrhm giaanii le dhaavtu bundhaa॥ brrhm giaanii kai hoi su bhlaa॥ brrhm giaanii suphl phlaa॥ brrhm giaanii sungi sgl udhaaru॥ naank brrhm giaanii jpai sgl sunsaaru॥4॥ brrhm giaanii kai ekai rung॥ brrhm giaanii kai bsai prrbhu sung॥ brrhm giaanii kai naamu aadhaaru॥ brrhm giaanii kai naamu prvaaru॥ brrhm giaanii sdaa sd jaagt॥ brrhm giaanii ahunbudhi tiaagt॥ brrhm giaanii kai mni prmaanund॥ brrhm giaanii kai ghri sdaa anund॥ brrhm giaanii sukh shj nivaas॥ naank brrhm giaanii kaa nhii binaas॥5॥ brrhm giaanii brrhm kaa betaa॥ brrhm giaanii ek sungi hetaa॥ brrhm giaanii kai hoi achiunt॥ brrhm giaanii kaa nirml munt॥ brrhm giaanii jisu krai prrbhu aapi॥ brrhm giaanii kaa bḍ prtaap॥ brrhm giaanii kaa drsu bḍbhaagii paaiiai॥ brrhm giaanii ku bli bli jaaiiai॥ brrhm giaanii ku khojhi mhesur॥ naank brrhm giaanii aapi prmesur॥6॥ brrhm giaanii kii kiimti naahi॥ brrhm giaanii kai sgl mn maahi॥ brrhm giaanii kaa kun jaanai bhedu॥ brrhm giaanii ku sdaa adesu॥ brrhm giaanii kaa kthiaa n jaai adhaakhੵru॥ brrhm giaanii srb kaa ṭhaakuru॥ brrhm giaanii kii miti kunu bkhaanai॥ brrhm giaanii kii gti brrhm giaanii jaanai॥ brrhm giaanii kaa auntu n paaru॥ naank brrhm giaanii ku sdaa nmskaaru॥7॥ brrhm giaanii sbh srrisṭi kaa krtaa॥ brrhm giaanii sd jiivai nhii mrtaa॥ brrhm giaanii mukti jugti jiia kaa daataa॥ brrhm giaanii puurn purkhu bidhaataa॥ brrhm giaanii anaath kaa naathu॥ brrhm giaanii kaa sbh uupri haathu॥ brrhm giaanii kaa sgl akaaru॥ brrhm giaanii aapi nirunkaaru॥ brrhm giaanii kii sobhaa brrhm giaanii bnii॥ naank brrhm giaanii srb kaa dhnii॥“
mhaa purkh
snaatn mti viach chhe prrmukh mataaṁ jihnaaṁ nuuun drsshn vii khiaa hai, hn jihnaaṁ viachoṁ saaṁkh mti daa munnṇaa hai ke purussh kevl iak (prmesr) hai te baakii saare jiivaaṁ dii jot istrrii hai te ihnaaṁ istrriiaaṁ ne purussh nuuun milṇaa hai। aaj snaatn mti viach vii te siakhaaṁ viach vii naamsjhii kaarṇ ihnaaṁ mataaṁ dii khichṛii bṇii hoii hai। ih khichṛii guruaaṁ te bhgtaaṁ sme vii sii te baaṇii ne aakhiaa “chhia ghr chhia gur chhia updes॥ guru guru eko ves anek॥1॥ baabaa jai ghri krte kiirti hoi॥ so ghru raakhu vḍaaii toi॥1॥ ” arth ih jihṛe chhia ghr hn ihnaaṁ viach guṇaaṁ nuuun dasṇ te smjhaaaauṇ dii kosshissh kiitii gii hai pr gur (guṇ) ek hii hn। te jihṛe ghr viach tere naam (sojhii) dii vḍiaaii hove us ghr viach tuuun aap rakh। je saaṁkh mti nuuun munnde haaṁ taaṁ “isu jg mhi purkhu eku hai hor sglii naari sbaaii॥ sbhi ghṭ bhogvai aliptu rhai alkhu n lkhṇaa jaaii॥ puurai guri vekhaaliaa sbde sojhii paaii॥ purkhai sevhi se purkh hovhi jinii humai sbdi jlaaii॥ tis kaa sriiku ko nhii naa ko kunṭku vairaaii॥ nihchl raaju hai sdaa tisu keraa naa aavai naa jaaii॥ andinu sevku sevaa kre hri sche ke guṇ gaaii॥ naanku vekhi vigsiaa hri sche kii vḍiaaii॥2॥“ aakhde jis nuuun ghṭ bhiitr brrhm dii sojhii ho jaave, hri daa mundr ih sriir hai smjh aa jaave uh jot aap hii purkh ho jaaṁdii hai। “hri mundru ehu sriiru hai giaani rtni prgṭu hoi॥mnmukh muulu n jaaṇnii maaṇsi hri mundru n hoi॥2॥ hri mundru hri jiiu saajiaa rkhiaa hukmi svaari॥ dhuri lekhu likhiaa su kmaavṇaa koi n meṭṇhaaru॥” pr asiiṁ hri mundr baahr vaalaa munn liaa। hrimundr sshbd dii vrto naank paatisshaah ne vii kiitii hai jdoṁ aunmrritsr vikhe sthaapit guruu ghr dii niiṁv vii nhii rakhii gii sii “prrbhu hrimundru sohṇaa tisu mhi maaṇk laal॥ motii hiiraa nirmlaa kunchn koṭ riisaal॥ binu puṛii gṛi kiu chṛu gur hri dhiaan nihaal॥2॥ (m 1, raagu sirii raagu, 17)”। sochṇ vaalii gl hai ke guruughr sthaapit krn vaale guru saahib ne isdaa naam hri mundir nhiiṁ rakhiaa sii, ih taaṁ punḍit dii sshraart lgdii ke gurbaaṇii pṛrhdiaa hrimundr sshbd aave taaṁ dhiaan imaart vl jaave giaan toṁ duur rakhṇ lii।
mhaa purkh dii pribhaasshaa gurmti viach kii hai? gurbaaṇii viach drj hai ke “stigur sevhi se mhaapurkh sunsaare॥ aapi udhre kul sgl nistaare॥ hri kaa naamu rkhhi ur dhaare॥ naami rte bhujl utrhi paare॥” – jihṛe sti (sach) gur (guṇaaṁ) dii sevaa kre arth sbd vichaar kre “gur kii sevaa sbdu viichaaru॥ humai maare krṇii saaru॥”। hri daa naam (sojhii) nuuun dhaarṇ kre te is naam (sojhii) viach rate (bhiaje) hoṇ uh bhvjl paar utrde hn। ih sunsaar toṁ nirlep ho ke dhiaan guṇaaṁ vl rakhde hn। pr ih saukhaa nhiiṁ। ghṭ aundr vasde hri nuuun mhaa purkh aakhiaa hai baaṇii viach “hri hri mhaa purkhu guru melhu gur naank naami sukhu hoii raam॥”। aage aakhde hn ke “baaṇii birlu biichaarsii je ko gurmukhi hoi॥ ih baaṇii mhaa purkh kii nij ghri vaasaa hoi॥” guruaaṁ ne bhgtaaṁ ne baaṇii likhṇ daa krraiḍiṭ aapṇe uate nhii liaa, aakhde “jini ehi likhe tisu siri naahi॥ jiv phurmaae tiv tiv paahi॥” ate “jaisii mai aavai khsm kii baaṇii taisṛaa krii giaanu ve laalo॥” te laalo kauṇ hai? mnghṛunt saakhii vaalaa laalo bundaa hai pr gurmti vaalaa laalo hai “gurmukhi laalo laalu hai jiu rungi mjiiṭh schṛaau॥” jisnuuun giaan dii laalii hove।
so prmesr de guṇaaṁ nuuun dhaarṇ krn vaalaa, guṇaaṁ nuuun mukh rakhṇ vaalaa, hri, laalo mhaa purkh hai “stiguru mhaa purkhu hai paarsu jo laagai so phlu paavaigo॥ jiu gur updesi tre prrhilaadaa guru sevk paij rkhaavaigo॥1॥” ate “baaṇii muntrru mhaa purkhn kii mnhi utaarn maaṁn ku॥ khoji lhio naank sukh thaanaaṁ hri naamaa bisrraam ku॥”।
so mhaa purkh snaatn de iak drsshn toṁ udaahrṇ laike smjhaauṇ lii vrtiaa hai baaṇii viach। asl viach ih bhut uchii avsthaa daa naam hai। gurmti anusaar mhaa purkh akaal dii avsthaa vaalaa chaahiidaa “hri jnu aisaa chaahiiai jaisaa hri hii hoi॥” vaise hii mhaa purkh iadaaṁ daa chaahiidaaṁ jiadaaṁ daa gurbaaṇii ne mhaa purkh dasiaa hai।
saadh ate sunt
aaj daa siakh agiaantaa kaarṇ kise vii maaṛii jhii chungii gl krn vaale nuuun saadh jaaṁ sunt mn ke mathe ṭekṇaa sshuruu kr diundaa hai। isdaa kaarṇ hai asiiṁ Morality (naitiktaa) nuuun Spirituality (adhiaatmiktaa) munn liaa hai। naitiktaa baahrii srvbhaav, saamaajik vryvhaar kevl saamaajik krm hai jisdaa adhiaatmiktaa ke naal koii risshtaa nhiiun hai। adhiaatmiktaa khoj hai apne aap dii। maiṁ kauṇ? mn jaaṁ jot? khshudaa nuuun khud viach khojṇaa “hri kaa sevku so hri jehaa॥ bhedu n jaaṇhu maaṇs dehaa॥ jiu jl trung uṭhhi bhu bhaatii phiri sllai sll smaaidaa॥”। aapṇe mn nuuun nirml (ml rhit) krke vikaaraaṁ to mukt hoṇ dii vidhii hai adhiaatmiktaa। adhiaatmiktaa naam (sojhii/giaan) naal ih spsshṭ hoṇaa hai ke krtaa kauṇ hai। sunsaar nuuun kisde hukm viach chlaaiaa jaa rhiaa hai। vikaaraaṁ daa smaajik risshtaa jshruur hai mnuakh de baal pr jdoṁ tk vikaar maujuud hn, mnodsshaa ṭhiik nhiiṁ hai udoṁ tk adhiaatmik giaan nhiiṁ ho skdaa। is lii hr dhrm ne kevl vikaaraaṁ vl hii dhiaan diataa taa ke saamaajik sudhaar ho ske। pr uh aap hii ih vii munnde hn ke vikaar kde muakde nhiiṁ kaabuu kiite jaa skde hn। ghaṭ kiite jaa skde hn। is lii duniiaa toṁ duur rhiṇaa, bhore viach smaadhii laauṇaa, ṭal khṛkaauṇaa, sshunkh naad krnaa, aakhaaṁ bund krke iak lshphshjsh nuuun baar baar raṭṇaa vidhii dasii hai। gurmti ne ih sb khaarij kr diate hn। gurbaaṇii hii dasdii hai kevl ke vikaar kiveṁ khtm ho skde hn। aadi baaṇii viach ate dsm baaṇii viach vikaaraaṁ dii maaṁ (buadh) te dhiaan diataa hai jiathoṁ vikaar paidaa huunde hn। vikaaraaṁ dii maaṁ nuuun kaabuu kiitaa hai naam (sojhii) naal।
jdoṁ tk mn baahr mukhii hai adhiaatmik soch nhiiṁ ho skdii। jdoṁ tk naitiktaa vl dhiaan rhegaa adhiaatmik soch nhiiṁ ho skdii। naitiktaa kde puurn triike naal ho hii nhiiṁ skdii। saaḍaa saamaajik biuhaar lokaaṁ de saaḍe naal vrtṇ te nirbhr krdaa hai। naitiktaa, vikaaraaṁ dii soch vaalii punḍ sir toṁ laah ke hii aundr vl nuuun dhiaan diataa jaa skdaa hai। ik vikaar khtm krn dii kosshissh viach duujaa bhaarii ho jaaṁdaa hai। saare vikaar khtm kr vii diate taaṁ hunkaar vdh jaaṁdaa hai। is lii ihnaaṁ saare vikaaraaṁ nuuun iak saath khtm krn dii vidhii gurmti ne dasii hai। jihṛaa svbhaav viach jiaadaa hii nrm hove smjh lvo uh lok pchaare viach phsiaa hai। adhiaatm vaalaa taaṁ gl siadhii krdaa, sach dii krdaa bhaaveṁ lok chungaa smjhṇ ke naa। lokaaṁ dii prvaah hii nhiiṁ krdaa। bhaaveṁ sir kaṭ jaave bhaaveṁ tatii tvii te baiṭhṇaa pve। nivṇaa chungii gl huundii hai svbhaav viach nimrtaa chungii gl hai pr isdaa ih mtlb nhiiṁ ke saariaaṁ dii haaṁ viach haaṁ milaaii jaaiie ke tuuun bhii ṭhiik uh bii ṭhiik। “apraadhii duuṇaa nivai jo huntaa mirgaahi॥”
jiunnaaṁ nuuun hri kauṇ hai ptaa nhiiṁ, bhulekhaa hai ke duujii mti viach prrchaare devte hri hn uhnaaṁ nuuun baahrii bhekh, biuhaar, bol chaal, krm kaaṁḍ, pkhunḍ naal bhulekhaa paiṇaa subhaavik hai। naa aadi baaṇii viach naa dsm baaṇii viach devii devtiaaṁ nuuun munniaa giaa hai। vekho “dsm baaṇii viach devii devtiaaṁ dii puujaa hai?”। aadi baaṇii muurtii puujaa nuuun nhiiṁ munndii। naa hii koii bhgt muurtii puujk sii। niiche dase posṭ vii pṛrho te vichaaro।
kii bhgt naamdev jii muurtii puujk sii?
srrii dsm grrunth saahib jii daa virodh (Anti-Dasam Garanth)
so sunt mnuakh de mn ne hoṇaa hai sojhii laike, mn saadhiaa giaa naam (giaan/sojhii) laike taaṁ saadh akhauṇaa। “hri ke sunt jnaa hri jpio tin kaa duukhu bhrmu bhu bhaagii॥” – hri de sunt uh hn jiunnaa ne hr jpio (pchhaaṇ liaa)। jpṇ daa arth smjhṇ lii vekho “jpṇaa te simrn krnaa ? naam jaapṇ dii gurmti vidhii kii hai ?”
jdoṁ siakh gurbaaṇii nuuun pṛrh ke vichaar ke smjhṇ lg piaa, khojii ho giaa te mn de dliadr nuuun tiaag ke aap baaṇii toṁ giaan laiṇ lg piaa taaṁ asl bhed smjh aauṇaa। jdoṁ gurbaaṇii ne ih khi diataa ke “jnni pitaa lok sut bnitaa koi n kis kii dhriaa॥ siri siri rijku sunbaahe ṭhaakuru kaahe mn bhu kriaa॥2॥” taaṁ pher ṭhaakur de ilaavaa kise hor de aage mathe ṭekṇe kis kunm de ne? gurbaaṇii de lṛrh lago guruaaṁ bhgtaaṁ te gurmukhaaṁ ne siadhaa risshtaa prmesr naal hii rakhiaa hai। jihṛe aap mungte huunde ne uh duujiaaṁ nuuun kuajh nhiiṁ de skde। gurbaaṇii ne spsshṭ hii khiaa hai “maanukh kii ṭek brrithii sbh jaanu॥devn ku ekai bhgvaanu॥”। gurbaaṇii aakhdii hai ke deṇ vaalaa kevl ek hai jo sb nuuun de rhiaa hai।
”ddaa daataa eku hai sbh ku devnhaar॥ deṁde toṭi n aavii agnt bhre bhunḍaar॥ dainhaaru sd jiivnhaaraa॥ mn muurkh kiu taahi bisaaraa॥ dosu nhii kaahuu ku miitaa॥ maaiaa moh bundhu prrbhi kiitaa॥ drd nivaarhi jaa ke aape॥ naank te te gurmukhi dhrraape॥”
asiiṁ ih vii vekhde haaṁ ke lok binaaṁ smjhe jiaadaa toṁ jiaadaa sshbd pṛrhn dii kosshissh krde hn, baaṇii raṭṇ te kunṭh krn dii kosshissh krde hn। ih lok pchaare lii taaṁ chal jaaṇaa pr isdaa gurmti smjhṇ viach koii laabh nhii hoṇaa te naa is naal vikaar hii kaabuu hoṇe। ih raṭṇ siakhaaṁ toṁ philaaṁ duuje dhrmaaṁ viach vii huundaa rhiaa hai। hiunduu raam raam krii jaaṁde sii te muslmaan aalaah aalaah। aakhaaṁ bund krke dhiaan laauṇ dii kosshissh vii krde sii te paatisshaah aakhde
”bin hri naam n baachn paihai॥ chaudhi lok jaahi bs kiine taa te khaaṁ plai hai॥1॥ rhaau॥ raam rhiim ubaar n skhai jaa kr naam rṭai hai॥ brrhmaa bisn rudrr suurj ssi te bsi kaal sbai hai॥1॥ bed puraan kuraan sbai mt jaa kh net khai hai॥ iundrr phniundrr muniundrr klp bhu dhiaavt dhiaan n aihai॥2॥ jaa kr ruup rung nhi jniyt so kim sryaam khai hai॥ chhuṭho kaal jaal te tb hii taaṁhi chrn lpṭai hai॥3॥2॥10॥(raagu devgundhaarii paatisaahii 10, 712)”
ate
”n nainun michaauuṁ॥ n ḍiunbhun dikhaauuṁ॥ n kukrmun kmaauuṁ॥ n bhekhii khaauuṁ॥52॥”
siakhii naa bhekh dii hai naa lokaaṁ nuuun prrbhaavit krn lii hai, naa upaadhiiaaṁ dii। siakhii taaṁ aatm drsshn aap krn dii vidhii hai। so baaṇii aap pṛrho te vichaaro। siadhaa baaṇii de lṛ lago।