Source: ਰੋਗ ਅਤੇ ਔਸ਼ਧੀ
Source: ਰੋਗ ਅਤੇ ਔਸ਼ਧੀ
haaḍ maas de bṇe sriir de rog te mn de rog vakhre hn। guruu saahibaaṁ ne taaṁ sriir de rog duur krn lii kii dvaakhaane khole sii pr aaj pkhunḍiiaaṁ ne uhnaaṁ guruuaaṁ daa naam vrt ke lokaaṁ nuuun kuraahe hii paaiaa hai। dhrm de naam te pkhunḍ daa vpaar kr rhe ne। dhaarmik sthaan rakhe hoe ne pkhunḍiiaaṁ ne sriir de rogaaṁ daa ilaaj krn daa daaavaa krde ne jiveṁਃ
aakhaaṁਃ aakhaaṁ de rogaaṁ lii naiṇaa devii,
lkbaaṁ muuunh viiṁgaa hoṇaa : guruudvaaraa dm dmaa saahib tlvunḍii saabo ,
maansik rogii: ḍeraa vḍbhaag siungh ,
haḍii, chmṛii de rog : guruudvaaraa maalṛii saahib nkodr, baabaa siadh srsaaii।
kohṛ daa rog : srovr drbaar saahib aunmrritsr,
bache naa hoṇaa muakh taur te muunḍe : guruudvaaraa biiṛ baabaa buaḍhaa saahib , te guruudvaaraa bhaaii saalrho jii ,
bukhaar: guruudvaaraa tiiaa taap saahib piunḍ ḍalaa jilrhaa kpuurthlaa ate gurduaaraa duakh nivaarn, ludhiaaṇaa।
siht dii kmjshorii te kad naa vadhṇaa : guruudvaaraa naanksr verkaa jiathe bhṛolii te ḍaaṁg suakhii jaaṁdii hai।
majh te gaavaaṁ de spaisshlisṭ : baabaa sshekhsh phataa।
paakhunḍii saadh, prrchaark, ḍeredaar, giaanii lokaaṁ nuuun mathe ṭek ke, tiirth jaa ke, jhuuṭhaa khuaa ke te kisii sshbd raahiiṁ ṭhiik krn daa daaavaa krde ne te jdoṁ aapṇe maaṛii jhii piiṛ huundii hai taa hsptaal phuunche huunde ne। lokaaṁ nuuun sshreaam muurkh bṇaaiaa jaa rhiaa hai gurmti daa naam vrt ke, te je ihii kunm iisaaii paasṭr krn tuhaaḍii dekhaa dekhii taaṁ uhnaaṁ nuuun pkhunḍii aakh diunde ne। ih nhiiṁ smjh aa rhiaa ke saaḍe dhrmii akhauṇ vaaliaaṁ de kiite pkhunḍ de kaarobaar kaarn hii paasṭraaṁ te ḍeriaaṁ daa kunm saukhaa hoiaa hai। lokaaṁ nuuun jiathe vaḍaa laalch disdaa hai udhr tur paiṁde hn। paakhunḍ baare saaḍaa lekh pṛrho “siakhii ate pkhunḍ”
pher gurmti daa naaṁ vrt ke iak punktii “srb rog kaa aukhdu naamu॥” vrt ke lokaaṁ nuuun vaahiguruu vaahiguruu raṭṇ laa diataa ih kh ke kii “vaahiguruu” hii naam hai। saariaaṁ rogaaṁ dii aukhd (ausshdii/dvaaii) naam (sojhii) hai pr raṭṇ nhiiṁ hai। jiveṁ paaṁḍiaaṁ ne aakhiaa sii asiiṁ muntr phuukaaṁge te saare turk aunne ho jaaṇge pr koii nhiiṁ hoiaa, kiuṁke muntrraaṁ naal kde vii gl nhiiṁ bṇdii, naam (giaan te sojhii ) naal aundrle te baahrle doveṁ dusshṭaaṁ naal mukaablaa krn dii jaaṁch mildii hai। smjhṇ lii ke gurmti anusaar naam kii hai posṭ vekho “naam, jp ate naam drriṛrh kiveṁ huundaa?”
rog
gurmti aadhaar te smjhde haaṁ ke gurmti kihṛe rogaaṁ dii gl krdii hai। binaaṁ rog smjhe ih nhiiṁ smjhiaa jaa skdaa ke naam (sojhii) aukhdu (ausshdhii / dvaaii) kisdii hai।
”trrisnaa ahinisi aglii humai rogu vikaaru॥”
”iku tilu piaaraa viisrai rogu vḍaa mn maahi ॥”
”binu gur rogu n tuṭii humai piiṛ n jaai ॥”
”humai rogu bhrrmu kṭiiai naa aavai naa jaagu॥2॥”
”chiuntaa rogu gii hu piiṛaa aapi kre prrtipaalaa jiiu ॥2॥”
”jnm mrṇ rog sbhi nivaare ॥”
”mnmukhu rogii hai sunsaaraa॥ sukhdaataa visriaa agm apaaraa॥ dukhiie niti phirhi billaade binu gur saaṁti n paavṇiaa॥6॥”
”humai rogu giaa sukhu paaiaa dhnu dhunnu guruu hri raaiaa ॥1॥”
”duukhu rogu kchhu bhu n biaapai॥”, “duukhu rogu sogu bisrai jb naamu ॥”
”vḍe vḍe jo diishi log॥ tin ku biaapai chiuntaa rog॥1॥”
”rogu bhrmu bhedu mni duujaa॥ gur binu bhrmi jphi jpu duujaa॥ aadi purkh gur drs n dekhhi॥ viṇu gursbdai jnmu ki lekhhi॥5॥”
”humai diirgh rogu hai daaruu bhii isu maahi ॥”
”naamu jpt mhaa sukhu paaio chiuntaa rogu bidaario ॥1॥”
”shsaa rogu n chhoḍii dukh hii mhi dukh paahi ॥”
”jpu tp sunjm vrt kre puujaa mnmukh rogu n jaaii॥ auntri rogu mhaa abhimaanaa duujai bhaai khuaaii॥2॥ baahri bhekh bhutu chturaaii mnuuaa dh disi dhaavai॥ humai biaapiaa sbdu n chiinੑai phiri phiri juunii aavai॥3॥”
”sog rog bipti ati bhaarii॥”
”humai meraa vḍ rogu hai vichhu ṭhaaki rhaai॥21॥”
”jiiahu maile baahrhu nirml॥ baahrhu nirml jiiahu t maile tinii jnmu juuai haariaa॥ eh tisnaa vḍaa rogu lgaa mrṇu mnhu visaariaa॥ vedaa mhi naamu utmu so suṇhi naahii phirhi jiu betaaliaa॥ khai naanku jin schu tjiaa kuuṛe laage tinii jnmu juuai haariaa॥19॥ ”
”asaadh rogu upjio tn bhiitri ṭrt n kaahuu ṭaario॥prrbh bisrt mhaa dukhu paaio ihu naank ttu biichaario॥”
”dubidhaa mnmukh rogi viaape trrisnaa jlhi adhikaaii॥ mri mri junmhi ṭhur n paavhi birthaa jnmu gvaaii॥1॥ mere prriitm kri kirpaa dehu bujhaaii॥ humai rogii jgtu upaaiaa binu sbdai rogu n jaaii॥1॥”
gurmti ne taaṁ biaunt udaahrṇ de ke smjhaaiaa hai ke dehii, kaaiaa, mn, ghṭ de rog hume, ḍr, bhrm, agiaantaa, durmti dliadr, shsaa (sshunkaa) hn, baar baar jonii viach aauṇaa junmṇaa mrnaa vii rog hn। maan apmaan daa phrk, laabh haanii dii chiuntaa, jiivn mrn dii chiuntaa mn de rog hn। te bdehii, haaḍ maas de bṇe jhuuṭh/bins jaaṇ vaale sriir de rog gurmti daa visshaa nhiiṁ hai। aaṇaa jaaṇaa ih taaṁ khel bṇaaiaa hai prmesr ne। sriir de rogaaṁ lii guruuaaṁ ne dvaakhaane khole te mn de rogaaṁ lii gurmti bkhsshii saanuuun। je rog daa ptaa hove taaṁ vaid de dvaaii vii rog de hisaab naal labhṇii paiṁdii hai। smjhṇ daa visshaa hai ke “sunsaaru rogii naamu daaruu mailu laagai sch binaa ॥” । mn de rogaaṁ nuuun duur krn daa triikaa dasiaa hai ke maiṁ meraa teraa chhaḍ gurmti giaan lai “rogu giaa prrbhi aapi gvaaiaa ॥” – aap gvaaiaaṁ hii prrbh dii prraaptii huundii he te rog jaaṁdaa hai।
“humai mmtaa rogu n laagai॥ raam bhgti jm kaa bhu bhaagai॥ jmu jundaaru n laagai mohi॥ nirml naamu ridai hri sohi॥3॥” – jisde hirde viach naam (gurmti giaan toṁ prraapt sojhii) usnuuun rog nhiiṁ lgdaa।
ausshdhii/ aukhd
ausshdhii de lii vrte gurmti sshbd hn avkhd, avkhdu, avkhdh, avkhdhu, aukhdh, aukhdhu ate aukhd, aukhdu।
sriir de rogaaṁ lii dvaa khaane jaavo। mn dii arogtaa lii ausshdhii/aukhd hai hri daa naam (sojhii)। “vaidaa vaidu suvaidu tuu philaaṁ rogu pchhaaṇu॥ aisaa daaruu loṛi lhu jitu vunਞai rogaa ghaaṇi॥ jitu daaruu rog uṭhiahi tni sukhu vsai aai॥ rogu gvaaihi aapṇaa t naank vaidu sdaai॥”।
”aukhdhu hri kaa naamu hai jitu rogu n viaapai ॥”
”hri hri hri aaraadhiiai hoiiai aarog ॥”
”rogu miṭaaiaa aapi prrbhi upjiaa sukhu saaṁti॥ vḍ prtaapu achrj ruupu hri kiinੑii daati॥1॥ guri goviundi krripaa krii raakhiaa meraa bhaaii॥ hm tis kii srṇaagtii jo sdaa shaaii॥1॥ rhaau॥ birthii kde n hovii jn kii ardaasi॥ naank joru goviund kaa puurn guṇtaasi॥”
”jin kai hirdai hri vsai humai rogu gvaai ॥”
”raiṇi dinsu jpu hri naau॥ aagai drgh paavu thaau॥ sdaa anundu n hovii sogu॥ kbhuu n biaapai humai rogu॥1॥”
”humai mmtaa rogu n laagai॥ raam bhgti jm kaa bhu bhaagai॥ jmu jundaaru n laagai mohi॥ nirml naamu ridai hri sohi॥3॥”
”gurmukhi smjhai rogu n hoii॥ ih gur kii puṛii jaaṇai jnu koii॥ jugh juguntri mukti praaiṇ so mukti bhiaa pti paaidaa॥13॥”
is lii pkhunḍ te pkhunḍiiaaṁ daa sung chhaḍ ke gurmti vichaar kriaa kro। naam (gurmti dii sojhii) toṁ binaaṁ duakh rog nhiiṁ jaaṁde। chiuntaa ate hor vikaar gher ke rakhde ne। sache de guṇ dhaarṇ hoṇ naal naam prraaptii hoṇ naal gurmti anusaar mhaa aanund dii prraaptii huundii hai।
”so stiguru dhnu dhunnu jini bhrm gṛu toṛiaa॥ so stiguru vaahu vaahu jini hri siu joṛiaa॥ naamu nidhaanu akhuṭu guru dei daaruuo॥ mhaa rogu bikraal tinai bidaaruuo॥ paaiaa naamu nidhaanu bhutu khjaaniaa॥ jitaa jnmu apaaru aapu pchhaaniaa॥ mhimaa khii n jaai gur smrth dev॥ gur paarbrrhm prmesur aprunpr alkh abhev॥”
so jdoṁ naam (sojhii) dii prraaptii ho jaave taaṁ rog duur ho jaaṁdaa hai te pher dubaaraa nhiiṁ lgdaa। is krnaa kii haiਃ
1. prmesr de guṇaaṁ dii vichaar krnii hai “guṇ viichaare giaanii soi ॥”, ih giaan laiṇ daa triikaa dsiaa। prmesr de guṇ aadi baaṇii viach hn, dsm baaṇii viach hn। jp te jaap baaṇii viach guṇ hi dase hn। uhnaaṁ dii vichaar krnii hai te udm krnaa hai ke uh guṇ smjh aave “sgl udm mhi udmu bhlaa॥ hri kaa naamu jphu jiia sdaa॥” isde ilaavaa koii udm saaḍe vas viach nhiiṁ hai hukm badh hai।
2. dhiirj rakhṇaa hai, hukm bhaaṇe nuuun kbuul krnaa hai। jo ho rhiaa hai uh hukm viach ho rhiaa hai। hukm toṁ baahr kujh nhiiṁ। mn nuuun sih smjhaauṇ lii baaṇii aap pṛo te vichaaro। haulii haulii prrem naal shj naal bhrose naal। baaṇii de arth baaṇii viachoṁ hii labhṇe hn। “mn smjhaavn kaarne kchhuuak pṛiiai giaan ॥5॥”, “giaan kaa bdhaa mnu rhai gur binu giaanu n hoi ॥5॥”।
Source: ਰੋਗ ਅਤੇ ਔਸ਼ਧੀ