Source: ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਸੰਸਾਰੀ ਅਰਥ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਗਿਆਨੀ
muurkh punḍit hikmti hujti sunjai krhi piaaru ॥
pr saaḍe muurkh punḍit (saahib siungh) vrge vidvaan ih bed nhii smjh ske te uhnaa ne ih sshbdaaṁ de arth gurbaaṇii ch sunsaarii krte । jihde naal gurbaaṇii dii vilkhṇtaa khtm ho gii। ihdaa hii viaakrṇ hai । gurbaaṇii te bed biviaakrṇ laaguuun huundii hai naa ki saahib siungh vaalii । ik gl hor saahib siungh te phriidkoṭ vaalaa ṭiikaa doṁve ikhii hn 99% ṭiikaa mildaa hai bs akhraa de bhed hn । jiṁve ik punktii te viichaar krde haaṁ ।
jo prraaṇii gobiund dhiaavai ॥ pṛiaa anpṛiaa prmi gt paavai ॥ phriidkoṭ ṭiikaa – ho bhii us prrbhuu kaa simrn krtaa hai vhu chaahe vidiaavaan ho jaa vidiaahiiṇ vhu mokh ko paavtaa hai । saahib siungh – jihṛaa prraaṇii gobiund daa simrṇ krdaa hai uh muktii nuuun prraapti huundaa hai । huṇ ithe ihnaaṁ nuun bundaa puchhe । ki je binaa pṛe hii muktii mil jaaṇii sii te ihnii 1430 aung likhiṇ dii kii loṛ pe gii sii? te phir ih kiuṁ likhiaa
mn smjhaavṇ kaarṇe kchhuuak pṛiiai giaan ॥
je saahib siungh nkl naa maardaa khud viichaar krdaa te saaid smjh jaaṁdaa ki ih punktii de ੳrt kujh hor hn ।
aao huṇ aapaa vichaar de haa । jo prraaṇii gobiund dhiaavai । jihṛaa prraaṇii gobiund nuuun dhiaaੳuṁdaa hai bhaav jo apṇe muul dii araadhṇaa krdaa hai । gobiund muul hai । go – dhrtii ( jithe naam biijṇaa sii “philaaṁ dhrtii saadh kai sch naam de daan” ) hirde ruupii dhrtii te giaan daa biij buṇaa sii । biund – biund khiunde hn ichhaa nuuun “brrhm biund te sbh utpaatii” ih gobiund vichoṁ hii paidaa hiaa । ik mni ik chit ॥ jo vii prraaṇii aapde hirde nuuun ik kr laiṁdaa hai dhiaa ke ( dhiaan ch rkh ke) । pṛiaa anpṛiaa prm gti paavai ॥ jdo giaan ruupii suurj naal hirde dii dhrtii ch prrkaassh ho jaaṁdaa uhdo phir ih jo jhuuṭh dii pṛaaii pṛiaa huundaa us to an pṛiaa ho jaaṁdaa । jiṁve kbiir hoiaa sii । bnaars chhḍke mghr chlaa giaa ।
phile drsn mghr paaio।
jihṛii pṛaaii mti mliiṇ kiitii sii us toṁ anpṛiaa ho giaa ।
maadhu avidiaa hit kiinu । bibek diipu mliin ।
ithe kihṛii avidiaa dii gl kiitii hai ih dsṇ gurbaaṇii viaakrṇ vaale ?
saahib siungh ne je thoṛaa bhutaa vii dimaag laaiaa huundaa taaṁ sshaaid smjh jaadaa । uh phir anpṛ ho ke nvii pṛaaii krdaa । gurmti dii । kbiir ne khud apṇaa likhiaa grrunth biijk rdh krtaa sii । taaṁhii punḍt naal bhis hoii sii । nhii taaṁ kii kaarṇ sii kbiir dii lṛaaii daa? ithe bed biaakrṇ naal ptaa lgiaa ki kii arth krne hn । taaṁhii aj sikh gurbaaṇii vichaarde nhii । bs pṛ ke muktii bhaalde hn । bed kii hai? bed giaan hai । bedaaṁ nuuun glt khiṇ toṁ vrjiaa hai jhuuṭhe uh hn ho bedaa nuuun vichaar de nhii ।
vedaa mhi naam utm su suṇhi naahii phirhi jiu betaaliaa ।
saahib siungh se cheleaaṁ nuuun bṛii allergy hai bed toṁ
siakh vidvaanaaṁ ne tkriibn 72 ṭiike likhe ne kujh adhuure te kujh sunpuurn । saare ṭiike iak mt nhiiṁ bṇaa paae kiuṁ ? maayaa naal joṛke ate duniaavii arth krn kaarn ihnaaṁ saariaaṁ viach aapaa virodhii vichaar milde ne jo agiaan dii khichṛii bṇaa diunde ne। gurbaaṇii brrhm vichaar hai te je ih ṭiike shii arth de rhe ne taaṁ pher gurbaaṇii pṛn te vichaar dii thaaṁ ṭiike hii pṛ laiṇe chaahiide brrhm giaan hii taaṁ laiṇaa hai । ihnaaṁ ṭiikiaaṁ de duniaavii arth krn kaarn hii lokaaṁ gurbaaṇii nuuun kevl muntr jaap bṇaa ke rakh diataa । jekr gurbaaṇii de shii arth ate sundessh lokaaṁ nuuun mil jaaṁdaa taa hr paase giaan daa chaanṇaa hoṇaa sii aapsii sdbhaav vadh jaaṇaa dii te lokaaṁ ne pkhunḍ chhaḍ deṇe sii pr is naal paaṁḍe dii dukaan bund huundii usdii laaii golk nhiiṁ bhrdii । je aam siakhaaṁ nuuun bhed smjh aaṇe lg pe taaṁ anekaaṁ svaal uṭhṇge jshihnaaṁ daa jvaab uhnaaṁ kol nhiiṁ milṇe ।
brrhm giaan daa vaastaa brrhm naal hai akaal naal hai niraakaar naal hai । ih agiaanii duniaavii pdaarthaaṁ naal gurbaaṇii nuuun joṛn dii kosshissh krde ne । hukm philosphii to duur krke krm philosphii vl lai jaaṁde ne jiathe aam viaktii krtaa bṇ jaaṁdaa ih smjhṇ lg paiṁdaa ki uh kujh kr skdaa prmesr usde krmaaṁ krke khussh huundaa usde vas viach mungṇ ate krm krṇ dii taakt hai । usdii sevaa naal akaal purkh nuuun aapṇe vas kiitaa jaa skdaa te usde krmaaṁ pkhunḍaaṁ naal prmesr khussh ho jaaṇaa । usde maas naa khaaṇ naal jaaṁ sshbd gaain naal jaaṁ rumaale prsshaad bheṁṭ krn naal prmesr khussh ho jaaṇaa । gur, guruu, brrhm, akaal purkh nuuun ihnaaṁ naal vas nhiiṁ kiitaa jaa skdaa ।