anund, dukh, suakh ate and

anund kii hai? kiveṁ mile? siakhaaṁ viach anund baaṇii pṛrhii jaaṁdii hai jis viach 40 pauṛrhiiaaṁ hn, kise prrograam dii smaaptii sme 6 pauṛiiaaṁ, phlii 5 te akhiirlii pauṛii pṛrh ke smaaptii kiitii jaaṁdii hai pr kevl anund baaṇii pṛrh haaṁ suṇ ke aanund dii avsthaa nuuun prraapt kiitaa jaa skdaa hai? jaaṁ paatisshaah is baaṇii viach smjhaa rhe ne ke anund kiveṁ prraapt hoṇaa? je kevl ih pṛrh ke anund prraapt ho jaaṁdaa hai taaṁ pher siakhaaṁ viach dubidhaa, presshaanii, dukh hoṇaa hii nhiiṁ sii। bhut saare jiiv baaṇii nuuun pṛrh suṇ taaṁ rhe ne pr vichaar nhiiṁ kr rhe। binaaṁ vichaar, binaaṁ smjhe giaan dii prraaptii nhiiṁ huundii।

anund prraapt kiveṁ hoṇaa? gurbaaṇii daa phurmaan hai “shj suukh aanund nidhaan॥ raakhnhaar rkhi lei nidaan॥ duukh drd binse bhai bhrm॥ aavṇ jaaṇ rkhe kri krm॥2॥”, jiiv de mn te chaar bhaar hn “humai moh bhrm bhai bhaar॥”, vikaaraaṁ kaarṇ hii duakh dii avsthaa, chiuntaa daa rog bṇdaa hai। aanund dii prraaptii daa maarg shj dasiaa hai baaṇii viach “merai auntri prriiti lgii dekhn ku guri hirde naali dikhaaiaa॥ shj anundu bhiaa mni morai gur aagai aapu vechaaiaa॥3॥” ate “anundu bhiaa merii maae stiguruu mai paaiaa॥ stiguru t paaiaa shj setii mni vjiiaa vaadhaaiiaa॥” – arth anund dii prraaptii lii stiguruu prraapt krnaa pegaa, stiguru dii prraaptii shj milṇ te hoṇii। shj kii hai? stiguruu kauṇ hai? jo niraakaar hai uh kiveṁ prraapt huundaa ih smjhṇaa pegaa। gurbaaṇii viach kbiir jii daa phurmaan drj hai “kiaa pṛiiai kiaa guniiai॥ kiaa bed puraanaaṁ suniiai॥ pṛe sune kiaa hoii॥ ju shj n milio soii॥1॥” jisdaa arth hai ke kevl pṛrhn suṇn naal gl nhiiṁ bṇnii je shj naa prraapt hove। iak iak krke vichaarde haaṁ ke duakh, shj, stiguruu te anund baare gurbaaṇii daa kii phurmaan hai।

dukh

duakh taaṁ lgdaa kiuṁke mn nuuun ṭikaa nhiiṁ hai। “dukhu tde jaa visri jaavai॥” – je ik pl lii vii uh visr jaave taaṁ duakh hai। mn maaiaa mgr bhaj rhiaa hai। maaiaa dhn, pdaarth, raaj, risshte, sunsaar aadii nhiiṁ hn, maaiaa hai mn daa ihnaaṁ piachhe bhajṇaa, ihnaaṁ naal moh, ihnaaṁ vl khiach। hjaaraaṁ mn sonaa piaa hove jvaak jaa kise jiiv jisnuuun usdii kiimt naa ptaa hove, sshaaid uh usnuuun hath vii naa laauṇ। jisnuuun ptaa hove, usde mn viach chorii jaaṁ prraaptii daa vichaar jaaṁ iachhaa paidaa ho jaaṇii। so saarii kheḍ mn dii hai jisnuuun vikaar prrbl hoṇ। buadh duhaagṇ hoii pii hai, dhiaan giaan dii thaaṁ sunsaarii kunmaaṁ val bhajdii, agiaantaa val bhajdii is lii vikaaraaṁ mgr bhajdii buadh nuuun duhaagṇ khiaa hai kiuṁke ghṭ viach baiṭhe hri/raam arth pir nuuun chhaḍ ke buadh mn (agiaantaa) mgr bhajdii। naank paatisaah ih smjhaa rhe ne “suṇi mn bhuule baavre gur kii chrṇii laagu॥ hri jpi naamu dhiaai tuu jmu ḍrpai dukh bhaagu॥ duukhu ghṇo dohaagṇii kiu thiru rhai suhaagu॥1॥” – dohaagṇ hai buadh jisnuuun pir (hri/raam) naal prrem nhiiṁ, jihṛii mn mgr mnmti krdii bhṭk rhii hai। giaan laike buadh ne hii suhaagṇ hoṇaa hai taa ke suakh dii prraaptii hove।

suakh

“jini hri seviaa tini sukhu paaiaa॥”, hri dii sevaa hai sbd vichaar। “mn re duujaa bhaau chukaai॥ auntri terai hri vsai gur sevaa sukhu paai॥”। gur (guṇaaṁ) dii sevaa te hri dii sojhii prraapt huundii hai “gur sevaa te hri paaiiai jaa ku ndri krei॥” te gur kii sevaa hai sbd viichaar “gur kii sevaa sbdu viichaaru॥humai maare krṇii saaru॥”। gurbaaṇii daa phurmaan hai ke je sukh lochdaa haiṁ taaṁ raam dii sshrṇ lai “ju sukh ku chaahai sdaa srni raam kii leh॥”। raam dii sshrṇ laiṇ lii raam kauṇ hai ptaa hoṇaa chaahiidaa। pher sshrṇ kii hai kiveṁ milṇii ih vii ptaa hoṇaa chaahiidaa। ih raam dsshrth puatr nhiiṁ blkii uh raam hai jo ghṭ ghṭ viach vsdaa hai। jo giaan viach rmiaa hoiaa hai jo naam (sojhii) de aunmrrit naal hriaa hoiaa hai। raam baare hor jaanṇ lii vekho “gurmti viach raam”। hri baare gurbaaṇii viach smjhaaiaa hai, hri kauṇ hai, kiathe vasdaa hai prraapt kiveṁ huundaa hai। is baare vichaar saaṁjhe kiite ge ne vekho “hri”।

suakh labhdiaa kii sochde hn ke dhn, raaj aadii naal suakh mil jaaṇaa। je aapṇaa raaj houu taaṁ duakh nhiiṁ hoṇe। kii nirt vekhde hn, naaṭk vekhde hn, aaj kl taaṁ insṭaagrraam te phesbuk te riilaaṁ vekhde hn। ih do chaar minṭ dii khusshii ho skdii hai pr sdaa rhṇ vaalaa suakh nhiiṁ hai। gurbaaṇii daa phurmaan hai “sukhu naahii bhutai dhni khaaṭe॥ sukhu naahii pekhe nirti naaṭe॥ sukhu naahii bhu des kmaae॥ srb sukhaa hri hri guṇ gaae॥1॥ suukh shj aanund lhhu॥ saadhsungti paaiiai vḍbhaagii gurmukhi hri hri naamu khhu॥1॥ rhaau॥ bundhn maat pitaa sut bnitaa॥ bundhn krm dhrm hu krtaa॥ bundhn kaaṭnhaaru mni vsai॥ tu sukhu paavai nij ghri bsai॥2॥” – srb sukhaa taaṁ hri ke giṇ gaauṇ viach hii hai। guṇ gaauṇaa muuh toṁ gaauṇaa nhiiṁ hai saarii srrisṭii prmesr de guṇ gaa rhii hai hukm munn ke। kiirtn vaaje ḍholkii naal gaauṇaa nhiiṁ, guṇ gaauṇaa dii gurmti pribhaasshaa kii hai smjhṇaa pegaa। is baare vichaar kiite hn, vekho “kiirtnu ate guṇ kive guṇe hn” chete rhe “koii gaavai raagii naadii bedii bhu bhaati kri nhii hri hri bhiijai raam raaje॥”।

“uuṭht baiṭht sovt jaagt ihu mnu tujhhi chitaarai॥ suukh duukh isu mn kii birthaa tujh hii aagai saarai॥1॥” – dukh sukh taaṁ mn dii avsthaa hai। je giaan hove taaṁ dukh kde nhiiṁ lgdaa।

“rsnaa guṇ gopaal nidhi gaaiṇ॥ saaṁti shju rhsu mni upjio sgle duukh plaaiṇ॥” – jdoṁ auntr mn viach gopaal (paalṇ vaalaa prmesr) daa dhiaan rhe taaṁ mn viach uaṭhṇ vaale phurne thm jaaṁde hn te shj avsthaa bṇ jaaṁdii hai, sb hukm viach ho rhiaa jaapdaa hai te mn viach sshaat avsthaa kaarṇ saare dukh plaaiṇ kr jaaṁde hn khtm ho jaaṁde hn। jdoṁ tk naam (sojhii) nhiiṁ hai udoṁ tk duakh hai, jdoṁ tk hume hai udoṁ tk naam nhiiṁ mildaa kiuṁke “humai naavai naali virodhu hai dui n vshi ik ṭhaai॥ humai vichi sevaa n hovii taa mnu birthaa jaai॥1॥”

aanund

gurbaaṇii daa phurmaan hai ke aanund dii avsthaa bhut uachii avsthaa hai। kevl khṇ maatr naal ke “anundu bhiaa merii maae stiguruu mai paaiaa॥” naa taa stguruu mildaa naa anund mildaa। aanund kiveṁ mildaa ih aglii punktii viach ptaa lgdaa “stiguru t paaiaa shj setii mni vjiiaa vaadhaaiiaa॥” – stiguru taaṁ shj setii mildaa। shj kii hai kiveṁ mildaa isdii vichaar kiitii gii hai vekho “suunn smaadh ate shj smaadh” ate “akhunḍ ate shj”। sunkhep viach jdoṁ gurmti giaan de chaanṇe naal mn nuuun hukm dii sojhii ho jaave, prmesr (sache) de gur (guṇ) smjh aa jaaṇ, dhaarṇ ho jaaṇ, avguṇ/vikaar naa rhṇ us avsthaa nuuun prraapt kiitiaaṁ sdaa rhṇ vaalaa aanund prraapt hoṇaa। puurii imaandaarii naal aapṇe kunm kiitiaaṁ phl hukm te chhaḍiaaṁ chiuntaa muak jaaṇii। jiiv de ghṭ toṁ bhaar lath jaaṇe। gurbaaṇii aakhdii “kouu nrk kouu surg bunchhaavt॥ aal jaal maaiaa junjaal॥ humai moh bhrm bhai bhaar॥ duukh suukh maan apmaan॥ anik prrkaar kiio bkhੵaan॥ aapn khelu aapi kri dekhai॥ khelu sunkochai tu naank ekai॥7॥” giaan naal ih smjh aa jaaṁdaa hai ke jo hoṇaa prmesr bhaaṇe viach hii hoṇaa। is gl daa hr vele chetaa rhiṇaa dhiaan rhiṇaa hii dhiaauṇaa hai। ih uh avsthaa hai jis viach supne viach vii, khiaalaaṁ viach vii vikaar nhiiṁ paidaa huunde। mn hr vele hri naal rhiundaa “e mn meriaa tuu sdaa rhu hri naale॥ hri naali rhu tuu munn mere duukh sbhi visaarṇaa॥” pher duakh visr jaaṁde hn। “sdaa siphti slaah terii naamu mni vsaave॥ naamu jin kai mni vsiaa vaaje sbd ghnere॥” – naam (sojhii) mn viach vas jaaṁdaa hai। naam kii hai smjhṇ lii vekho “naam, jp ate naam drriṛrh kiveṁ huundaa?”

so je mnuakh nuuun sdaa aanund dii loṛ hai taaṁ gurmti giaan nuuun smjh ke, sbd nuuun smjh ke, hukm nuuun smjh ke mn daa ṭikaa hoṇaa jshruurii hai। sukh, dukh, maan, apmaan, nphshaa, nuksaan, muktii, bundhn, raaj, sb prmesr bhaaṇe viach hai। hukm munnṇ naal, sb kujh prmesr hath hai smjh ke aapṇe kunm jiiv puurii imaandaarii naal vikaaraaṁ te kaabuu kr je kre taaṁ duakh kde laage naa lagṇ। daas nuuun hmesshaa maalik te puurṇ bhrosaa huundaa hai। je aanund baaṇii nuuun shj naal prrem naal vichaar ke pṛrhiie taaṁ ih gl bhut chungii trh smjh aa jaaṁdii hai। gurmti toṁ naam (sojhii) prraapt krn daa shii ḍung hai gurbaaṇii dii vichaar। binaaṁ vichaar de giaan nhiiṁ upjdaa te je gurmti suṇ ke giaan naa upje taaṁ girbaaṇii daa phurmaan hai “gurmti suni kchhu giaanu n upjio psu jiu udru bhru॥”। is lii bhaaii gurbaaṇii dii vichaar kro gurbaaṇii viach naam (sojhii) smaaiaa hoiiaa hai “jnu naanku bole guṇ baaṇii gurbaaṇii hri naami smaaiaa ॥”। aap pṛrho, baaṇii de arth baaṇii viachoṁ hii khojo। baaṇii viach aae sshbdaaṁ dii duniaavii pribhaasshaa le gl smjh nhiiṁ aa skdii। gurbaaṇii viach aae sshbdaaṁ de gurmti arth gurbaaṇii viachoṁ hii labhṇe।

raam naamu rtn koṭhṛii gṛ mundri ek lukaanii॥ – raam (guṇaaṁ viach rme hoe dii) naam (sojhii) dii rtn koṭhṛii hai gṛ (ghṭ/hirdaa), ih hri daa mundr vii dasiaa hai gurmti ne। ghṭ de aundr hii lko ke rakhiiaa giaa hai iah khjaanaa।

stiguru milai t khojiiai mili jotii joti smaanii॥1॥ – sache de guṇ milṇ taaṁ khojiaa jaaṇaa ih khjaanaa। jdoṁ ekaa ho giaa ghṭ aundrlii jot daa prmesr naal।

and

kii and gltii naal likhiaa giaa? kii and te anund iako hn?

“and” sshbd gurbaaṇii viach 88 vaar vrtiaa giaa hai, “andu” 66 vaar। likhṇ vaale hn punchm paatisshaah। 4 vaar suṇn de naal lagiaa hai। anund dii vrto 172 vaar hoii hai te likhṇ vaale vii punchm paatisshaah hii hn। kise ne khiaa ke paatisshaah and likhde sme ṭiapii laaṇaa bhual ge shii nhiiṁ hai। gltii iak vaar huundii, 2,4,5 vaar lekin 143 vaar nhiiṁ। so philaaṁ taaṁ iah smjhṇaa paiṇaa ke ṭiapii dii gltii 143 vaar nhiiṁ ho skdii। duujii gl je and hii anund hai taaṁ kunnaaṁ toṁ nhiiṁ suṇiaaṁ jaaṁdaa, aanund mhisuus krn dii gl hai। and daa bhed kuajh hor hai। gurbaaṇii viach aanund, anund, and ate anhd dii vakhrii vakhrii vrto kiitii hai। anaad vii vakhraa te spsshṭ taur te vrtiaa giaa hai।

and phaarsii bhaasshaa daa sshbd hai jisdaa arth huundaa hai “prmesr de guṇ”, Anad is a Zoroastrian name (Persian: zartosht) meaning elements of God. gurbaaṇii viach jiathe vii and aaiaa hai us thaaṁ is arth daa bhaav lai ke vekho taaṁ hor spsshṭ huundaa।

Additional content

ōm stigur prrsaadi॥ raam naamu rtn koṭhṛii gṛ mundri ek lukaanii॥ stiguru milai t khojiiai mili jotii joti smaanii॥1॥ maadho saadhuu jn dehu milaai॥ dekht drsu paap sbhi naashi pvitrr prm pdu paai॥1॥ rhaau॥ punch chor mili laage ngriiaa raam naam dhnu hiriaa॥ gurmti khoj pre tb pkre dhnu saabtu raasi ubriaa॥2॥ paakhunḍ bhrm upaav kri thaake rid auntri maaiaa maaiaa॥ saadhuu purkhu purkhpti paaiaa agiaan aundheru gvaaiaa॥3॥ jgunnaath jgdiis gusaaii kri kirpaa saadhu milaavai॥ naank saaṁti hovai mn auntri nit hirdai hri guṇ gaavai॥4॥1॥3॥

vichaar

“maadho saadhuu jn dehu milaai॥” – prrbh nuuun ihii ardaas hai ke ih jot naal jot mil jaave।

“dekht drsu paap sbhi naashi pvitrr prm pdu paai॥1॥ rhaau॥” – ih uachaa drjaa hai jo niraakaar de drsshn arth guṇaaṁ nuuun smjhe, prraapt krn uprunt mildaa hai। is naal paap puunn dii soch khtm ho ke hukm dii sojhii huundii hai। avguṇaaṁ dii mail lath jaaṁdii hai te soch pviatr huundii hai।

“punch chor mili laage ngriiaa raam naam dhnu hiriaa॥” – pr punch (uatm) chorarth vikaaraaṁ mil ke lage ne ghṭ/ngrii viach te raam daa naam (sojhii) mnuakh toṁ hir lii hai।

“gurmti khoj pre tb pkre dhnu saabtu raasi ubriaa॥2॥” – gurmti duaaraa, guṇaaṁ dii mti te khoj duaaraa punch chor kaabuu aauṁde hn taaṁ lukiaa dhn (guṇaaṁ daa khjaanaa) pher ubhrdaa।

“paakhunḍ bhrm upaav kri thaake rid auntri maaiaa maaiaa॥” – paakhunḍ, bhrm, saare upaav kr ke thk ge pr ih khjaanaa nhiiṁ prraapt hoiaa kiuṁke hirde aundr maaiaa daa, sunsaarii pdaarthaaṁ daa lobh bhriaa piaa।

“saadhuu purkhu purkhpti paaiaa agiaan aundheru gvaaiaa॥3॥” – saadhuu (saadhiaa hoiaa mn) purkh (prrbh), buadh daa pir (pti) paaiaa jdoṁ agiaan daa hneraa ghṭ viachoṁ naam (sojhii) naal prrkaasshmaan hoiaa।

“jgunnaath jgdiis gusaaii kri kirpaa saadhu milaavai॥” – jgunnaath (jgt daa naath (maalik), jgdiis (jgt daa iisshvr), gusaaii, jdoṁ kirpaa kre taaṁ saadh (saadhiaa hoiaa mn arth raam, hri) ghṭ aundr prraapt huundaa। isde hukm viach hii uh prraapt huundaa kiuṁke sb hukm viach hii hn hukm toṁ baahr nhiiṁ। te jor naa munngṇ te hai naa deṇ te hai।

“naank saaṁti hovai mn auntri nit hirdai hri guṇ gaavai॥4॥1॥3॥” – naank paatisshaah das rhe hn ke mn de aundr vikaaraaṁ de phurne prrbh aagiaa viach hii sshaaṁt hoṇe taaṁ jiiv ne hri de guṇ gaauṇe arth hukm munnṇaa।

Source: ਅਨੰਦ, ਦੁਖ, ਸੁੱਖ ਅਤੇ ਅਨਦ