akhunḍ ate shj

akhunḍ kiirtn, akhunḍ paaṭh, shj paaṭh ate shj dhaarii iho jihe kii lshphshjsh siakh aam vrto krde hn। kise de sir te kes naa hoṇ jaaṁ koii kes kaṭdaa hove usnuuun shj dhaarii aakh diataa jaaṁdaa hai। gurmti akhunḍ kisnuuun aakhdii ate shj kii hai ih kde gurmti toṁ smjhṇ dii loṛrh nhiiṁ pii kise nuuun। kujh din philaaṁ kise naal is baare gal huundii sii taaṁ ih vichaar bṇii ke akhunḍ ate shj baare gurmti jo aakhdii hai us baare khoj krke likhiaa jaave। gurmti viach akhunḍ dii vrto kii smjhaauṇ lii kiitii hai vichaar krde haaṁ। akhunḍ aadi baaṇii viach kul 8 vaar aaiaa hai।

”jin ku stiguri thaapiaa tin meṭi n skai koi॥ onaa aundri naamu nidhaanu hai naamo prgṭu hoi॥ naau puujiiai naau munniiai akhunḍu sdaa schu soi॥3॥” – sach hai akaal jo kde bdldaa nhiiṁ uh sdaa thir hai, ajr hai jrdaa nhiiṁ, akhr hai khrdaa nhiiṁ, amr hai kde mrdaa nhiiṁ। naau (naam) hai usdaa giaan usdii sojhii jo hmesshaa thir hai akhunḍ hai khunḍit nhiiṁ huundaa। ih nhiiun ke kujh sme lii hai te pher naa hove। uh hai sii te rhegaa ੳh “thaapiaa n jaai kiitaa n hoi॥ aape aapi nirunjnu soi॥” baakii jg rchnaa, mnukh, maaiaa, vikaar bins jaaṁde hn is lii ihnaaṁ nuuun gurmti jhuuṭh aakhdii hai “jg rchnaa sbh jhuuṭh hai jaani lehu re miit॥ khi naank thiru naa rhai jiu baaluu kii bhiiti ॥49॥“। prrbh/ṭhaakur ghṭ aundrlii jot, hr jiiv de aundr vasdii jot nuuun prmesr ne aap thaapiaa hai jdoṁ sriir (bdehii) daa naas ho jaaṁdaa hai taaṁ jot (dehii) nhiiṁ khrdii। ghṭ aundr hii saariaaṁ nuuun naam (sojhii) daa aunmrrit miliaa hai jisnuuun naam (sojhii) naal hii prrgṭ krnaa hai “biij muntrru srb ko giaanu॥ chhu vrnaa mhi jpai kouu naamu॥” isnuuun pchhaaṇdaa koii koii virlaa hii hai। jo prraapt kr lai daa hai “jo jo jpai tis kii gti hoi ॥“

”guri subh drrisṭi sbh uupri krii॥ jis kai hirdai muntrru de hrii॥ akhunḍ kiirtnu tini bhojnu chuuraa॥ khu naank jisu stiguru puuraa॥” – saariaaṁ uapr prmesr dii njshr hai te sail pathr viach vsde juntaaṁ tk usdaa hukm niruntr chldaa। jisde hirde viach hri daa muntrr/naam/sojhii hai uh akhunḍ (sdiiv) rhṇ vaalaa kiirtn (kiirtii) krdaa। hukm munnṇaa naam usdaa bhojn hai “brrhm giaaanii kaa bhojnu giaan॥”। jiveṁ jiiv dii khuraak aunn hai maas hai uadaaṁ hii mnu dii khuraak naam (sojhii) hai। ih hukm munnṇ daa guṇ prraapt usnuuun hii hoṇaa jis viach sache daa puuraa guṇ hove।

”baar baar hri ke gun gaavu॥ gur gmi bhedu su hri kaa paavu॥1॥ rhaau॥ aadit krai bhgti aarunbh॥ kaaiaa mundr mnsaa thunbh॥ ahinisi akhunḍ surhii jaai॥ tu anhd beṇu shj mhi baai॥1॥ ” – guṇ gaauṇaa kii hai kiirtn kii hai smjhṇ lii posṭ pṛau “kiirtn ate guṇ kiveṁ guṇe hn”। jo guṇ gaaiṇ krdaa hai hukm viach rhiundaa hai usde aundr bhgtii arunbh huundii hai। ih uh avsthaa hai jdoṁ mn mr jaaṁdaa te vikaar kaabuu viach ho jaaṁde hn “mn maare binu bhgti n hoii ॥2॥” mnsaa thm jaaṁdii hai ruak jaaṁdii hai। surt akhunḍ rhiundii liv hukm viach rhiundii hai। pher khunḍit nhiiṁ huundii।

”naank daas taa kii srnaaii jaa ko sbdu akhunḍ apaar॥” – sbdu (prmesr daa hukm) akhunḍ hai, kde nhiiṁ khtm huundii, rukdaa nhiiṁ, anhd hai, te naank paatisshaah kh rhe ne ke maiṁ usdaa daas haaṁ। ihii gl dsm baaṇii viach dsm paatisshaah ne khii hai “mai ho prm purkh ko daasaa॥” ate “aadi aunti ekai avtaaraa॥ soii guruu smjhiyhu hmaaraa ॥385॥“। kii viir bhaiṇaaṁ sshrdaa viach guasaa vii kr skde hn ke naank kiveṁ daas ho skdaa hai। naank paatisshaah aap kh rhe ne “ai jii naa hm utm niich n mdhim hri srṇaagti hri ke log॥ naam rte kevl bairaagii sog bijog bisrjit rog ॥1॥“

”bed puraan saastrr aanuntaa giit kbit n gaavugo॥ akhunḍ munḍl nirunkaar mhi anhd benu bjaavugo॥1॥ bairaagii raamhi gaavugo॥ sbdi atiit anaahdi raataa aakul kai ghri jaaugo॥1॥” kitne hii bed puraan saastrr hn, anunt hn ih saare giit (gaain) nhiiṁ krde ihnੳaaṁ vichlaa nirunkaar daa giaan hukm munnṇ lii laa skdaa hai jo ke guṇ gaain hai। jdoṁ surt hukm viach rm jaave uhii anhd ben bjaauṇaa hai। bairaagii kauṇ jisne hukm munn liaa, mn maar ke bhgtii kr rhiaa hai “bhgtii rtaa sdaa bairaagii aapu maari milaavṇiaa॥” huṇ uh raam de hii guṇ gaa rhiaa hai।

“aṭl akhunḍ prraaṇ sukhdaaii ik nimkh nhii tujhu gaaio॥4॥ jhaa jaaṇaa so thaanu visaario ik nimkh nhii mnu laaio॥5॥” – prmesr te usdaa hukm aṭl hai pr isdaa hukm iak pl nhiiṁ gaaio (munniaa)। saarii srrisṭii hr pl hukm munn ke usde guṇ gaa rhii hai te asiiṁ vaaje ḍholkii nuuun muuh toṁ gaauṇ nuuun kiirtn munn liaa। uh muuh toṁ gaaṇaa kiirtn nhiiṁ munndaa। usde hukm viach chlṇaa hii usdaa kiirtn hai। “koii gaavai raagii naadii bedii bhu bhaati kri nhii hri hri bhiijai raam raaje॥ jinaa auntri kpṭu vikaaru hai tinaa roi kiaa kiijai॥ hri krtaa sbhu kichhu jaaṇdaa siri rog hthu diijai॥ jinaa naank gurmukhi hirdaa sudhu hai hri bhgti hri liijai ॥4॥11॥18॥“ hirdaa suadh krnaa paiṇaa arth kaam krrodh lobh moh ahunkaar aadii vikaar chhaḍṇe paiṇe। bs muntrraaṁ vaag jaaṁ jhuuṭhaa baahrii dikhaavaa krke jaaṁ khṇ maatrr naal ke “jetaa smuundu saagru niiri bhriaa tete augṇ hmaare॥” naal gl nhiiṁ bṇnii। gurmti vichaar krke guṇaaṁ dii vichaar raahiiṁ hii vikaaraaṁ te akhunḍ kaabuu ho skdaa uh vii udoṁ je usdii ndr hove taaṁ jaa ke “akhunḍ munḍl nirunkaar mhi anhd benu bjaavugo ॥1॥”

”prrbhi daas rkhe kri jtnu aapi॥ akhunḍ puurn jaa ko prrtaapu॥ guṇ gobiund nit rsn gaai॥ naanku jiivai hri chrṇ dhiaai॥”

”jog jugti giaan bhugti surti sbd tt bete jpu tpu akhunḍlii॥oti poti mili joti naank kchhuu dukhu n ḍunḍlii॥”

akhunḍ paaṭh koii duujaa saaḍe lii kre taaṁ saanuuun gurmti dii sojhii nhiiṁ milṇii। jiveṁ skuul jaaṇ vaalaa bachaa khe ke merii thaaṁ koii hor bh ke pṛrh lve te maiṁ ṭii vii vekh lvaaṁ, tusiiṁ us bache nuuun kii khoṁge। gurmti koii muntrr uchaarṇ nhiiṁ hai ke paise de ke jaaṁ tusiiṁ kise duuje mnukh nuuun raul deke paaṭh kraa liaa te tuhaanuuun gurmti daa giaan mil jaave jaaṁ sojhii ho jaave। akhunḍ paaṭh uhnaaṁ sshuruu kiitaa jo gurmti daa giaan rakhde sii te jung te jaaṇ toṁ philaaṁ pṛrh ke pher aapṇe aap nuuun chete kraauṁde sii ke jo hoṇaa hukm viach hoṇaa। huṇ lokaaṁ isnuuun paise kmaauṇ daa jriiaa bṇaa liaa hai। haal ih hai ke lok akhunḍ paaṭh rkhaauṁde hn pr paaṭhii siungh nhiiṁ milde। guruughraaṁ diiaaṁ kmeṭiiaaṁ lokaaṁ toṁ paise puure laike vii paaṭhiiaaṁ nuuun paise nhiiṁ diunde। kujh saal philaaṁ maiṁ bunbii giaa hoiaa sii kise dii maut toṁ baad akhunḍ paaṭh rakhiaa hoiaa sii। paaṭhii siungh bail vjaaii jaave, 4-5 ghunṭe toṁ baiṭhaa sii। baathruum jaaṇaa sii te thak vii bhut giaa sii bjurg। agle paaṭhii ne haajrii nhiiṁ laaii। jdoṁ phon kiite ghr de maiṁbr nuuun paaṭh krn lii biṭhaaiaa taaṁ bjurg paaṭhii toṁ ptaa lagaa kmeṭii aadhe paise vii paaṭhii nuuun nhiiṁ de rhii te agle vii ghṭ paise de kaarṇ aa nhiiṁ rhe। duujii jgh toṁ siunghaaṁ nuuun kaṭhaa krnaa piaa jiveṁ tiveṁ akhunḍ paaṭh sunmpuurṇ hoiaa। aaj de haalaat ih hn ke ghr de maiṁnr baaṇii dii iak punktii vii aap nhiiṁ pṛ skde smjhṇaa taaṁ bhut duur dii gl hai। kii paaṭhii aaj muuh viach guṇ guṇ krke baaṇii pṛrhde ne naaṁ baaṇii pṛrhn, smjhṇ, vichaarṇ daa chaa paaṭhii nuuun te naa paaṭh kraauṇ vaale nuuun hai। ik vaar taaṁ asiiṁ iak paaṭhii nuuun phshṛiaa jisnuuun gurmukhii aauṁdii hii nhiiṁ sii bs uh muh te kpṛaa rakh guṇ guṇ krii jaaṁdaa sii। jihnaaṁ nuuun auṁdii vii hai pṛrhnii uh kevl sshuadh uachaarṇ vl hii dhiaan diunde ne taa ke suṇn nuuun chungii lage। sshuadh uchaarṇ bhut chungii gl hai pr ustoṁ aglaa pṛaav hai baaṇii nuuun pṛrh liaa huṇ vichaar kro। vichaar toṁ aaj daa siakh duur bhajdaa।

prmesr daa hukm munnṇaa bhaaṇe viach rhiṇaa akhunḍ bhgtii hai jo hmesshaa rhiundii। suate, jaagde, turde, phirde hr sme। akhunḍ paaṭh akhunḍ kiirtn naam lii chunge lgde ne। mn nuuun kuajh der tk skuun vii de skde hn pr jo akhunḍ bhgtii gurmti das rhii hai uh ih nhiiṁ hai।

huṇ kujh viir bhaiṇaaṁ shij paaṭh vii krde hn। kii vaar shj paaṭh akhunḍ paaṭh vaaṁg hii huundaa hai dost miatr risshtedaar aa ke thoṛaa thoṛaa smaa laa ke paaṭh krke jaaṁde hn, is naal vii giaan dii prraaptii tuhaanuuun nhiiṁ hoṇii। aap pṛrho shj naal, vichaar krdiaaṁ hoiaaṁ। ih naa socho ke kitne akhunḍ paaṭh lr le jaaṁ kr le। kitne shj paaṭh kraa laae jaaṁ kr le। dhiaan is vl rhe ke gurmti dii gl kitnii smjh aaii। baaṇii pṛrhdiaaṁ kii sbd johnaaṁ de arth smjh nhiiṁ aae vekho baaṇii viach uh sbd kiathe aaiaa hai, usde kii arth nikl rhe hn, duniaavii arth hn jaaṁ alunkaar dii vrto hai। baaṇii aapṇe arth aap dasdii hai kise ṭiike dii loṛ nhiiṁ। bs sunmpuurn bhrosaa ih rakho ke dhur kii baaṇii hai dhiroṁ aaii hai te aapṇe aap viach smrth hai। bhgtaaṁ kol shj sii, bhrosaa sii jis kaarṇ uhnaaṁ nuuun gurmti smjhṇ lੲੳi kise vidvaan dii kise ṭiike dii loṛ nhiiṁ pii। iako gl nuuun kii triikiaaṁ naal udaahrṇaaṁ naal iak to jiaadaa vaar smjhaaiaa giaa hai। aapṇaa bhrosaa baaṇii te akhunḍ rakho।

shj

shj taaṁ mn dii bṛii uachii avsthaa daa naam hai। is avsthaa viach mn ṭhhraav viach huundaa hai। jdoṁ mn viach vikaar naa uṭhṇ, bhaaṇaa munn liaa। hukm dii sojhii ho gii। naam (giaan/sojhii) dii prraaptii ho gii। jdoṁ sriir daa moh vii nhiiṁ rhiaa। us avsthaa daa naam hai shj। asiiṁ gurbaaṇii nuuun pṛrh ke vichaar kiitaa huundaa taaṁ saanuuun ih ptaa huundaa। gurbaaṇii diiaaṁ kujh punktiiaaṁ vichaarde haaṁ।

”gur sevaa sukhu paaiiai hri vru shji siigaaru॥” – gur (guṇ) dii sevaa (vichaar) kiitiaaṁ shj dii prraaptii huundii hai। “gur kii sevaa sbdu viichaaru॥ humai maare krṇii saaru ॥7॥“,

”aape ndri kre bhaau laae gursbdii biichaari॥ stiguru seviai shju uupjai humai trrisnaa maari॥ hri guṇdaataa sd mni vsai schu rkhiaa ur dhaari॥6॥” – jdoṁ usdii ndr hove taaṁ gurmti giaan de vichaar daa bhaav jiiv nuuun huundaa gursbd dii vichaar raahiiṁ। guṇaaṁ dii vichaar raahiiṁ shj upjdaa hai te humai trrisnaa vrge rog duur huunde hn।

“tere guṇ gaavhi shji smaavhi sbde meli milaae॥”

”gurmukhi buḍhe kde naahii jinੑaa auntri surti giaanu॥ sdaa sdaa hri guṇ rvhi auntri shj dhiaanu॥ oi sdaa anundi bibek rhhi dukhi sukhi ek smaani॥ tinaa ndrii iko aaiaa sbhu aatm raamu pchhaanu॥44॥”

”nirguṇ naamu nidhaanu hai shje sojhii hoi॥ guṇvuntii saalaahiaa sche schii soi॥ bhuliaa shji milaaisii sbdi milaavaa hoi॥7॥”

”hu vaarii hu vaarṇai bhaaii stigur ku sd blihaarai jaau॥ naamu nidhaanu jini ditaa bhaaii gurmti shji smaau॥4॥ gur binu shju n uupjai bhaaii puuchhhu giaaniiaa jaai॥ stigur kii sevaa sdaa kri bhaaii vichhu aapu gvaai॥5॥” – hu (humai) vaarnii paiṇii, aap gvaauṇaa paiṇaa, maiṁ maarnii paiṇii। guṇaaṁ dii vichaar krnii paiṇii। gurmti giaan tdii vichaar kiitiaaṁ guṇaaṁ dii vichaar kiitiaaṁ hii shj upjṇaa।

kes kaṭiaaṁ jaaṁ naa kaṭiaaa shj nhiiṁ huundaa “kbiir prriiti ik siu kiie aan dubidhaa jaai॥ bhaavai laaṁbe kes kru bhaavai ghrri muḍaai ॥25॥“। bhaaii shj dii prraaptii lii guṇaaṁ dii vichaar kro gurmti dii vichaar kro “guṇ viichaare giaanii soi॥ guṇ mhi giaanu praapti hoi॥”

To continue…

Source: ਅਖੰਡ ਅਤੇ ਸਹਜ