Source: ਸੰਤੋਖ

suntokh

suntokh daa sshbdii arth hai suntusshṭii ( satisfaction)। srrisṭii de saare hii jiiv insaan toṁ jiaadaa suntokh rakhde hn। utbhuj sshrreṇii de jiiv jiveṁ peṛ paude aapṇii jgh te khṛe rhiunde hn, jdoṁ akaal daa hukm hoiaa miiṁh piaa taaṁ paaṇii mil giaa hriaa ho giaa nhiiṁ miliaa taaṁ vii koii gal nhiiṁ। duujiaaṁ nuuun phl deṇaa, chhaaṁ deṇaa, lakṛ de ruup viach aag deṇaa jaarii rakhde। aunḍj sshrreṇii de jiiv arth aunḍe toṁ paidaa hoṇ vaale jiiv bachiaaṁ lii tṛrhphshde nhiiṁ jdoṁ bache vaḍe ho jaaṁde hn uaḍ jaaṁde hn te punchhii kurlaauunde nhiiṁ। punchhii kde vii loṛ toṁ jiaadaa kaṭhaa nhiiṁ krde। je khaaṇ nuuun kuajh labh jaave ṭhiik hai nhiiṁ taaṁ sshaam nuuun ghre muaṛ aauṁdaa। jerj sshrreṇii de jiiv yaane jraasiim jihnaaṁ nuuun aungrrejii viach jrm vii aakhde hn, hukm viach vichrde hn। setj sshrreṇii de jiiv arth maat grbh toṁ jamṇ vaale jiiv bachiaaṁ nuuun paalde hn moh nhiiṁ rakhde, vaḍe hoṇ te aapṇe aap toṁ alg kr diunde hn। loṛ toṁ jiaadaa nhiiṁ khaaṁde। kaam vaasnaa vii nhiiṁ huundii hai। pher vii mnukh jnm nuuun srresshṭ munniaa giaa hai “lkh churaasiih bhrrmtiaa dulbh jnmu paaioi॥” ।mnuakh daa bachaa vii jdoṁ paidaa huundaa hai taaṁ maaiaa viach phsiaa nhiiṁ huundaa। hjaaraaṁ lakhaaṁ rupiaa, kii kialo sonaa vii piaa hove usne vekhṇaa vii nhiiṁ। jiuṁ jiuṁ vaḍaa huundaa hai usdaa moh vii vaḍaa huundaa rhiundaa haia vikaar haavii hoṇ lgde hn sunsaar viach duujiaaṁ nuuun maaiaa mgr bhajde vekhdiaaṁ। hukm nuuun bhual jaaṁdaa hai te krtaa bhaav aa jaaṁdaa hai। sbr suntokh ghaṭ ho jaaṁdaa hai। baaṇii aakhdii “yaa jug mhi ekhi ku aaiaa॥ jnmt mohio mohnii maaiaa॥”। is jnm viach prmesr de hukm naal eke lii aaiaa sii pr maaiaa ne moh liaa।

“saadho gobiund ke gun gaavu॥ maans jnmu amolku paaio birthaa kaahi gvaavu॥”

”maans jnm akaarth khovt laaj n lok hsn kii॥”

”maans jnmu diio jih ṭhaakuri so tai kiu bisraaio॥ muktu hot nr jaa kai simrai nimkh n taa ku gaaio॥”

”bhjhu goubiund bhuuli mt jaahu॥ maans jnm kaa ehii laahu॥1॥”

”maans jnmi stiguruu n seviaa birthaa jnmu gvaaiaa॥”

”anik jnm bhrrmtau hii aaio maans jnmu dulbhaahii॥ grbh joni chhoḍi ju niksio tu laago an ṭhaaṁhii॥1॥”

”kbiir maans jnmu dulunbhu hai hoi n baarai baar॥ jiu bn phl paake bhui girhi bhuri n laaghi ḍaar॥30॥”

uprokt punktiiaaṁ viach gobiund ate sevaa dii gl hoii hai। kde sochiaa kii sevaa kii hai? “sbhu gobiundu hai sbhu gobiundu hai gobiund binu nhii koii॥” puurii srrisṭii hii gobiund ( go arth prmesr biund arth biij hai) ate gur kii sevaa hai “gur kii sevaa sbdu viichaaru॥ humai maare krṇii saaru ॥7॥“

”sukhu naahii bhutai dhni khaaṭe॥ sukhu naahii pekhe nirti naaṭe॥ sukhu naahii bhu des kmaae॥ srb sukhaa hri hri guṇ gaae॥1॥ suukh shj aanund lhhu॥ saadhsungti paaiiai vḍbhaagii gurmukhi hri hri naamu khhu॥1॥”

”sukhu maaṁgt dukhu aagai aavai॥ so sukhu hmhu n maaṁgiaa bhaavai ॥1॥“

gurmti saanuuun smjhaauṁdii hai ke suntokh kiveṁ hove। sachaa suntokh kii hai। ghr lai laiṇaa, paisaa hoṇaa, peṭ bhriaa hoṇaa sach suntokh nhiiṁ। duniaavii pdaarthaa dii prraaptii naal raj kde vii nhiiṁ aauṁdaa। mn nuuun vikaaraaṁ kaarṇ hr sme asuntokh rhiundaa, bhuakh rhiundii he aas rhiundii hai। asiiṁ taaṁ ardaas viach vii duniaavii pdaarth mungde haaṁ, mhaaraaj gaḍii de devo, ghr de devo, raaj de devo, naukrii de devo gurmti taaṁ aakhdii “raaju n chaahu mukti n chaahu mni prriiti chrn kmlaare॥” arth raaj nhiiṁ mungdaa muktii vii nhiiṁ mungdaa bs aapṇe chrṇaaṁ viach aapṇe hukm viach rakh। gurbaaṇii aakhdii “stu suntokhu hovai ardaasi॥ taa suṇi sdi bhaale paasi ॥1॥“ jisdaa arth spsshṭ hai ke je sache suntokh dii ardaas hove taaṁ usne aapṇe neṛe rakhṇaa। gurmti aakhdii “viṇu tudhu horu ji mungṇaa siri dukhaa kai dukh॥ dehi naamu suntokhiiaa utrai mn kii bhukh॥” jisdaa arth hai mainuuun naam (sojhii) bkhssho ke tuhaaḍe ilaavaa maiṁ hor kuajh iachhaa naa kraaṁ। naam (giaan/sojhii) naal hii suntokh arth suntusshṭii milnii te mn kii bhuakh miṭe। taahiiṁ aakhiaa “brrhm giaanii kaa bhojnu giaan ॥”

“trrihu guṇ mhi vrtai sunsaaraa॥ nrk surg phiri phiri autaaraa॥3॥” – trrai guṇ maaiaa rjo (raaj/dhn dii iachhaa) sto (dhrmii disṇ dii iachhaa) tmo (sriir dii/kaam vaasnaa) kaarṇ, humai, moh bhrm te bhai kaarṇ bhaar sir te laike turdaa hai mnuakh। gurmti daa phurmaan hai “binaa suntokh nhii kouu raajai॥”, suntokh toṁ binaaṁ raj nhiiṁ aauṁdaa। te raj aauṁdaa suntokh aauṁdaa naam (giaan/sojhii) naal “trripti n aavai maaiaa paachhai paavai॥ anik bhog bikhiaa ke krai॥ nh trriptaavai khpi khpi mrai॥ binaa suntokh nhii kouu raajai॥ supn mnorth brrithe sbh kaajai॥ naam rungi srb sukhu hoi॥ bḍbhaagii kisai praapti hoi॥ krn kraavn aape aapi॥ sdaa sdaa naank hri jaapi॥”। biaunt udaahrṇ ne gurbaaṇii viach suntokh dii prraaptii smjhaaii hai gurmti ne।

”ihu mnu saachi suntokhiaa ndri kre tisu maahi॥ punch bhuut schi bhai rte joti schii mn maahi॥ naank augṇ viisre guri raakhe pti taahi ॥4॥15॥“ – je sach dii smjh aa jaave smjh aa jaave ke “jg rchnaa sbh jhuuṭh hai jaani lehu re miit॥ khi naank thiru naa rhai jiu baaluu kii bhiiti ॥49॥“ taaṁ kaamaavaaṁ te bunn pai jaaṁdaa। taaṁ sachaa suntokhii huundaa mnu। ih huundaa kive? “suṇiai stu suntokhu giaanu॥” gurmti suṇn smjhṇ uprunt। “schu milai suntokhiiaa hri jpi ekai bhaai॥” – hri (mn jdoṁ giaan te sojhii naal hriaa ho jaaṁdaa, ekai (ektaa de) bhaai (bhaavnaa) nuuun jpi (pchhaaṇ) ke। mnukh de ghṭ aundrlii jot aapṇe muul prrbh toṁ ṭuaṭii hoii hai। isdaa drgaah toṁ nikaalaa hoiaa hai, jdoṁ ih drgaahii hukm nuuun munn lvegaa bhaaṇe viach rhiṇaa siakh jaaṇaa udoṁ isnuuun sachaa suntokh prraapt ho jaaṇaa pher khuu “andu bhiaa merii maae stiguruu mai paaiaa॥” maae iathe mti/buadhii lii vrtiaa giaa hai। “naank naami suntokhiiaa jiiu piunḍu prrbh paasi॥” – naank paatisshaah das rhi ne ke “naami suntokhiiaa” naam (sojhii) duaaraa suntokhii hoṇaa jdoṁ “jiiu piunḍ prrbh paas” jdoṁ dhiaan jdoṁ ekaagrtaa prrbh naal hoṇii usde hukm naal hoṇii। is gl dii pusshṭii pher krde ne “naamu saalaahii rung siu gur kai sbdi suntokhu॥” naam (sojhii) dii siphsht hai jo gur daa rung usde sbdu (hukm) duaaraa suntokh daa rung chṛrhnaa।

”naank guru suntokhu rukhu dhrmu phulu phl giaanu॥ rsi rsiaa hriaa sdaa pkai krmi dhiaani॥ pti ke saad khaadaa lhai daanaa kai siri daanu॥1॥” – guru (guṇaaṁ daa dhaarṇii) suntokh de ruakh (peṛ) vrgaa hai jiste dhrmu phual huundaa hai te giaan daa phl lgdaa। ih sojhii de rs naal rsiaa hoṇ kaarṇ hmesshaa hriaa rhiundaa। ihii gl aakhii “hri kaa naamu dhiaai kai hohu hriaa bhaaii ॥” hri de naam (sojhii) nuuun dhiaai (dhiaan rakhe) ke hriaa hoṇaa hai। ihii gl smjhaaii jdoṁ khiaa hai ke “mere maadhu jii stsungti mile su triaa॥ gur prsaadi prm pdu paaiaa suuke kaasṭ hriaa ॥1॥” – sti dii sungt hai hukm dii gurmti giaan dii, muul/prrbh/jot dii sungt। gur prrsaadi hai guṇaaṁ dii giaan duaaraa vichaar duaaraa prraapt naam (sojhii) daa aunmrrit jis naal mn ne hriaa hoṇaa। agiaantaa kaarṇ, mnmit kaarṇ mn suukaa hai (suakaa piaa hai)। niiche diatiiaaṁ punktiiaaṁ nuuun dhiaan naal, prrem naal haulau haulii smjh ke pṛrho।

”maaiaa tpti bujhiaa aungiaaru॥ mni suntokhu naamu aadhaaru॥ jli thli puuri rhe prrbh suaamii॥ jt pekhu tt auntrjaamii॥3॥”

”chudsi chudh lok mjhaari॥ rom rom mhi bshi muraari॥ st suntokh kaa dhrhu dhiaan॥ kthnii kthiiai brrhm giaan॥15॥”

”kis ku khhi suṇaavhi kis ku kisu smjhaavhi smjhi rhe॥ kisai pṛaavhi pṛi guṇi buujhe stigur sbdi suntokhi rhe॥1॥”

”tisn bujhii aas puunnii mn suntokhi dhrraapi॥ vḍii huuun vḍaa apaar khsmu jisu lepu n puunni paapi॥”

”aakhṇi aukhaa aakhiiai piaare kiu suṇiiai schu naau॥ jinੑii so saalaahiaa piaare hu tinੑ blihaarai jaau॥ naau milai suntokhiiaaṁ piaare ndrii meli milaau॥7॥”

”gurmukhi chitu n laaio aunti dukhu phutaa aai॥ aundrhu baahrhu aundhiaaṁ sudhi n kaaii paai॥ punḍit tin kii brktii sbhu jgtu khaai jo rte hri naai॥ jin gur kai sbdi slaahiaa hri siu rhe smaai॥ punḍit duujai bhaai brkti n hovii naa dhnu plai paai॥ pṛi thke suntokhu n aaio andinu jlt vihaai॥ kuuk puukaar n chukii naa sunsaa vichhu jaai॥ naank naam vihuuṇiaa muhi kaalai uṭhi jaai॥2॥”

”koṭi jtn suntokhu n paaiaa॥ mnu trriptaanaa hri guṇ gaaiaa॥3॥” – gur kiveṁ gaaṇe hn, naam kii hai, aunmrrit kii hai, is baare philaaṁ hii is saaiiṭ te likhiaa giaa hai। saaiiṭ te khoj ke pskde houn।

”hri kaa jsu nidhi liiaa laabh॥ puurn bhe mnorth saabh॥ dukhu naaṭhaa sukhu ghr mhi aaiaa॥ sunt prrsaadi kmlu bigsaaiaa॥2॥ naam rtnu jini paaiaa daanu॥ tisu jn hoe sgl nidhaan॥ suntokhu aaiaa mni puuraa paai॥ phiri phiri maagn kaahe jaai॥3॥”

”saachii sungti thaanu schu sche ghr baaraa॥ schaa bhojnu bhaau schu schu naamu adhaaraa॥ schii baaṇii suntokhiaa schaa sbdu viichaaraa॥6॥” – baaṇii dii vichaar kiitiaaṁ hii naam (sojhii) dii prraaptii hoṇii, hukm dii smjh hoṇii। isnuuun hor smjhaauṇ lii mhaaraaj aakhde “st suntokhii stiguru puuraa॥ gur kaa sbdu mne so suuraa॥ saachii drgh saachu nivaasaa maanai hukmu rjaaii he॥”

”sch binu stu suntokhu n paavai॥ binu gur mukti n aavai jaavai॥ muul muntrru hri naamu rsaaiṇu khu naank puuraa paaiaa॥5॥”

gurmti viachoun giaan laiṇaa, sojhii laiṇ naal aatmik aanund te sch suntokh dii prraaptii huundii hai। jdoṁ siakh nuuun ih smjh aa jaave taaṁ uh pkhunḍ bhgtii chhaḍ guruu dii sshrṇ viach aa jaavegaa। saare dhrm, saariiaaṁ mataaṁ, saare dhiṛe krm (jor laae, kuajh kiitiaaṁ prraaptii) dii gal krde hn te gurbaaṇii hii hukm dii sojhii de ke mnuakh nuuun vikaaraaṁ te kaabuu krnaa sikhaauṁdii hai। prmesr te puurn bhrosaa, aatmik aanund dii prraaptii daa kevl iako maarg hai naam (giaan/ sojhii) । is lii bhaaii gurbaaṇii dii vichaar kro। ih giaan daa khjaanaa saanuuun bkhshsshiaa giaa hai bundhn mukt hoṇ lii, aatmik aanund lii।

kbiir jii aakhde “kbiir saadhuu kii sungti rhu ju kii bhuusii khaau॥ honhaaru so hoihai saakt sungi n jaau॥” – saadhuu (saadhiaa hoiaa mn) dii sungt nhiiṁ chhaḍṇii bhaaveṁ ju dii bhuusii khaa ke gujshaaraa krnaa pve। jo hoṇaa hoii jaaṇaa pr saakt (agiaantaa kaarṇ vikaaraaṁ viach bhṭkdaa mn) de naal nhiiṁ jaaṇaa। jihṛe maaiaa diiaaṁ ardaasaaṁ krde uhnaaṁ nuuun suntokh kde vii nhiiṁ ho skdaa। jihṛaa suntokhii huundaa uh taaṁ aakhdaa “rukhii sukhii khaai kai ṭhunḍhaa paaṇii piiu॥ phriidaa dekhi praaii chopṛii naa trsaae jiiu ॥29॥“

Source: ਸੰਤੋਖ