Source: ਮਨ, ਪੰਚ ਅਤੇ ਮਨਮੁਖ

mn, punch ate mnmukh

jiiv daa aakaar ik maaiaa daa bṇiaa sriir hai te duujaa hai usde buadh daa aakaar। maaiaa daa bṇiaa sriir roṭii paaṇii aunn aadii khaaṇ diiaaṁ vstuuaaṁ naal vdhdaa hai। pr duujaa buadh daa aakaar giaan naal sojhii naal vdhdaa hai। gurmti aakhdii “dehii gupt bidehii diisai॥”। bidehii hai mnuakh daa baahrlaa haaḍ maas daa bṇiaa sriir te dehii hai jisnuuun gurmti viach ghṭ, ghr, bhaaṁḍaa, bhunḍ vii aakhiaa giaa hai। smjhṇ lii pṛrho “khunḍ, bhunḍ ate bhaaṁḍaa”। gurmti aakhdii “isu dehii aundri punch chor vshi kaamu krrodhu lobhu mohu ahunkaaraa॥”, ate “ihu mnu punch tt ko jiiu” punch daa arth huundaa hai uatm sb toṁ vaḍe। ih vikaar ruupii chor giaan toṁ dhiaan bemukh krde hn। jdoṁ koii aakhdaa meraa mn nhiiṁ krdaa taaṁ mn nuuun ḍhaal vaaṁg vrt ke jiiv bs aapṇe uate koii dossh naa aave isdaa jtn kr rhiaa huundaa hai। asl viach mn koii vakhrii hstii nhiiṁ hai ghṭ viach। ih agiaantaa daa, dliadr daa ruup hai jiiv daa। gurmti jiiv nuuun ihii smjhaa rhii hai mn nuuun ihii smjhaa rhii hai ke tuuun hii jot sruup haiṁ “mn tuuun joti sruupu hai aapṇaa muulu pchhaaṇu॥”, pr mn giaan toṁ sojhii toṁ bhajdaa hai, taa hii giaan dii jdoṁ gl huundii hai taaṁ mn de khiaal bhajde hn te jiiv nuuun niiṁd vii aauṇ lgdii hai। mn hr kosshissh krdaa hai, bhaane labhdaa hai, saukhaa rstaa labhdaa hai giaan toṁ bhajṇ daa। mn (agiaantaa) nuuun ptaa hai ke giaan ne isnuuun bunn laiṇaa hai “giaan kaa bdhaa mnu rhai gur binu giaanu n hoi ॥5॥”। mn naam (giaan/sojhii) toṁ bhajdaa is lii naam (sojhii) nhiiṁ jpdaa (phichaan krdaa)। mn lii gurmti aakhdii

“ihu mnu krmaa ihu mnu dhrmaa॥ ihu mnu punch ttu te jnmaa॥ saaktu lobhii ihu mnu muuṛaa॥ gurmukhi naamu jpai mnu ruuṛaa॥3॥”

mnmukh uh hai jo mn (agiaantaa) nuuun te punch choraaṁ nuuun arth vikaaraaṁ nuuun mukh rakh ke chldaa। jo vii sochdaa krdaa hai uh laalch, kaam, kodh, lobh, moh, ahunkaar, iirkhaa, drvessh, jhuuṭh, niundaa, chuglii te hor kii vikaaraaṁ kaarṇ। gurmuakh uh hai jo giaan nuuun, naam nuuun, guṇaaṁ nuuun muakh rakhke krdaa jo vii krdaa। mnmukh nuuun sach (akaal/hukm,jot jo kde nhiiṁ khrde akhr hn, kde nhiiṁ mrde, jrde) nhiiṁ bhaauṁdaa। gurbaaṇii aakhdii।

“klri khetii biijiiai kiu laahaa paavai॥ mnmukhu schi n bhiijii kuuṛu kuuṛi gḍaavai॥4॥ laalchu chhoḍhu aundhiho laalchi dukhu bhaarii॥ saachau saahibu mni vsai humai bikhu maarii॥5॥ dubidhaa chhoḍi kuvaaṭṛii muushuge bhaaii॥ ahinisi naamu slaahiiai stigur srṇaaii॥6॥ mnmukh pthru sailu hai dhrrigu jiivṇu phiikaa॥ jl mhi ketaa raakhiiai abh auntri suukaa॥7॥” – mnmukh sail pathr vaaṁg hai paaṇii (mnmuakh aunmrrit/sojhii) viach jitnaa mrjii rakh lvo pathr suukaa hii rhiundaa uadaaṁ hii mnmukh jiunnaa mrjshii baaṇii suṇ, pṛrh lve, guruughr jaa ke mathe ṭek lve, ardaasaaṁ kr lve, sevaa kr lve usde mn dii mail nhiiṁ jaaṇii। mn ne nirml (ml rhit) nhiiṁ hoṇaa।

“isu dehii aundri punch chor vshi kaamu krrodhu lobhu mohu ahunkaaraa॥ aunmrritu luuṭhi mnmukh nhii buujhhi koi n suṇai puukaaraa॥ aundhaa jgtu aundhu vrtaaraa baajhu guruu gubaaraa॥”

ihnaaṁ punch (uatm) choraaṁ de ilaavaa vii kii avguṇ hn jo jiiv nuuun aapṇe muul, prrbh toṁ hukm naal eke toṁ duur krde hn “ jetaa smuundu saagru niiri bhriaa tete augṇ hmaare॥”। guṇaaṁ toṁ binaa avguṇ duur nhiiṁ huunde te naam (sojhii) prmesr de hukm usdii rjaa naal nhiiṁ mildii। bhgt dii ardaas vii is lii kevl sojhii dii hii huundii “ jetaa smuundu saagru niiri bhriaa tete augṇ hmaare॥ diaa krhu kichhu mihr upaavhu ḍubde pthr taare॥5॥ jiiaṛaa agni braabri tpai bhiitri vgai kaatii॥ prrṇvti naanku hukmu pchhaaṇai sukhu hovai dinu raatii॥” ate jdoṁ tk mn (agiaantaa) duur nhiiṁ huundii udoṁ tak bhgtii sshuruu nhiiṁ huundii “mn maare binu bhgti n hoii॥” । asl viach mn maarn daa arth hai agiaantaa nuuun khtm krnaa aundr koii ḍmduujaa jiiv, kiiṛaa jaaṁ koii hor hstii nhiiṁ hai jisnuuun maarnaa hai। jdoṁ mn munn giaa taaṁ mnu hoṇaa। kiuṁke mn jiiv aundr koii vakhrii hstii nhiiṁ hai jiiv aap hii hai, isdaa prmesr de hukm naal ekaa hoṇ te hii isne shj viach aauṇaa। agiaantaa khtm hoṇ te mnu ne guṇ muakh rakhke chlnaa sshuruu krnaa। pher isnuuun hume, moh, bhrm te bhai nhiiṁ rhiṇe। gurmti daa saaraa giaan mn nuuun ihii smjhaauṇ lii hai “mn smjhaavn kaarne kchhuuak pṛiiai giaan॥” mn nuuun smjhaavṇ khaatr haulii haulii, dhiaan naal, pṛrh ke smjh ke vichaar ke giaan prraaptii krnii hai।

mnu hii punch (uatm) tt daa jiiv hai arth jot sruup hai। jot hii gobiund hai akaal hai jo kde nhiiṁ mrdaa। “ihu mnu sktii ihu mnu siiu॥ ihu mnu punch tt ko jiiu॥ ihu mnu le ju unmni rhai॥ tu tiini lok kii baatai khai॥”, isnuuun aapṇe guṇ bhuale hoe ne, gurmti giaan raahiiṁ mn nuuun ih smjh aauṇaa hai te isne hriaa hoṇaa hai giaan naal। ihii gl smjhaaii hai ke mn nuuun aapṇe mulsh nuuun smjhṇ naal kii hoṇaa। jdoṁ mn ne hukm naam ekaa kr liaa kii hoṇaa “munnai surti hovai mni budhi॥munnai sgl bhvṇ kii sudhi॥ munnai muhi choṭaa naa khaai॥ munnai jm kai saathi n jaai॥ aisaa naamu nirunjnu hoi॥ je ko munni jaaṇai mni koi॥13॥ munnai maargi ṭhaak n paai॥ munnai pti siu prgṭu jaai॥ munnai mgun chlai punthu॥ munnai dhrm setii snbundhu॥ aisaa naamu nirunjnu hoi॥ je ko munni jaaṇai mni koi॥14॥ munnai paavhi mokhu duaaru॥ munnai prvaarai saadhaaru॥ munnai trai taare guru sikh॥ munnai naank bhvhi n bhikh॥ aisaa naamu nirunjnu hoi॥ je ko munni jaaṇai mni koi॥15॥”, ihnaaṁ punktiiaaṁ nuuun dhiire dhiire kii vaar pṛrh te smjh lvo। saaḍii sriirk umr taaṁ ghṭdii jaaṁdii hai, smaa thoṛaa hii hai te giaan laiṇ lii hii mnuakhaa jnm miliaa hai “audh ghṭai dinsu raiṇaare॥ mn gur mili kaaj svaare॥1॥”, mn nuuun smjhaaiaa jaa rhiaa hai ke gur (guṇaaṁ) nuuun mil ke hii haasil krke hii tere kaaj svaare jaaṇe ne। ih sunsaar bikaar hii sunse (sshunke) viach presshaan turiaa phirdaa hai bhṭkiaa phirdaa hai te gur (giṇaaṁ) ne hii isdaa shaaik hoṇaa hai “ihu sunsaaru bikaaru sunse mhi trio brrhm giaanii॥ jishi jgaai piiaavai ihu rsu akth kthaa tini jaanii॥”

jdoṁ mn ne giaan laike eke viach mnu (munn) hoṇaa udoṁ “ihu mnu saachi suntokhiaa ndri kre tisu maahi॥ punch bhuut schi bhai rte joti schii mn maahi॥ naank augṇ viisre guri raakhe pti taahi॥“

”mnu bairaagii ghri vsai sch bhai raataa hoi॥ giaan mhaarsu bhogvai baahuṛi bhuukh n hoi॥ naank ihu mnu maari milu bhii phiri dukhu n hoi॥”

mn nuuun hmesshaa vikaaraaṁ kaarṇ maaiaa dii bhuakh huundii hai। mnmukh trrai guṇ maaiaa rjo guṇ (raaj, paisaa, dault, mhil dii iachhaa), sto guṇ (dhrmii disṇ dii iachhaa, lok chungaa insaan smjhṇ isdii iachhaa), tmo guṇ ( sriir dii bhuakh, kaam, risshtiaaṁ vl rujhaan) viach phsiaa huundaa hai। gurbaaṇii aakhdii “mn re trrai guṇ chhoḍi chuthai chitu laai॥ hri jiiu terai mni vsai bhaaii sdaa hri ke guṇ gaai॥” ate “trrai guṇ meṭai sbdu vsaae taa mni chuukai ahunkaaro॥ auntri baahri eko jaaṇai taa hri naami lgai piaaro॥”। trrai guṇ smjhṇ lii pṛrho “trrai guṇ maaiaa, bhrm ate vikaar” ate hri baare smjhṇ lii pṛrho “hri”। mn lobh viach phsiaa hai is krke sbd (prmesr de hukm) toṁ vaaṁjhaa hai “ehu mno muurkhu lobhiiaa lobhe lgaa loubhaanu॥ sbdi n bhiijai saaktaa durmti aavnu jaanu॥”। mn nuuun hii muurkh khiaa, saakt vii khiaa je hukm nuuun naa smjhe agiaantaa naa chhaḍe taaṁ kiuṁke mn (agiaantaa/ vikaaraaṁ) kaarṇ jiiv nuuun aanund dii prraaptii nhiiṁ huundii hr vele chiuntaa rhiundii hai “mnmukhi sukhu n paaiiai gurmukhi sukhu subhaanu॥3॥”, sache de guṇaaṁ nuuun smjh ke muakh rakhṇ vaale nuuun aanund dii avsthaa mildii hai jo aanund baaṇii viach visthaar naal smjhaaiaa giaa hai। mnmukh binaaṁ giaan le jiunnii vaar mrjii aanund baaṇii pṛrh lve aundroṁ aanund nhiiṁ bṇnaa। duniaavii udaahrṇ diunde haaṁ, je kise nviiṁ bhrtii de phaujii nuuun jung de maidaan viach binaaṁ tiaarii de bhej diataa jaave taaṁ dusshmn haavii ho jaaṇaa bhaaveṁ phaujii kitnii vii kosshissh krke lṛe। pr je usnuuun sshstraaṁ daa giaan hove, bchṇ daa giaan hove, jshkhmii hoṇ te mrm paṭii kiveṁ krnii ptaa hove taaṁ kitne vaḍe suurme bhaadr saahmṇe hoṇ phaujii aapṇe giaan raahiiṁ lṛ ke bch skdaa। gurmti giaan vikaaraaṁ naal lṛn daa triikaa dasdii hai। kiveṁ maaiaa viach rhiundiaaṁ maaiaa toṁ bchṇaa, lobh laalch toṁ bchṇaa। dsm baaṇii viach chritrraaṁ te kthaa khaaṇiiaaṁ raahiiṁ kaam kiveṁ haavii huundaa smjhaaiaa giaa hai। ih vii dasiaa ke phsṇ naal kii ho skdaa te bchṇaa kiveṁ hai। buadh nuuun istrrii ruup, devii, suhaagṇ, duhaagṇ de udaahrṇaaṁ naal sunbodhit kiitaa giaa hai। bhgutii uatm mti utm buadh lii vrtiaa giaa hai, ih bhgt dii buadh lii hai। visthaar naal jaaṇkaarii lii pṛrho “bhgutii kauṇ/kii hai ?” bhgutii nuuun durgaa vii khiaa giaa hai kiuṁke mn durg (kile) vaaṁg hai jiste mnmti daa kbjaa hai te durgaa/bhgutii uh uatm buadh hai jisne is durg te giaan naal kbjshaa krnaa hai। bhgt kbiir jii ne is durg te jiat daa udaahrṇ diataa hai। aakhde mn iak gḍhi (gṛ/ kile) vaaṁg hai, aapṇe vikaaraaṁ dii khaaii bṇaa ke baiṭhaa hai।

“kiu liijai gḍhu bunkaa bhaaii॥ dovr koṭ aru tevr khaaii॥1॥ rhaau॥ paaṁch pchiis moh md mtsr aaḍii prbl maaiaa॥ jn griib ko joru n phuchai khaa kru rghuraaiaa॥1॥ kaamu kivaarii dukhu sukhu drvaanii paapu puunnu drvaajaa॥ krrodhu prrdhaanu mhaa bḍ duundr th mnu maavaasii raajaa॥2॥ srvaad snaah ṭopu mmtaa ko kubudhi kmaan chḍhaaii॥ tisnaa tiir rhe ghṭ bhiitri iu gḍhu liio n jaaii॥3॥ prrem pliitaa surti hvaaii golaa giaanu chlaaiaa॥ brrhm agni shje prjaalii ekhi choṭ sijhaaiaa॥4॥ stu suntokhu lai lrne laagaa tore dui drvaajaa॥ saadhsungti aru gur kii krripaa te pkrio gḍh ko raajaa॥5॥ bhgvt bhiiri skti simrn kii kṭii kaal bhai phaasii॥ daasu kmiiru chṛiੑo gṛੑ uupri raaju liio abinaasii॥6॥9॥17॥(bhgt kbiir jii॥, raagu bhairu, 1161)”

• “kiu liijai gḍhu bunkaa bhaaii॥” – kiveṁ lvaaṁ gṛrh (mhl/kilaa) bunkaa bhaaii (sohṇaa sukhsaagr)
• “dovr koṭ aru tevr khaaii” – do kundh te tiunn khaaiiaaṁ ṭap ke niklṇaa (bhvsaagr jel choṁ) bunke gṛrh (jiate hoe mn) val jaaṇ lii। philii kundh/diaar hai kuuṛrh dii “kiv schiaaraa hoiiai kiv kuuṛai tuṭai paali॥” sriir kuuṛ dii kundh hai। tiunn khaaiiaaṁ ne tmo, rjo, sto guṇ (trrai guṇ maaiaa) । duujii kundh hai bhrm dii। is kundh nuuun ṭapṇ lii gurmrrsaad dii loṛ hai। “gur prsaadi bhrm kaa naasu ॥” “so stiguru dhnu dhunnu jini bhrm gṛu toṛiaa॥” giaan toṁ mile guṇ naal isnuuun ṭapiaa jaa skdaa hai। giaan de gole naal is kundh nuuun toṛiaa jaa skdaa hai “prrem pliitaa surti hvaaii golaa giaanu chlaaiaa ॥”
• “paaṁch pchiis moh md mtsr aaḍii prbl maaiaa॥” – punj tataaṁ de bde sriir maaiaa ne pkṛ bṇaaii hoii hai punj vikaaraaṁ ne te gheraa paaiaa hoiaa hai। maaiaa sriir chhaḍṇ daa jii nhiiun krdaa is maaiaa de md (nsshe) kaarṇ।
• “jn griib ko joru n phuchai khaa kru rghuraaiaa” – kbiir jii kh rhe ne ke ihnaaṁ krke jn griib sukhsaagr viach nhiiṁ jaa paa rhiaa, isdaa vas nhiiṁ chl rhiaa।
• “kaamu kivaarii dukhu sukhu drvaanii paapu puunnu drvaajaa॥” – kaamnaavaaṁ diiaaṁ iachhaavaaṁ dii kivaarii (khiṛkiiaaṁ) ne sriir viach jis viachoṁ duakh suakh disde ne। suakh mungde haaṁ duakh toṁ bhajde haaṁ jaaṇde hoe vii ke “dukhu daaruu sukhu rogu bhiaa jaa sukhu taami n hoii॥” । duakh suakh drvaanii (drbaan) bṇke khṛe ne paap puunn de drvaje te। bhual jaaṁdaa hukm nuuun “paap puunn hmrai vsi naahi ॥”। mnuakh ne paap puunn rch le aapṇe daan krn nuuun puunn munn liaa bhual giaa gurmti kisnuuun puunn munndii “kli mhi eho puunnu guṇ goviund gaahi॥”। siakhii viach paap puunn maan apmaan aapṇe praae de bhed dii koii thaaṁ nhiiṁ hai। “mnmukh muulhu bhuliaa vichi lbu lobhu ahunkaaru॥”
• “krrodhu prrdhaanu mhaa bḍ duundr th mnu maavaasii raajaa” – krrodh prrdhaan hai mhaaṁ duundr (prrchunḍ) hoiaa piaa। mnu maavaasii sunsaarii raaj mungdaa prmesr te aakii hoiaa piaa।
• “srvaad snaah ṭopu mmtaa ko kubudhi kmaan chḍhaaii॥” – maaiaa de srvaad daa snaah (kvch), mmtaa daa ṭop (mukṭ) kubudhi kmaan chṛrhaa ke baiṭhaa। maaiaa te sriir de rsaaṁ viach phsiaa baiṭhaa “ete rs sriir ke kai ghṭi naam nivaasu ॥2॥”
• “tisnaa tiir rhe ghṭ bhiitri iu gḍhu liio n jaaii॥3॥” – trrisnaavaaṁ de tiir is kmaan te chṛrhaae hoe ne ghṭ (dehii) viach kiveṁ sukhsaagr mile। kiveṁ muktii mile jdoṁ mn haardaa nhiiṁ।
• “prrem pliitaa surti hvaaii golaa giaanu chlaaiaa॥” – nphrt chhaḍ jhgṛe chhaḍ prrep phṛnaa paiṇaa। “saachu khoṁ sun lehu sbhai jin prrem kiio tin hii prrbhu paaio”। jdoṁ prrem ho giaa, surti pliitaa bṇaa surti uachii rakh ke giaan (gurmti) daa golaa chlaaiaa।
• “brrhm agni shje prjaalii ekhi choṭ sijhaaiaa॥4॥” – brrhm giaan dii agn ne jel diiaaṁ divaaraaṁ ḍherii kr diatiaa ek hii choṭ viach।
• “stu suntokhu lai lrne laagaa tore dui drvaajaa॥” – stu daa giaan suntokh nuuun lai ke lrne laagaa, kis naal, maaiaa/vikaaraaṁ naal, mn naal te paap puunn de bhai de drvaaje toṛ diate।
• “saadhsungti aru gur kii krripaa te pkrio gḍh ko raajaa॥5॥” – saadhsungti (aatm raam/ hri) te guṇaa toṁ mile giaan de sdke gḍh de raaje (mn) nuuun kaabuu kr liaa।
• “bhgvt bhiiri skti simrn kii kṭii kaal bhai phaasii॥” – bhgvt (bhgutii/ bhgtii/ giaan) dii bhiir (stampede)/ jor/tuphshaan/aaṁdhii ate simrn (gurmti toṁ upje hukm de giaan nuuun chete rakhṇ naal) kaal dii phaasii toṁ muktii ho gii। jiveṁ aakhiaa “dekhau bhaaii gੵaan kii aaii aaṁdhii॥ sbhai uḍaanii bhrrm kii ṭaaṭii rhai n maaiaa baaṁdhii ॥1॥”
• “daasu kmiiru chṛiੑo gṛੑ uupri raaju liio abinaasii” – daas kbiir huṇ gṛੑ nuuun jit ke (sukhsaagr te) raaji liaa hai। duniaavii raaj daa naas ho skdaa pr mukt avsthaa viach ilaahii sukhsaagr de raaj daa nhiiṁ। “baaruu kii bhiiti jaise bsudhaa ko raaju hai ॥1॥” duniaavii raaj rete de ḍher vaaṁg huundaa। khaalsaa abinaasii raaj laiṁdaa। “kiaa maagu kichhu thiru n rhaaii॥ dekht nain chlio jgu jaaii॥1॥”

asiiṁ bhgtii dii gl krde haaṁ, gurmti aakhdii ”iku tilu piaaraa viisrai rogu vḍaa mn maahi॥ kiu drgh pti paaiiai jaa hri n vsai mn maahi॥ guri miliai sukhu paaiiai agni mrai guṇ maahi॥1॥ mn re ahinisi hri guṇ saari॥ jin khinu plu naamu n viisrai te jn virle sunsaari॥1॥”। naam (sojhii) hr pl chete rakhṇii hai। ik pl dii vii ḍhial nhiiṁ krnii। gurmti hr us vele nuuun jis vele prmesr naal eke daa dhiaan hove, hukm dii sojhii hove us vele nuuun aunmrrit velaa munndii hai। vekho “aunmrrit velaa, rhiraas ate gurbaaṇii pṛrhn daa shii smaa”

gurmti viach ek te iak viach phrk hai। ek daa bhaav huundaa ekaa। mn nuuun smjhaauṇ khaatr eke dii smjh jruurii hai। ekaa bhaav hukm naal ek mti hoṇaa। hukm nuuun smjhṇaa te hr jiiv de ghṭ viach vasdii jot nuuun braabr smjhṇaa। isnuuun hor smjhṇ lii vekho “ek, eku, ik, iku ate anek daa auntr”। mn ne eku smjh ke dhiuṇaa hai arth eku daa dhiaan rkhṇaa hai “aakhṇu sunṇaa puṇ kii baaṇii ihu mnu rtaa maaiaa॥ khsm kii ndri dilhi psiunde jinii kri eku dhiaaiaa॥” ate “stiguru sevii aapṇaa ik mni ik chiti bhaai॥ stiguru mn kaamnaa tiirthu hai jis no dei bujhaai॥ mn chiundiaa vru paavṇaa jo ichhai so phlu paai॥ naau dhiaaiiai naau mungiiai naame shji smaai॥1॥ mn mere hri rsu chaakhu tikh jaai॥ jinii gurmukhi chaakhiaa shje rhe smaai॥1॥”

gurbaaṇii daa phurmaan saaphsh hai ke gurmti giaan raahiiṁ mn (agiaantaa) dii mail giaan raahiiṁ utrnii hai te guṇ haasl krne hn “jnm jnm kii isu mn ku mlu laagii kaalaa hoaa siaahu॥khunnlii dhotii ujlii n hovii je su dhovṇi paahu॥ gurprsaadii jiivtu mrai ulṭii hovai mti bdlaahu॥ naank mailu n lgii naa phiri jonii paahu॥” jiivt mrn daa bhaav hai humai tiaagṇaa। jiivt mrai daa arth hai saah laiṁdiaaṁ aapṇii mnmti tiaagṇaa, maiṁ to mukt hoṇaa। nirml daa arth hai ml rhit। “mn kaa suutku lobhu hai jihvaa suutku kuuṛu॥ akhii suutku vekhṇaa pr trria pr dhn ruupu॥ kunnii suutku kunni pai laaitbaarii khaahi॥ naank hunsaa aadmii bdhe jm puri jaahi॥2॥ sbho suutku bhrmu hai duujai lgai jaai॥” jihṛii mn nuuun agiaantaa dii ml lagii hai uh kevl giaan naal hii dhotii jaa skdii haia agiaantaa daa suutk jo mn nuuun lagiaa hai usdii vidhii gurmti dsdii hai “naank suutku ev n utrai giaanu utaare dhoi॥”

”schaa saahibu seviiai schu vḍiaaii dei॥ gurprsaadii mni vsai humai duuri krei॥ ihu mnu dhaavtu taa rhai jaa aape ndri krei॥1॥ bhaaii re gurmukhi hri naamu dhiaai॥ naamu nidhaanu sd mni vsai mhlii paavai thaau॥1॥ rhaau॥ mnmukh mnu tnu aundhu hai tis nu ṭhur n ṭhaau॥ bhu jonii bhudaa phirai jiu suunਞaiṁ ghri kaau॥ gurmtii ghṭi chaanṇaa sbdi milai hri naau॥2॥ trrai guṇ bikhiaa aundhu hai maaiaa moh gubaar॥ lobhii an ku sevde pṛi vedaa krai puukaar॥ bikhiaa aundri pchi mue naa urvaaru n paaru॥3॥ maaiaa mohi visaariaa jgt pitaa prrtipaali॥ baajhhu guruu achetu hai sbh bdhii jmkaali॥ naank gurmti ubre schaa naamu smaali॥4॥10॥43॥ (raagu siriiraagu mhlaa 3)”

is lii gur kii sevaa “gur kii sevaa sbdu viichaaru॥” hii iak raah hai naam prraaptii daa guṇaaṁ nuuun haasl krn daa। siakh lii gurbaaṇii khjaanaa hai, je smjh naa aave guruu dii gl taaṁ siakh laahaa kiveṁ lai skdaa hai? gurmti nuuun pṛrh ke smjhṇaa, vichaarnaa te laaguu krnaa hii iak maarg hai siakh lii। so bhaaii baaṇii pṛrho vekho gurbaaṇii kii smjhaa rhii hai। mn de rogaaṁ toṁ aarog avsthaa prraapt krn lii baaṇii dii sojhii jshruurii hai “giaa krodhu mmtaa tni naaṭhii paakhunḍu bhrmu gvaaiaa॥ humai piir gii sukhu paaiaa aarogt bhe sriiraa॥gurprsaadii brrhmu pchhaataa naank guṇii ghiiraa॥”। rog ate ausshdhii smjhṇ lii pṛrho “rog ate ausshdhii”

aaj de jo haalaat bṇe hoe ne kise ḍhaaḍii, raagii, kthaavaachk, kiirtniie, prrchaark, vidvaan, giaanii, sunt, ḍeredaar, saadh, jathedaar ne baaṇii nhiiṁ smjhaauṇii। aap jtn krnaa paiṇaa hai siakhaa nuuun। jo aap phse ne te maaiaa, moh, khiaatii lii baaṇii vrt rhe ne, itihaas de udaahrṇ lokaaṁ nuuun sirphsh bhaavuk krke nok kaṭhe krn lage ne, iak iak prrograam de lakhaaṁ lai rhe ne uhnaaṁ ne nhiiṁ smjhaauṇaa “mn ke aundhe aapi n buujhhu kaahi bujhaavhu bhaaii॥ maaiaa kaarn bidiaa bechhu jnmu abirthaa jaaii॥” ate “krtuuti psuu kii maans jaati॥ lok pchaaraa krai dinu raati॥ baahri bhekh auntri mlu maaiaa॥ chhpsi naahi kchhu krai chhpaaiaa॥ baahri giaan dhiaan isnaan॥ auntri biaapai lobhu suaanu॥ auntri agni baahri tnu suaah॥ gli paathr kaise trai athaah॥ jaa kai auntri bsai prrbhu aapi॥ naank te jn shji smaati॥5॥”। baaṇii aap pṛrho vichaaro te smjho। aapṇe ate guruu viach kise nuuun vii nhiiṁ aauṇ deṇaa। guruu smrath hai। aapṇaa giaan aap smjhaa skdaa hai je uste bhrosaa hove taaṁ।

Source: ਮਨ, ਪੰਚ ਅਤੇ ਮਨਮੁਖ